تأکید نهج‌البلاغه بر امربه معروف و نهی از منکر کارگزاران
گروه معارف - استاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم با بیان اینکه در حال حاضر امربه معروف و نهی از منکر را در جامعه نابود کرده‌ایم، گفت: در نهج‌البلاغه حضرت امیرالمؤمنین(ع) آنچه در این‌باره مورد تأکید است و مصداق ویژه دارد، راجع به امر به معروف و نهی از منکر کارگزاران است.
به گزارش ایکنا از استان مرکزی، مجید فولادی، استاد و پژوهشگر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم ظهر امروز 6 شهریور‌ماه با حضور در سلسله نشست‌های آسیب‌های اجتماعی با موضوع انحرافات اجتماعی از دیدگاه نهج‌البلاغه که با مشارکت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و موسسه قرآن و عترت اصحاب‌الثقلین اراک در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان برگزار شد، اظهار کرد: برخی از خاستگاه‌‌های اجتماعی فردی، درونی و تربیتی و در سطح جزئی است اما، بخش عمده‌ای از انحرافات ناظر به فضای بین اجتماعی و در سطح کلان و ساختاری است.
وی ادامه داد: آنچه که در جامعه وجود دارد، این است که به تعالیم دینی و کاربردی نهج‌البلاغه عمل نمی‌شود.
استاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم بیان کرد: اگر امروز در ارتباط با نهج البلاغه بحث میکنیم مدیران و کارگزاران در حوزه‌‌های مختلف از مقام تبلیغی، قضایی و اجرایی در سطح کلان به درمان‌ها و راهکارهای مقابله با انحرافات اجتماعی عمل نمی‌کنند. حضرت علی (ع) چهارسال و ده ماه بیشتر حکومت نکردند اما چرا تا به امروز بر پیشانی تاریخ می‌درخشد زیرا حکومت حضرت از لحاظ کمی بیشتر از پنج سال به طول نینجامید اما به لحاظ کیفی در تاریخ متبلور است.
تببین، تحلیل وعلت رفتارهای انحرافی
فولادی افزود: یک قاعده کلی در تببین، تحلیل وعلت رفتارهای انحرافی وجود دارد. رفتار انحرافی یعنی مشاهده مجموعه کنش‌هایی که برخلاف هنجارهای جامعه و قواعد رفتاری است.
ضعف جامعه‌پذیری
وی گفت: مجموعه این کنش‌ها و رفتارهای هنجارشکنانه محصول ضعف جامعه‌پذیری افراد یا محصول ضعف نظارت‌های اجتماعی است. جامعه‌پذیری یعنی مجموعه‌ای که توسط عواملی مانند خانواده، دوستان، مساجد و... هدایت می‌شود.
نظارت درونی
این استاد اظهار کرد: یکی از عمده‌ترین نظارت‌ها در بحث مدیریت و جامعه پذیری، نظارت درونی است. حضرت علی(ع) در تمامی این زمینه‌ها در نهج البلاغه نکاتی را بیان کردند و ما بی‌توجه به این قضایا بوده‌ایم.
فولادی بیان کرد: زیست‌شناسان از منظرهای مختلف در زمینه انحرافات اجتماعی کار کردند و خاستگاه این مسائل را عواملی مانند شرایط فیزیکی، جسمی و... و بعضی موارد روانی را عنوان نمودند و تمرکز ما بر بحث اجتماعی و در بازگشت به نهج البلاغه می‌بینیم که رگه‌هایی از تمامی این بحث‌ها در نهج‌البلاغه وجود دارد.
وی افزود: در ارتباط با نهج‌البلاغه و مطالعه تحلیلی دیدگاه‌های حضرت علی (ع) در عرصه‌های ذکر شده بنده در دو فراز به عنوان بحث علمی که داوری و ارزیابی شده است هم در بحث تبیین انحرافات و ارائه راهکارها کار کردم.
استاد و پژوهشگر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم بیان کرد: جامعه مشکل از افراد متکثر است افرادی که از لحاظ سطح استعداد، شرایط سنی و معیشتی در عرصه‌های مختلف باهم متفاوت هستند و همگی انسان هستند.
کنش‌های متفاوت افراد/هنجارشکنی
فولادی ادامه داد: انسان دارای گزینش، قدرت انتخاب، تحلیل و... است و به موجب این تفاوت‌ها کنش‌های افراد از یکدیگر متفاوت می‌شود.این تفاوت‌ها به مرور زمان تفاوت در سطوح تربیتی را نیز به دنبال دارد. در جامعه‌ای که هم‌اکنون در آن زندگی میکنیم یک هنجارهایی را توافق کردیم و چون افراد شرایط مختلفی دارند یک عده هنجارشکن می‌شوند.
عوامل انحرافات اجتماعی در جامعه
وی اظهارکرد: عوامل انحرافات اجتماعی در جامعه از قبیل پیروی نکردن از رهبری جامعه، عدم پذیرش مسئولیت در جامعه، ترک امربه معروف و نهی از منکر است.
امربه معروف و نهی از منکر کارگزاران از منظر حضرت علی(ع) در نهج البلاغه
استاد و پژوهشگر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم بیان کرد: در حال حاضر امربه معروف و نهی از منکر را در جامعه نابود کردیم و به کنش‌های افراد یک لاقبای جامعه تقلیل دادیم. در نهج البلاغه حضرت امیرالمومنین(ع) آنچه در این باره مورد تاکید و مصداق دارد، راجع به امربه معروف و نهی از منکر کارگزاران است.
فولادی افزود: کارگزاران ما دچار خیانت پیشگی می‌شوند اما بدلیل رودربایستی حرمت آن‌ها را حفظ میکنیم. در حال حاضر فرد با تمامی اختلاس و چپاول سرمایه‌های ملت حرمتش حفظ می‌شود و حروف الفبا برای معرفی آن کم آورده است. این مساله با مرام علی(ع) ناسازگار است.
وی گفت: مجازات آخرین راهکار کنترل انحرافات اجتماعی است. حضرت علی(ع) نسبت به کارگزاری که خیانت نموده است 5 مجازات همزمان را تعیین کرده است.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: رهبر انقلاب در سال 71 فرمودند آنچه را که جامعه ما را آزار می‌دهد ناداری نیست بلکه فقر، فساد و تبعیض است و 27 سال از این فرمایش ایشان می‌گذرد در این مدت چه کاری انجام داده‌ایم. مردم به تعبیر امام راحل و رهبر معظم انقلاب مردم خوبی هستند.
فولادی بیان کرد: در بحث مبارزه انحرافات 1310 گزاره از نهج البلاغه استخراج نمودم که بیش از 80 آن درصد راجع به راهکار پیشگیرانه بوده است و 15 درصد این گزاره به راهکارهای درمانی اشاره شده است. عده‌ای راهکارهای درمانی برنمی‌تابند و هنجار شکنی انجام می‌دهند و بررسی میکنیم چگونه آن‌ها را به دامان جامعه بازگردانیم.
اقدامات پیشگیرانه درون فردی
وی افزود: خودباوری و خدا ترسی، مرگ اندیشی و آخرت باوری، آموزش خویشتنداری و کنترل بر رفتار خویش، مبارزه با شیطان با توجه به الگوهای رفتاری شیطانی، توجه همنشینی و پرهیز از برخی هم‌نشینی‌ها، اصلاح تعامل‌های اجتماعی، اجرای امربه معروف و نهی از منکر و بهره‌گیری از تجربه‌ها از جمله اقدامات پیشگیرانه درون‌فردی می‌باشد.
اقدامات پیشگیرانه در سطح کلان و رفتاری
استاد و پژوهشگر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم گفت: اقدامات پیشگیرانه در سطح کلان و رفتاری از قبیل تبعیت از رهبری جامعه، زمامداران و کارگزاران(متولیان امور مردم)، جدی گرفتن و اهمیت دادن نظارت و ازدواج درمانی است.
اقدامات در قالب عفو و بخشش
فولادی بیان کرد: بخشش و چشم‌پوشی از خطاهای کوچک، تلاش برای فقرزدایی، برخورد منطقی و منصفانه با مخالفان، استفاده از نیروهای وفادار و گوش به فرمان و... از جمله اقدامات در قالب عفو و بخشش است.
وی افزود: مجموعه اقدامات در قالب مجازات برای کنترل انحرافات اجتماعی از قبیل مجازاتی چون سلب صلاحیت، مجازان روانشناختی و... است.
این استاد دانشگاه گفت: امروز آمریکا و دنیای کفر و هیچ‌کسی نمی‌تواند برای این نظام که متکی به ملت و خون پاک شهیدانی که برای اعتلای کلمه‌الله شهید شدند مشکل ایجاد نماید. اگر زمانی دچار مشکل شویم از درون و وجود نیروهای دورو، بی وفا و گوش نابه فرمان است که نفاق را درجامعه ایجاد می‌کنند.
به گزارش ایکنا؛ پیمان عین‌القضاتی، مدیر موسسه قرآن و عترت اصاحب‌الثقلین نیز در این جلسه اظهار کرد: برای حل آسیب‌های اجتماعی می‌توان از سیره اهل‌بیت(ع) استفاده کرد و باید به این مهم توجه بیشتری نمود.
وی ادامه داد: باید راهکار مقابله با آسیب‌های اجتماعی را از منظر دینی استحراج و به صورت کارگاهی دنبال شود و در صدد هستیم ادامه این سلسله جلسات را برگزار کنیم.
انتهای پیام
