مزد رسالت پیامبر(ص)؛ انتخاب راه خدا و مودّت ذی‌القربی

خداوند متعال در آیه 23 سوره مبارکه شوری خطاب به پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «قُلْ لَّا أَسْئَلُكُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبَى.» پیامبر اسلام نیز از مردم درخواست مزد مادى نداشت، ولى چندین مرتبه از طرف خداوند با كلمه «قل» مأمور شد تا مزد معنوى را كه به نفع خود مردم است، از مردم تقاضا كند. «قل ما سألتكم من أجر فهو لكم^[1]؛ این مزد معنوى نیز در دو تعبیر آمده است، یک‌بار مى‏‌فرماید: من هیچ مزدى نمى‏‌خواهم جز آن‌كه هر كه خواست راه خدا را انتخاب كند، «الاّ من شاء ان یتّخذ الى ربّه سبیلا»^[2] و یک‌بار در آیه مورد بحث كه مى‌‏فرماید: «لا اسئلكم علیه اجرا الاّ المودّة فى القربى» بنابراین مزد رسالت دو چیز است: یكى انتخاب راه خدا و دیگرى مودّت قربى‏.

جالب آن‌كه در هر دو تعبیر كلمه «الاّ» مطرح شده است، یعنى مزد من تنها همین مورد است، با كمى تأمل مى‏‌فهمیم كه باید راه خدا و مودّت اهل‌بیت(ع) یكى باشد، زیرا اگر دو تا باشد تناقض است، یعنى نمى‌‏توان گفت: من فقط تابستان مطالعه مى‏‌كنم و بار دیگر گفت: من فقط زمستان مطالعه مى‌‏كنم زیرا محصور باید یک چیز باشد. پیامبر اسلام از طرف خداوند یک‌بار مأمور مى‌‏شود كه به مردم بگوید: مزد من تنها انتخاب راه خداست و بار دیگر مأمور مى‌‏شود كه بگوید: مزد من فقط مودّت قربى است.

در واقع باید این دو درخواست یكى باشد، یعنى راه خدا همان مودّت قربى‏ باشد از طرفى مودّت با دو چیز ملازم است: یكى شناخت و معرفت، زیرا تا انسان كسى را نشناسد نمى‌‏تواند به او عشق بورزد. دوم اطاعت، زیرا مودّت بدون اطاعت نوعى تظاهر و ریاكارى و دروغ و تملّق است. پس كسانى كه دستورات خود را از غیر اهل‌بیت پیامبرعلیهم‌السلام مى‌‏گیرند، راه خدا را پیش نگرفته‌‏اند. این از دیدگاه قرآن، امّا از نظر عقل، پاداش باید هم‌سنگ و هم‌وزن عمل باشد رسالت، جز امامت كه ادامه آن است هم وزنى ندارد، مزد رسالت ادامه هدایت است، مزد یك معصوم، سپردن كار به معصوم دیگر است. مزد عادل آن است كه زحمات او را به عادل دیگر بسپاریم.^[3]

پس آنچه مشخص است این که محبت و مودت اهل‌بیت عصمت و طهارت بر ما لازم است ولی متأسفانه در طول تاریخ عده‌ای بودند و البته همچنان هم هستند که راه دیگری را در پیش گرفته‌اند و آن آزار و اذیت خاندان رسالت است. این آزار و اذیت در مقاطع مختلف تاریخ متفاوت بوده است؛ عده‌ای در همان زمان حیات رسول‌الله(ص) آن حضرت و ذریه‌ی او را آزار می‌دادند، عده‌ای در زمان زعامت و رهبری ظاهری اهل‌بیت(ع) و عده‌ای هم همچنان در حال اذیت و آزار فرزندان و ذریه‌ پیامبر هستند. البته کیفیت این آزار و اذیت‌ها هم در مقاطع مختلف‌، متفاوت بوده است. ما در این نوشتار بنا داریم با ذکر روایاتی ثابت کنیم که اذیت و آزار رساندن به فرزندان پیامبر اکرم(ص) یکی از موانع شفاعت در روز قیامت می‌باشد.

• «حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي الْخَطَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا النَّضْرُ بْنُ شُعَيْبٍ عَنْ خَالِدٍ الْقَلَانِسِيِّ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ إِذَا قُمْتُ‏ الْمَقَامَ‏ الْمَحْمُودَ تَشَفَّعْتُ فِي أَصْحَابِ الْكَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِي فَيُشَفِّعُنِي اللَّهُ فِيهِمْ وَ اللَّهِ لَا تَشَفَّعْتُ فِيمَنْ آذَى ذُرِّيَّتِي؛^[4] پیامبر اکرم(ص) فرمودند: هنگامی که در مقام شفاعت قرار گیرم برای گناهکاران امتم شفاعت می‌کنم و خداوند شفاعت مرا می‌پذیرد، به خدا سوگند برای کسانی که خاندان مرا آزار دهنده باشند شفاعت نمی‌کنم.»
• «قال حبيبي‏ يا حسين‏ كأني‏ أراك‏ عن قريب مرملا بدمائك مذبوحا بأرض كرب و بلاء من عصابة من أمتي و أنت مع ذلك عطشان لا تسقى و ظمآن لا تروى و هم مع ذلك يرجون شفاعتي لا أنالهم الله شفاعتي يوم القيامة؛^[5] پیامبر اکرم فرمود: عزیزم ای حسین، گویا به همین زودی تو را می‌بینم که به خونت می‌غلطی و به دست ظالمان از امتم سرت بریده می‌شود و تو در آن حال تشنه‌ای و آب به تو نمی‌دهند و آنها با آن همه به شفاعت من امید دارند، خداوند در روز قیامت شفاعت مرا نصیبشان نکند.»
• «عن علي بن الحسين، عن محمد بن الحسين، عن جعفر بن الحسين، عن شقيق بن أحمد، عن سماك، عن زيد بن أسلم، عن أبي هارون العبدي، عن أبي سعيد، قال: سمعت رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله يقول: أهل بيتي أمان لأهل الارض كما أن النجوم أمان لأهل السماء. قيل: يا رسول اللّه فالائمة بعدك من أهل بيتك؟قال: نعم الائمة بعدي اثنا عشر، تسعة من صلب الحسين امناء معصومون، و منا مهدي هذه الامة، ألا إنهم أهل بيتي و عترتي من لحمي و دمي، ما بال أقوام يؤذونني فيهم لا أنا لهم اللّه شفاعتي.»^{[6] [7]}
• «حدَّثَنَا عُتْبَةُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْحِمَّصِيُّ قِرَاءَةً عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى الصَّوْلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ ثَابِتٍ عَنْ رَزِينِ بْنِ حُبْشٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ إِنَّ هَذَا الْأَمْرَ يَمْلِكُهُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ إِمَاماً تِسْعَةٌ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ ع أَعْطَاهُمُ اللَّهُ عِلْمِي وَ فَهْمِي مَا لِقَوْمٍ‏ يُؤْذُونَنِي‏ فِيهِمْ‏ لَا أَنَالَهُمُ اللَّهُ شَفَاعَتِي.»^[8]

از این روایات شریف این نتیجه حاصل می‌شود که اذیت و آزار فرزندان و ذریه رسول‌الله از موانع بزرگ شفاعت بشمار می‌رود.

ادامه دارد...

«احمد گلستانی‌عراقی»

پی‌نوشت‌ها:

[1] . سوره سباء‌، آیه 47.

[2] . سوره فرقان‌، آیه 57.

[3] . پرتوی از نور، مزد رسالت پیامبر‌، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن. www.qaraati.ir

[4] . صدوق، محمد بن علی بن بابویه، الأمالي، ص 294 / المجلس التاسع و الأربعون.

[5] . مجلسی، محمد باقر،  بحار الأنوار، ج‏44 ، باب 37 ما جرى عليه بعد بيعة الناس ليزيد بن معاوية إلى شهادته صلوات الله عليه و لعنة الله على ظالميه و قاتليه و الراضين بقتله و المؤازرين عليه، ص 310.

[6] . ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی، شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار عليهم السلام، جامعه مدرسین، قم،  ج‏3 ، ص516.

[7] .مشابه این روایت ( خبر دادن رسول الله از واقعه‌ی عاشورا خطاب به امام حسین‌) در منابع حدیثی‌، فراوان ذکر شده است.

[8] . خزاز رازی‌، علی بن محمد‌، كفاية الأثر في النص على الأئمة الإثني عشر‌، ص165.

انتهای پیام