برائت از مشرکان طبق روال سال‌های گذشته برگزار می‌شود/ آخرین وضعیت دیه فاجعه منا و حادثه جرثقیل
گروه جامعه ــ نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در گفت‌وگوی با ایکنا به سؤالاتی همچون برگزاری مراسم برائت از مشرکان در حج امسال، آخرین وضعیت دیه فاجعه منا و حادثه جرثقیل و تهیه سوغات از فروشگاه‌های ایرانی پاسخ گفت.
همزمان با نخستین هفته از آغاز اعزام زائران ایرانی به سرزمین وحی و عملیات اجرایی حج 98، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی، در گفت‌وگو با ایکنا به سؤالاتی درباره کیفیت برگزاری این رویداد عظیم پاسخ داد:
ایکنا ــ برای شروع این گفت‌وگو بهتر است مختصراً از اهمیت سفر حج بگویید.
اهمیت سفر زیارتی حج و یا عمره در آن است که انسان به لحاظ کیفی، با اخلاص آن را ادا کند، اگر انسان حج را با اخلاص برود و با انجام تمام دقایق سفر مشرف شود، برای یک عمر وی کفایت می‌کند.
ایکنا ــ به عنوان سرپرست حجاج ایرانی امسال چه تمهیداتی برای تأمین امنیت زائران ایرانی اندیشیده‌اید؟
دولت عربستان در ایام حج تمتع و عمره تلاش زیادی می‌کند که این برنامه‌ها همراه با امنیت و سلامت کامل انجام شود. هرسال پیش از ایام حج و عمره توافقتامه‌ای با وزارت حج عربستان امضا می‌شود که برای حج سال جاری نیز این کار انجام شده است، آن‌ها تعهد کردند که امنیت زائران را حفظ کنند و معمولاً نیز به تعهدات خود عمل می‌کنند مگر مشکل پیش‌بینی نشده‌ای حادث شود.
ایکنا ــ مهم‌ترین برنامه‌های دینی و فرهنگی حج امسال را در بعد معنوی حج چیست؟
در همه کاروان‌های ایرانی، روحانیون معین و معینه برای اجرای برنامه‌های دینی حضور دارند و برنامه‌های خاص در هر کاروان به صورت خودکفا انجام می‌شود و این افراد نسبت به وظایف خود آموزش دیده و توجیه کامل هستند. در عین حال برنامه‌هایی نیز به همت بعثه مقام معظم رهبری به صورت عمومی و متمرکز درهر هتل در طول ایام حج برگزار می‌شود.
ایکنا ــ آیا مانند سال‌های قبل برنامه‌هایی برای هم‌اندیشی اندیشمندان مسلمان و طرح مشکلات جهان اسلام مدنظر دارید؟
به طور کلی در ایام حج، لقاء، ارتباط و گفت‌وگو میان همه زائران خانه خدا از هر ملیتی اتفاق می‌افتد و اساساً یکی از اهداف حج نیز همین است که مسلمین از هر قوم، نژاد و کشوری با یکدیگر آشنا شوند، تبادل‌نظر داشته باشند و نسبت به مشکلات جهان اسلام همفکری کنند.
ایران نیز مانند بقیه کشورها در سال‌های گذشته برنامه‌هایی برای گفت‌وگو با متفکران و یا منظمه‌های حج سایر کشورها داشته و برای سال جاری نیز چنین برنامه‌ریزی شده است، هدف از این کار نیز آن است که کشورها از تجارب سایران استفاده بهینه کنند.
در همین راستا برنامه‌هایی که در حج جمهوری اسلامی برگزار می‌شود، آن قدر دقت و اهمیت دارد که همواره مسئولان عربستانی آن‌ها را به دفعات به زبان آورده و شیوه‌های آموزشی حجاج ایرانی الگوی مناسبی برای سایر کشورها بوده است.
ایکنا ــ آیا امسال هم برنامه برائت از مشرکین برگزار می‌شود؟
برنامه برائت از مشرکین یکی از برنامه‌های سیاسی و اساساً چهره استکبارستیز حج است که در کنار وجه همگرایی حج یعنی ارتباط با جهان اسلام و «رحماء بینهم» قرار دارد. چهره دیگر حج که شامل «اشداء علی الکفار» و به عبارت بهتر همان برائت از مشرکین می‌شود، باید تحقق یابد؛ چراکه بنا به فلسفه حج، باید نسبت به مسلمانان و مظلومین، یار و همگرا باشیم و در مقابل نسبت به دشمنان اسلام و آنانی که درصدد از بین بردن اساس اسلام هستند، باید برای حفظ اسلام در مقابل آنان بایستیم. امسال هم مانند سال‌های گذشته در صحرای عرفات برنامه برائت از مشرکین انجام خواهد شد.
ایکنا ــ مشکلی در این زمینه با سعودی نداشتید؟
در موافقتنامه حج که از سوی وزارت حج عربستان و سازمان حج و زیارت ایران امضا شده، به مسئله برائت از مشرکین نیز اشاره و درج شده است که در صحرای عرفات برگزار شود، البته اگر جهان اسلام این برنامه را به صورت متمرکز انجام می‌دادند، خیلی خوب بود، اما اینکه مسلمانان سایر کشورها به زبان نمی‌آورند، اما در فکر و نیتشان بدان باور دارند، همان برائت است؛ در واقع چنانچه از آنان سؤال شود که آیا استکبار جهانی و یا غده سرطانی اسرائیل را تأیید می‌کنید، خواهند گفت که خیر.
هر فرد مسلمان اعم از ضعیف یا قوی، تحصیل‌کرده یا تحصیل‌ناکرده، یا دانشمند و غیردانشمند از هر قاره‌ای که باشد، نسبت به ظلمی که نسبت به مردم مسلمان فلسطین و آوارگی آنان شده، اظهار تنفر و بیزاری می‌کند و همین برائت است. در واقع ما، مسلمانان، از آن ستمی که ستمگران علیه مردم مظلوم اعم از مسلمان و غیرمسلمان ایجاد می‌کنند، برائت می‌جوییم.
همان گونه که این خواسته فکری انسان است که با اساس ظلم مبارزه می‌کند و از آن تبری می‌جوید، ما نیز در برنامه برائت، از استکبار جهانی و کسانی که علیه بشریت و اسلام و مسلمین فعالیت می‌کنند، تبری می‌جوییم.
ایکنا ــ سعودی‌ها شروطی برای برگزاری این مراسم نگذاشتند؟
اگر دولتی اسلامی با موضوع برائت مخالفت دارد، نمی‌توان آن را امر داخلی مربوط به آن کشور دانست؛ چراکه مسلمانان آیات برائت را در آغاز سوره توبه خوانده‌اند و یک مسلمان نمی‌تواند نسبت به موضوع برائت، بیگانه باشد.
در واقع، برخی فشارهای بیگانگان را می‌توان عاملی دانست که آنان رویه مقابله با این مقوله را در پیش گرفته‌اند، چراکه مردم و دولت‌های اسلامی از باب اینکه مسلمان هستند و به قرآن اعتقاد دارند و از شیوه‌هایی که در تاریخ در ارتباط با برائت نقل شده از جمله برائت جستن حضرت ابراهیم(ع) در همین سرزمین آگاهی دارند، لذا نمی‌توانند بگویند که جزو برنامه‌های دین نیست.
ایکنا ــ تأکید امام راحل و مقام معظم رهبری، برگزاری حج ابراهیمی با رعایت تمام شئون آن از جمله بعد سیاسی است، اما در مقابل چرا برخی درصدد القای این مسئله هستند که حج فقط بُعد عبادی دارد و نباید آن را سیاسی کرد؟
اگر برنامه حج را آنالیز و تجزیه کنید، جزء به جزء این عمل، شهادت می‌دهد که حج عملی است که توجه به مسائل اجتماعی و سیاسی را همراه خود دارد. از همان ابتدای تلبیه، تکبیرة‌الاحرام مناسک، در کلمه به کلمه آن توجه به مسایل سیاسی، همگرایی و واگرایی در امور سیاسی را مشاهده می‌کنید.
اینکه ادای حج تمتع در زمان خاص، با لباس خاص و با ذکر خاص تعریف شده، همه نشان‌دهنده آن است که این برنامه، هدف و انسجامی دارد که دارای ماهیت سیاسی و اجتماعی است.
درباره اینکه حج سیاسی شود، برخی ممکن است فکر کنند که چنانچه در حج مسائل سیاسی مطرح شود، مسلمانان دچار تفرق شوند و هر کشوری در صدد آن باشد که دیدگاه خود را اعمال و حاکم کند؛ در حالی که چنین نیست و در واقع، چارچوب حج را خود دین بنا گذاشته است. در واقع هر آنچه جمهوری اسلامی اهتمام دارد، در احیای برائت است و بدعت نیست؛ برائت همواره جزئی از برنامه حج بوده و هست و مجموعه‌ای از مباحث سیاسی در داخل حج گنجانده شده است.
ایکنا ــ آیا طرف سعودی به تعهداتش درپرداخت دیه به بازماندگان حادثه مسجدالحرام و فاجعه منا عمل کرده است؟
در سال 94 دو اتفاق دلخراش در ایام حج در سزمین وحی اتفاق افتاد که یکی سقوط جرتقیل بود و شمار زیادی از زائران در مسجدالحرام به شهادت رسیدند، از ایران هم شماری بودند و دولت عربستان اعلام کرد که به آنان دیه می‌پردازد.
برای پرداخت دیه این عزیزان به خانواده‌های آنان، جمهوری اسلامی راهکارهایی را اعلام کرد؛ از جمله اینکه خانواده‌های آنان با حضور در کشور عربستان و یا کشور ثالت این دیه را از دولت سعودی دریافت کنند و یا اینکه نمایندگی دائم عربستان در سازمان ملل این وجوه را با نمایندگی دائم جمهوری اسلامی مبادله کند و از آن طریق در اختیار خانواده‌های شهدا بگذارد، اما از زمانی که این راهکارها به وزارت حج عربستان ارائه شده، هنوز جوابی نیامده است و پیگیری‌ها چه در خصوص دیه شهدای حادثه سقوط جرثقیل و چه در خصوص دیه شهدای حادثه منا همچنان ادامه دارد. طرف سعودی تاکنون تنها به این پاسخ بسنده کرده که در حال بررسی نحوه پرداخت آن هستند، اما هنوز اقدامی در این ارتباط انجام نداده‌اند.
البته روند اجرایی این موضوع به خودی خود، زمان‌بر و طولانی است و متأسفانه تعطیلی سفارتخانه‌ها در دو کشور و نبود رابطه سیاسی، مزید بر علت شده که با کندی بسیاری پیش برود، اما در برنامه حج امسال پیگیری این موضوع گنجانده شده است. البته با توجه به محدودیت زمانی ایام حج و اینکه تمام مسئولان عربستان درگیر حج هستند، طبعاً برای کسب نتیجه، روند طولانی باید در پیش داشت.
ایکنا ــ یکی از تاکیدهای مقام معظم رهبری به حجاج بهره‌گیری هرچه بیشتر از فضای معنوی حج و پرهیز از وقت‌گذرانی در بازارها و گردش است، آیا در این زمینه برنامه‌ای دارید؟
از جمله مواردی که در جلسه شورای برنامه‌ریزی بعثه مقام معظم رهبری متفقاً با ریاست محترم سازمان حج و زیارت مورد تأکید قرار گرفت و به کاروان‌ها نیز ابلاغ شد، این بود که زائران محترم سوغات سفر حج را از داخل کشور تهیه کنند و تنها به تهیه اقلام معنوی که به خود عربستان تعلق دارد، از جمله آب زمزم و یا خرمای مدینه مبادرت ورزند؛ چراکه بقیه کالاها تولید دیگر کشورهاست.
در همین راستا سازمان حج و زیارت یک فروشگاه اینترنتی به همه کاروان‌ها معرفی کرده تا زائران محترم پیش از عزیمت بتوانند اقلام سوغاتی خود را با خیالی آسوده تهیه کنند و از فرصت مغتنم سفر حداکثر بهره معنوی را ببرند.
ایکنا ــ در پایان چه توصیه‌ای به زائران دارید؟
حج دعوت الهی است و هرکس که ثبت‌نام می‌کند، باید از خداوند بخواهد که این سفر را روزی وی قرار دهد. توجه به این نکته خیلی مهم است که خداوند متعال در قرآن می‌فرماید که زائر خانه خدا، حج و عمره را فقط باید برای کسب رضایت خدا و قربت الی‌الله انجام دهد.
بنابراین چنانچه بعد از انتظار طولانی برای توفیق عزیمت به این سفر، اعمال حج انسان مورد قبول خداوند متعال نباشد، خیلی خسارت می‌بیند و تنها انجام تمامی اعمال حج، صرفاً برای کسب رضای خدا می‌تواند از این خسران پیشگیری کند و مهر تأیید خداوند متعال را بر نامه اعمال خود منقش سازد.
انتهای پیام
