در حکمت شماره 83 نهجالبلاغه امام علی(ع) آمده است: «بَقِيَّةُ السَّيْفِ أَبْقَى عَدَداً وَ أَكْثَرُ وَلَداً؛ باقيماندگان شمشير و جنگ، شمارهشان با دوامتر، و فرزندانشان بيشتر است».
این سخن تأکیدی بر واژه بقیه السیف و متمایز کردن گروهی خاص در جامعه است. ایثارگران؛ تجلیلی است از مجاهدان و بیان واقعیتی در مورد آنان و وظیفهای که بر دوش دارند. وقتی که ثروتها به سوی جامعه اسلامی سرازیر شده و روحیات حاکمان و مردم در حال چرخش به سوی مظاهر دنیایی است و ثروت و رفاه و تجمل و ارزشهای اشرافیت دیروز وجاذبه زرق و برق امپراطوریهای همسایهء امروز، در حال سربرآوردن است، آری درست در همین دوران است که علی(ع) بر ارزشها و ویژگیهای بازماندگان دوران مبارزه و جهاد تاکید میگذارد. بقاء و ماندگاری و استمرار و تداوم و زیادتی نسل از آرزوهای همیشگی بشر بوده است و جزو عمیقترین و در عین حال درونیترین انگیزههای زیست بشر و اعمال و رفتارهای او بهشمار میآید. تاکید بر این انگیزهها و گره زدن آنها به ارزشهای بیرونی جهاد و مبارزه به این ارزشها صبغهای درونی و عمیق میبخشد و بقا آنها را تضمین میکند.
در دورانی که بقیهالذهبها و بقیهالملوک و بقیهاللهو و لعبها، بقیهاللهبها! در جامعه سربرآوردهاند و تخم و ترکه اصیل و اشرافی و آقازادهها و ژنهای خوب و مایهدار و سلبریتیهای خوش بر و رو، چشمها را پر کردهاند و مناصب و تریبونها و بانکها و مالها و پردهها و قابها را تسخیر کردهاند فقط این چهرههای سوخته و آفتاب خورده و صورتهای زخمی و پاهای مصنوعی و بدنهای نشسته بر ویلچرهاست که چون شمشیری بر فرق این اشرافیت متعفن سطحی و فخرفروش لوکس بی مایه فرود میآید و جامعه را هشدار میدهد و به مردم نهیب میزند تا دچار افسون زدگی و بیگانگی از خود نشوند.
آنها که از مقابل شمشیرهای آخته گذشتهاند و ابراهیموار از دل آتش بیرون آمدهاند، هم آنان که زخم تیغها و تیزها را بر بدن دارند و از دل آتش و انفجار و ترکشها بیرون آمدهاند، اینها وارث دوستان و برادران شهیدشانند و هر کدام فقط یک تن و تنها خودشان نیستند. اینها باید خود را و ارزشهای همراه خود را ماندگار کنند و تکثیر شوند. این سخن علی(ع) است. این سخن تنها یک توصیف نیست، بلکه یک توصیه و دستور است.
یادداشت از داریوش اسماعیلی؛ معاون فرهنگی جهاددانشگاهی اصفهان
انتهای پیام