آيتالله آقانورالدين عراقی در تفسير آيات قرآن تبحری خاص داشت
گروه فرهنگ و هنر: آيتالله آقانورالدين عراقی انسی ويژه به قرآن داشت و در تفسير آيات، تسلط و تبحری خاص از خود بروز می‌داد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه مركزی، «آقانورالدين اراكی» فقيهی فرزانه، عارفی خداشناس و حكيمی هوشيار بود كه مقامات علمی و معنويش تمامی علما و سادات اراك را تحت‌الشعاع قرار داد، آن بزرگوار از ديدگاه مراجع تقليد، به‌عنوان امين شرع انور و صاحب امر و دارای نفوذ روحانی و معنوی مطرح بود، تا جايی كه وی را پناه سياسی و مذهبی مردم خوانده‌اند و در برخی صحنه‌ها خود را رهين منت او دانسته‌اند.
حاج ميرزا خليل تهرانی، آخوند خراسانی، محمد شربيانی و محمدحسن ممقانی كه از مراجع تقليد و فقيهان نجف بودند، در نهم جمادی الاولی سال 1321 هـجری قمری در نامه‌ای به آقانورالدين، از او خواستند با توجه به توانايی‌اش در عرصه‌های فقه و حكمت و نيز نفوذ معنوی و اقتدار اجتماعی‌اش، جهت اصلاح امور جامعه و محو شعله‌های آشوب و فساد و منكرات، بكوشد و جامعه مسلمانان را از فساد و تعرض افراد خلافكار مصون نگاه دارد.
آيتالله آقانورالدين در بعد فقاهت، مجتهدی تيزبين و ژرف‌انديش بود و بر مسايل و مبانی فقهی چنان تسلط داشت كه گويی تمام قواعد فقهی فراروی اوست، گرچه اراك و حوالی آن هيچ وقت بدون مجتهد نبود، ولی مراجعات عمومی مردم به آن بزرگوار جهت استفتاء در عبادات، معاملات، دعاوی خصوصی و مخاصمات بيش از ساير علما بود.
هم‌چنين از مجموعه جواب‌هايی كه وی به سؤالات فقهی مردم داده است، می‌توان به وضوح فهميد كه او پناه علمی و مشكلاتی شرعی و حافظ حقوق مردم، به‌ويژه محرومان و مظلومان بوده است.[1] آيتالله اراكی فرمود: «مرحوم آقانورالدين در هيچ مسأله‌ای محتاج به مراجعه كتاب نبود. اين همه استفتائات كه می‌آوردند، يك دفعه نشد كه بگويد كتاب را بياوريد ببينم. قلمدان حاضر بود و جواب را فوری می‌نوشت، تمام، حاضر جواب بود.»
آيتالله آقا نورالدين عراقی انسی ويژه به قرآن داشت و در تفسير آيات، تسلط و تبحری خاص از خود بروز می‌داد. در آن زمان، از سوی برخی افراد مغرض ايراداتی به مفاهيم قرآنی وارد می‌شد و برخی چنين مطرح می‌كردند كه در قرآن مطالبی ديده می‌شود كه عقل بشری نمی‌تواند آن را بپذيرد.
اين فليسوف پارسا و عارف متقی در سفری كه به نواحی مرزی به منظور ترغيب و تهييج غيور مردان ايرانی در مصاف با اجانب و متجاوزان داشت، تصميم گرفت با وجود مشكلات و فشارهای ناشی از جنگ و دوری از وطن، آيات قرآن را از ديدگاه عقل مورد بررسی قرار دهد و مطالبی را كه موافق عقل است، توضيح بدهد و آنچه را كه عقل قاصر بشری نمی‌تواند درك كند، مخالف نبودن آن را با خرد و انديشه انسان‌ها روشن كند. او بدون داشتن كتاب‌های مرجع و منابع مورد نياز، در جايی كه تحت فشار بيگانگان بود، كمر همت بست و ديده درون و بصيرت عقلی را گشود و قلم به دست گرفت و تفسيری بديع و كم‌نظير به نگارش درآورد كه متأسفانه تنها 17 جزء آن در دسترس است كه سال‌ها در كتابخانه شخصی مرحوم حاج احمد خان حاجی باشی در اراك قرار داشت، تا آن كه آيتالله اراكی آن تفسير را از گوشه كتابخانه خارج كرد و با نوشتن مقدمه‌ای عالی بر آن و با تصحيح و تعليق موسوی كرمانی و شيخ علی پناه اشتهاردی، توسط بنياد فرهنگی مرحوم حاج محمد حسن كوشان‌پور، در سه مجلد، با 1659 صفحه به چاپ رسيد.[2]
آثار:
1. رساله حقوق المرأة فی شريعة‌الاسلام (حقوق زن در اسلام).
2. رساله‌ای در نور الايمان، در ردّ فرقة ضالّة بهائيت.
3. رساله‌ای در الهيات.
4. كتاب طهارة، صلوة و مكاسب (همراه با نظريات خودش در اين باره.)
5. رساله‌ای در اصول عقايد.
6. شرح دعای صباح.
7. شرح حديث حقيقت.
8. عقايد النوريه فی حكمة متعاليه.
9. رساله‌ای در مسأله مرجعيت.
10. حاشيه فرائد الاصول شيخ انصاری (مبحث استصحاب).
11. سفرنامة منظوم.
12. سفرنامة مسافرت وی در جنگ جهانی اول كه ابراهيم دهگان و داود نعميی نسبت به ترجمه و شرح و توضيح آن اقدام نموده‌اند.
13. رساله‌ای در مباحث عقلی و قسمتی از مباحث الفاظ.
14. رساله‌ای در باب بعضی قواعد فقهی.[3]
پی‌نوشت‌ها :
[1] . داود نعيمی تعدادی از استفتائات آقا نورالدين را در كتاب خود آورده است. ر.ك: نورالباقی، ص 108 ـ 132.
[2] . نور الباقی، ص 27 و 28؛ آيةالله اراكی يك قرن وارستگی، ص 36.
[3] . يادی از عالم وارسته آيةالله آقا نورالدين اراكی به مناسبت هفتادمين سال رحلت، روزنامه جمهوری اسلامی، ش 3387، دوشنبه 15 بهمن 1369، ص 10.
[4] . مجله حوزه، شماره 12، ص 24.
[5] . مصاحبه با استاد بزرگوار آيةالله اراكی، مجله حوزه، سال دوم، شماره 9، ص 24.
[6] . همان، ص 225.
[7] . مصاحبه با استاد بزرگوار آيةالله اراكی، مجله حوزه، شماره 12، ص 24.
[8] . آيات سرمد، ص 228 و نور الباقی، ص 87 و 88.
[9] . يادنامه آيةالله اراكی، ص 610 و نور الباقی، ص 89.
علاقه‌مندان برای مشاهده متن به پايگاه اينترنتیhttp://noorportal.net مراجعه كنند.
حاج ميرزا خليل تهرانی، آخوند خراسانی، محمد شربيانی و محمدحسن ممقانی كه از مراجع تقليد و فقيهان نجف بودند، در نهم جمادی الاولی سال 1321 هـجری قمری در نامه‌ای به آقانورالدين، از او خواستند با توجه به توانايی‌اش در عرصه‌های فقه و حكمت و نيز نفوذ معنوی و اقتدار اجتماعی‌اش، جهت اصلاح امور جامعه و محو شعله‌های آشوب و فساد و منكرات، بكوشد و جامعه مسلمانان را از فساد و تعرض افراد خلافكار مصون نگاه دارد.
آيتالله آقانورالدين در بعد فقاهت، مجتهدی تيزبين و ژرف‌انديش بود و بر مسايل و مبانی فقهی چنان تسلط داشت كه گويی تمام قواعد فقهی فراروی اوست، گرچه اراك و حوالی آن هيچ وقت بدون مجتهد نبود، ولی مراجعات عمومی مردم به آن بزرگوار جهت استفتاء در عبادات، معاملات، دعاوی خصوصی و مخاصمات بيش از ساير علما بود.
هم‌چنين از مجموعه جواب‌هايی كه وی به سؤالات فقهی مردم داده است، می‌توان به وضوح فهميد كه او پناه علمی و مشكلاتی شرعی و حافظ حقوق مردم، به‌ويژه محرومان و مظلومان بوده است.[1] آيتالله اراكی فرمود: «مرحوم آقانورالدين در هيچ مسأله‌ای محتاج به مراجعه كتاب نبود. اين همه استفتائات كه می‌آوردند، يك دفعه نشد كه بگويد كتاب را بياوريد ببينم. قلمدان حاضر بود و جواب را فوری می‌نوشت، تمام، حاضر جواب بود.»
آيتالله آقا نورالدين عراقی انسی ويژه به قرآن داشت و در تفسير آيات، تسلط و تبحری خاص از خود بروز می‌داد. در آن زمان، از سوی برخی افراد مغرض ايراداتی به مفاهيم قرآنی وارد می‌شد و برخی چنين مطرح می‌كردند كه در قرآن مطالبی ديده می‌شود كه عقل بشری نمی‌تواند آن را بپذيرد.
اين فليسوف پارسا و عارف متقی در سفری كه به نواحی مرزی به منظور ترغيب و تهييج غيور مردان ايرانی در مصاف با اجانب و متجاوزان داشت، تصميم گرفت با وجود مشكلات و فشارهای ناشی از جنگ و دوری از وطن، آيات قرآن را از ديدگاه عقل مورد بررسی قرار دهد و مطالبی را كه موافق عقل است، توضيح بدهد و آنچه را كه عقل قاصر بشری نمی‌تواند درك كند، مخالف نبودن آن را با خرد و انديشه انسان‌ها روشن كند. او بدون داشتن كتاب‌های مرجع و منابع مورد نياز، در جايی كه تحت فشار بيگانگان بود، كمر همت بست و ديده درون و بصيرت عقلی را گشود و قلم به دست گرفت و تفسيری بديع و كم‌نظير به نگارش درآورد كه متأسفانه تنها 17 جزء آن در دسترس است كه سال‌ها در كتابخانه شخصی مرحوم حاج احمد خان حاجی باشی در اراك قرار داشت، تا آن كه آيتالله اراكی آن تفسير را از گوشه كتابخانه خارج كرد و با نوشتن مقدمه‌ای عالی بر آن و با تصحيح و تعليق موسوی كرمانی و شيخ علی پناه اشتهاردی، توسط بنياد فرهنگی مرحوم حاج محمد حسن كوشان‌پور، در سه مجلد، با 1659 صفحه به چاپ رسيد.[2]
آثار:
1. رساله حقوق المرأة فی شريعة‌الاسلام (حقوق زن در اسلام).
2. رساله‌ای در نور الايمان، در ردّ فرقة ضالّة بهائيت.
3. رساله‌ای در الهيات.
4. كتاب طهارة، صلوة و مكاسب (همراه با نظريات خودش در اين باره.)
5. رساله‌ای در اصول عقايد.
6. شرح دعای صباح.
7. شرح حديث حقيقت.
8. عقايد النوريه فی حكمة متعاليه.
9. رساله‌ای در مسأله مرجعيت.
10. حاشيه فرائد الاصول شيخ انصاری (مبحث استصحاب).
11. سفرنامة منظوم.
12. سفرنامة مسافرت وی در جنگ جهانی اول كه ابراهيم دهگان و داود نعميی نسبت به ترجمه و شرح و توضيح آن اقدام نموده‌اند.
13. رساله‌ای در مباحث عقلی و قسمتی از مباحث الفاظ.
14. رساله‌ای در باب بعضی قواعد فقهی.[3]
پی‌نوشت‌ها :
[1] . داود نعيمی تعدادی از استفتائات آقا نورالدين را در كتاب خود آورده است. ر.ك: نورالباقی، ص 108 ـ 132.
[2] . نور الباقی، ص 27 و 28؛ آيةالله اراكی يك قرن وارستگی، ص 36.
[3] . يادی از عالم وارسته آيةالله آقا نورالدين اراكی به مناسبت هفتادمين سال رحلت، روزنامه جمهوری اسلامی، ش 3387، دوشنبه 15 بهمن 1369، ص 10.
[4] . مجله حوزه، شماره 12، ص 24.
[5] . مصاحبه با استاد بزرگوار آيةالله اراكی، مجله حوزه، سال دوم، شماره 9، ص 24.
[6] . همان، ص 225.
[7] . مصاحبه با استاد بزرگوار آيةالله اراكی، مجله حوزه، شماره 12، ص 24.
[8] . آيات سرمد، ص 228 و نور الباقی، ص 87 و 88.
[9] . يادنامه آيةالله اراكی، ص 610 و نور الباقی، ص 89.
علاقه‌مندان برای مشاهده متن به پايگاه اينترنتیhttp://noorportal.net مراجعه كنند.
