شمار اندک خریداران و گالری‌هایی که اقبالی به نمایش آثار قرآنی ندارند
گروه هنر: استقبالی که از نمایشگاه «سر الله» به عمل آمد نشان می‌دهد این گونه رویدادهای هنری قرآنی و آثار این حوزه تا چه میزان در بین مردم مقبولیت دارد؛ اما یک نکته اینجا باقی است و آن هم اینکه به دلیل عدم حمایت دولت در این زمینه، آثار هنری در این حوزه خریداران چندانی ندارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) این روزها در گالری ساربان نمایشگاهی برپاست که در آن آثاری با محوریت موضوعات قرآنی مورد توجه قرار گرفته است. اسم این نمایشگاه «سر الله» است و در آن اسماء حضرت علی(ع) محور کارهاست و تمامی آثار در حوزه هنر نقاشیخط خلق شده‌اند. این نمایشگاه که روز گذشته (11 مهرماه) به کار خود پایان داد با استقبال نسبتا خوب مردم مواجه شد، چون کارهایی که در آن به نمایش درآمدند، همگی از کیفیتی خوب بهره می‌بردند. در ضمن حضور اساتید هنرهای تجسمی در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه سبب شد که در جامعه هنری این نمایشگاه بهتر دیده شود. درباره این نمایشگاه باید اضافه کرد که گروه فرهنگی ـ هنری سدنا مسئول برگزاری آن است، گروهی که تا به امروز نمایشگاه‌های متعددی با محوریت موضوعات اسلامی برپا کرده است. با این مقدمه گفت‌و‌گویی با مسئول گروه فرهنگی هنری سدنا و یکی از هنرمندان حاضر در نمایشگاه انجام داده‌ایم تا بهتر با فضای این نمایشگاه آشنا شویم.
محمد بخشی‌زاده، مدیر گروه فرهنگی ـ هنری سدنا و مسئول نمایشگاه نقاشیخط «سر‌الله» در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآن درباره این رویداد هنری اظهار کرد: این نمایشگاه هفتمین کارگروه فرهنگی هنری سدناست که در روز عید غدیر خم افتتاح شد. این نمایشگاه دربردارنده اسماء حضرت علی (ع) است. در کنار اسماء نیز بخش‌هایی از خطبه غدیر در کارهای این نمایشگاه مورد توجه قرار گرفته است. درباره تعداد آثار هم باید بگویم که 19 اثر از اساتید مختلف در این گالری به نمایش درآمده است.
وی افزود: نحوه گردآوری آثار هم این گونه بوده که، فراخوانی دو ماه پیش (مردادماه) اعلام کردیم و به طبع آن، آثار زیادی به دستمان رسید که به دلیل کمبود فضا در گالری ساریان (مکانی که در آن نمایشگاه برپاست) 19 اثر را انتخاب کردیم و آنها را به نمایش گذاشتیم. درباره استقبال در روز افتتاحیه نیز باید بگویم که از نمایشگاه به شکل بسیار خوبی استقبال به عمل آمد. در این میان برای من بسیار جالب بود که می‌دیدم بزرگان هنر نقاشیخط هم در این مراسم حضور داشتند، اتفاقی که نشان می‌دهد کیفیت در کارهای این نمایشگاه رشد چشمگیری داشته است.
این هنرمند نقاشیخط ادامه داد: درباره حضور مردم در نمایشگاه هم باید بگویم، مردم عادی هم از این نمایشگاه استقبال خوبی به عمل آوردند. این اتفاق نشان می‌دهد هنرهای جدیدی چون نقاشیخط اگر با آموزه‌های دینی و قرآنی درآمیخته شوند خواهد توانست مخاطب بسیار زیادی را جذب خود کند. در ضمن ویژگی تزئینی بودن کارها نیز این امکان را به هنر نقاشیخط داده تا از این هنر برای تزئین منازل هم استفاده شود؛ اتفاقی که می‌تواند دستاوردهای اقتصادی بسیار خوبی به همراه داشته باشد.
این هنرمند در پاسخ به این سوال که چرا گروه فرهنگی – هنری سدنا تشکیل شده، این گونه اظهار نظر کرد: دلیل به وجود آمدن سدنا از آنجا نشئت می‌گیرد که ما در این زمینه (هنر قرآنی و اسلامی) احساس نیاز کردیم. منظور اینکه دیدیم در حوزه هنرهایی چون نقاشیخط ما به شدت به سمت هنرهای غربی سوق پیدا کرده‌ایم و از فرهنگ ملی خود غافل شده‌ایم. برای همین تصمیم گرفتیم با راه‌اندازی این هنر موجی به وجود آوریم تا هنرمندانی که به فعالیت در این حوزه علاقه‌مند هستند بدانند جایی وجود دارد تا به کارهای آنها توجه کرده و از آثارشان حمایت کند.
وی یاد آور شد: ما توان این را نداریم که به صورت اقتصادی حامی هنرمندان باشیم، چون از سوی هیچ نهادی شخصی و دولتی حمایت نمی‌شویم، برای همین تنها سعی می‌کنیم به کارهای قرآنی این فرصت را بدهیم در جامعه هنری دیده شوند. این اقدام نیز به نظرم اقدامی است که باید با جدیت پیگیری کنیم، هر چند در این زمینه باید یک گله را مطرح کنم، آن هم این که مسئولان هنری به هیچ وجه از این قبیل موضوعات (اسلامی) حمایت نمی‌‌کنند، البته شاید در ظاهر و در مراسمی حضور مدیری را شاهد باشیم، اما در بحث حمایت از هنر اسلامی به هیچ وجه به شکل مناسبی شاهد اتفاق خوبی نیستیم.
این هنرمند با بیان اینکه چرا باید در کشوری اسلامی، هنر اسلامی خریدار نداشته باشد، گفت: اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم متوجه خواهیم شد نه تنها در هنر نقاشیخط، بلکه در هنرهای دیگر هم، عموماً کارهای قرآنی خریدار ندارد. این نکته نیز یک درد است که باید به آن به صورت جدی توجه شود، ولی متاسفم که چنین اتفاقی در کشور ما روی نمی‌دهد. این معضل برای سدنا بانی گرفتاری‌های بسیاری شده است، اما چون ما بدون توقع وارد این کار شدیم و از اول نیز می‌دانستیم چنین برخوردی با ما می‌شود از موضع خود کوتاه نخواهیم آمد و تا آنجا که توان داریم در عرصه هنر قرآنی به فعالیت خود ادامه خواهیم داد.
مدیر گروه فرهنگی هنری سدنا تاکید کرد: برای من بسیار آزار دهنده است که می‌بینم زینت‌بخش برخی از خانه‌‌ها کلام بزرگانی است که زادگاه آنان غرب است. این اتفاق در شرایطی است که در قرآن و سخنان ائمه به وفور کلمات گهربار وجود دارد و تنها کافی است نسبت به آن علاقه نشان دهیم. مطلب دیگر اینکه متاسفانه این تصور ایجاد شده که اگر در خانه‌ای یکی از سخنان نویسند‌گان غربی تزئین‌بخش منزل باشد، نشان دهنده شخصیت بالای صاحب خانه‌اش است؛ در صورتی که این نوع نگاه به هیچ وجه مقبول و معقول نیست. این معضل درباره گالری‌ها نیز وجود دارد، چون اگر آماری اجمالی بگیریم متوجه خواهیم شد کمتر گالری در تهران این روزها اشتیاقی برای نمایش کارهای اسلامی دارد.
بخشی‌زاده اعلام کرد: اگر وضعیت هنر اسلامی همین گونه که هست باقی بماند، مطمئن باشید در آینده کمتر هنرمندی به سمت کارهای اسلامی گرایش پیدا خواهد کرد، چون برای گذران زندگی مجبور است خود را با تمایلات بازار هماهنگ کند، هر چند همانطور که در ابتدای سخنانم گفتم، گروه‌های کوچکی نظیر سدنا تمام تلاش خود را خواهند کرد تا جلوی این معضل را بگیرند، اما تا زمانی که یک خواست ملی در این حوزه وجود نداشته باشد رسیدن به خواسته مورد نظر بسیار سخت است.
پس از گفت‌وگو با مسئول نمایشگاه مناسب دیدیم با یکی از هنرمندانی که اثرش در نمایشگاه «سر الله» به نمایش درآمده نیز گفت‌و‌گویی داشته باشیم. اشرف ستارزاده، هنرمندی که یکی از کارهایش در نمایشگاه به نمایش درآمده درباره نحوه علاقه‌مندی خود به هنر قرآنی چنین اظهار نظر کرد: من نقاشی را طی سال‌ها انجام می‌دهم، اما از سال 88 خوشنویسی را به شکل جدی فرا گرفتم و در ادامه هنر پتینه را نیز آموختم. وقتی توانسته‌ام در این هنر‌ها از تسلط کافی بهره‌مند شوم، مناسب دیدم کاری انجام دهم که تا به امروز همانند آن رخ نداده است، آن نیز تلفیق این سه هنر با هم بود که نمونه آن را در نمایشگاه «سر الله» می‌بینید.
وی افزود: اما اینکه چگونه به سمت موضوعات قرآنی گرایش پیدا کردم باید بگویم که این موضوعات هیچ گاه از من جدا نبود. برای همین وقتی شروع به کار هنری کردم دیدم می‌توانم اعتقاداتم را در هنرم جلوه دهم. برای همین به شکل کاملا جدی آن را در کارهایم الگو قرار دادم. جدای از دلبستگی قلبی، کاری که با محوریت قرآن انجام می‌شود به لحاظ معنایی نیز به کیفیتش افزوده می‌شود، چون بسیار طبیعی است که تماشاگر وقتی کارهای قرآنی را تماشا می‌کند بیشتر جذب آن می‌شود، چون پیامش الهی است.
این هنرمند در پاسخ به این سوال ایکنا که تا چه حد تعلقات بازار سبب
شده وی به سمت هنرهای قرآنی سوق پیدا کند، گفت: جواب شما را در دو مرحله می‌دهم؛ اول اینکه متاسفانه هنر قرآنی آنچنان که
باید در بازار خریدار ندارد که من بخواهم به این دلیل به سمت هنر قرآنی سوق پیدا
کنم. این اتفاق نیز به این معنا نیست که مردم نسبت به این موضوعات بی‌علاقه
هستند، بلکه از آنجا نشئت می‌گیرد که عرضه خوبی در این زمینه انجام نشده است. برای
مثال باید بگویم اکثر مردم در خانه‌هایشان تابلو «و ان یکاد» نصب کرده‌اند، چون این هنر به خوبی
به آنها عرضه شده است، پس مسلم بدانید اگر هنر قرآنی هم به شکلی صحیح معرفی شود، مخاطبان به سمت آن جذب خواهند شد.
وی در پاسخ به سوال پایانی مبنی بر اینکه چه سازمان‌هایی باید حامی هنر قرآنی باشند، گفت: در قدم اول حمایت نهادهای دولتی از کارهای قرآنی در هنرهای جدید می‌تواند به هنرمندان انگیزه دهد تا به شکل جدی‌تر آن را دنبال کنند، اما در ادامه این مردم و مطبوعات هستند که باید از چنین کارهایی حمایت کنند. در این میان باید از نمایشگاه‌‌دارها خواهش کنم فرصت دیده شدن را برای کارهای دینی همانند دیگر آثار فراهم کند، چون اگر این امکان فراهم شود مطمئن باشید مردم نیز از آن استقبال شایان توجهی خواهند کرد.
در انتهای این گزارش باید این نکته را تاکید کرد که مردم ایران تشنه موضوعات قرآنی هستند، اما این هنر باید در ابتدا به آنها معرفی شود، برای همین وقتی چنین اطلاع‌رسانی انجام نمی‌شود، نمی‌توان انتظاری از کارهای قرآنی داشت.
