پیشنهاد تعلیق مسابقات قرآن تا 2 سال/ جشنواره‌ای شدن رقابت‌های 97 به شرط تکمیل آئین‌نامه

به گزارش خبرگزای بین‌المللی قرآن(ایکنا)، برنامه زنده رصد شبکه قرآن و معارف سیما شب گذشته، 12 آذرماه ویژه‌برنامه‌ای به موضوع اهداف و مطالبات «پویش سراسری قرآنیان جهت مطالبه تغییرات بنیادین در راستای ترویج واقعی فرهنگ تلاوت» اختصاص داد و در این برنامه محمدحسن موحدی سخنگو و مسعود وادی‌پور، دبیر هیئت مدیره پویش و همچنین محمد انجم‌شعاع، معاون هماهنگی و نظارت راهبردی شورای توسعه فرهنگ قرآنی حضور داشتند و به بحث و تبادل نظر پرداختند.
در ابتدای برنامه موحدی با اشاره به کلیات این پویش بیان کرد: سال‌ها پیش همین بحثی که این پویش دنبال می‌کند و امروز داغ شده است، بسیاری از اساتید پیشکسوت در جوانی این حرف‌ها را مطرح کرده‌ بودند، اما به هر دلیلی نظرات آنها شنیده نشده و یا اینکه نتوانسته‌اند حرفشان را به گوش مسئولان برسانند، لذا اتفاقی که باید می‌افتاد، نیفتاده است.
وی در ادامه تصریح کرد: این پویش بعد از مسابقات سراسری ارومیه آغاز به کار کرد، اما این بدان معنا نیست که مسابقات ارومیه مسبب شکل‌گیری پویش باشد، بحث اصلی در اینجا این است که چرا باید به قهرمان پروری توجه کنیم؟ این که از اوایل انقلاب اسلامی امام راحل(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی بر این مسأله تأکید داشته‌اند که قهرمانان قرآنی تکریم شوند؛ اصلا چرا باید به این مقوله پرداخته شود و چه توجهی به قهرمان‌سازها شده است؟
موحدی بیان کرد: در حال حاضر عده‌ای توانسته‌اند با یکدیگر متحد شوند و این مطالب را به گوش مسئولان برسانند و سؤال مهم نیز این است که با این همه قهرمان قرآنی که پرورش یافته‌‌‌اند چه برنامه‌ای داریم؟ در حال حاضر تعداد زیادی از افراد را داریم که در حفظ و قرائت قرآن زحمت می‌کشند و فعال قرآنی هستند، اما نتیجه آنچنانی برای کار آنها دیده نمی‌شود.
وی در ادامه افزود: آن چیزی که در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی می‌دیدیم، امروز شاهد نیستیم، آن زمان شرایط طوری بود که بسیاری از محافل انس با قرآن که قاریان برجسته مصری در آن تلاوت می‌کردند با انبوه جمعیت مواجه می‌شد و استقبال‌ها بی‌نظیر بود در مسابقات بین‌المللی که در سالن اجلاس برگزار می‌شد نیز جایی برای نشستن باقی نمی‌ماند، اما در حال حاضر چگونه رفتار می‌کنیم که این موج در حال از بین رفتن است؟
موحدی تصریح کرد: این موج از اوایل دهه 80 در حال از بین رفتن است و زنگ خطر آن نیز خالی شدن سالن مسابقات از تماشاگران است. مسابقات تبدیل شده به یک فعالیت بزرگ که بودجه کلانی را به خود اختصاص می‌دهد، اما سالن برگزاری مسابقات خالی است و نمی‌توان آن را پر کند، همچنین می‌توان مؤسسات قرآنی را مثال زد، سال‌ها قبل برای ثبت نام در کلاس‌های قرآن آُستان حضرت عبدالعظیم(ع) مردم صف می‌کشیدند، اما الآن چنین چیزی وجود ندارد. البته من نمی‌خواهم که موج ناامیدی را تزریق کنم، بلکه اینها مسائلی است که از گفتن آنها گریزی نیست.
وی بیان کرد: یک مثالی وجود دارد که البته با منبع علمی آن کاری ندارم و فقط از این جهت که می‌تواند به عنوان مثال مطرح شود، عرض می‌کنم و آن این که می‌گویند یکی از علل بت‌پرستی این بوده که افرادی که می‌خواستند برای حج به مکه بروند و در این مسیر طولانی به یاد کعبه باشند، سنگ‌هایی را می‌بردند تا به یاد خدا باشند، اما این سنگ‌ها اندک اندک تبدیل به بت آنها شد، مسابقات قرآن نیز در حال حاضر تبدیل به بت شده است، اما نگاه نمی‌کنیم که این مسابقات چه آفت‌هایی دارد که در واقع در حال قهرمان‌سوزی است و نه قهرمان‌سازی.
موحدی اظهار داشت: اخیرا طرحی را تصویب کرده‌اند مبنی بر سطح‌بندی متسابقان که این افراد در سطوح عالی و ممتاز سطح‌بندی می‌شوند، اما سؤال اینجا است که این سطج بندی چیست و از این سطح‌بندی به دنبال چه چیزی هستیم؟ وقتی کسی که درجه عالی یا ممتاز را کسب می‌کند، اما مجبور است مجددا در مسابقات شرکت کند پس این سطح‌بندی به دنبال چیست؟ چرا مسئولان حد استانداردی را نمی‌گذارند؟ که بگویند اگر قاری به این حد رسید از چرخه مسابقات خارج شود و به عنوان یک قاری ممتاز در ایران شناخته شود. چرا قبول نمی‌کنیم که یک قاری فارغ از مسابقات ممتاز باشد؟
وی در ادامه به سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی که سال‌ها قبل ایراد کرده‌اند اشاره و بیان کرد: مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «بحمدالله در این فضایی که در کشور ما، قرآن زیاد رایج شده است و قرّاء و تلاوت‌گران قرآن زیادند، ما بایستی ـ یعنی این برادرانی که مسئولین بخش‌های مختلف قرآنی هستند، ان‌شاءالله این کار را انجام بدهند ـ برای قاری کامل یک حدی بگذاریم؛ هر کسی به این حد رسید، به عنوان یک قاری ممتاز، یا قاری خوب، یا قاری کامل شناخته بشود و همه او را به این عنوان بشناسند. فرض بفرمایید تصدیق معیّنی، مشخصه‌ای به او داده بشود و به این خصوصیت امتیاز پیدا کند. ممکن است برای شناسایی قاری‌ای که به این حد می‌رسد، لازم باشد که صد جهت رعایت بشود یا اگر صد جهت نباشد ـ مبالغه باشد ـ لازم باشد که ده‌ها جهت رعایت بشود، این‌ها با دقت رعایت بشود ـ بدون هیچ اغماضی ـ کسی که توانست این مرحله را طی بکند، به عنوان یک قاری استاد، قاری ممتاز، قاری برجسته، قاری‌ای که می‌شود او را مطرح کرد و در مجامع جهانی عرضه کرد، معرفی کنیم. البته این که می‌گوییم مجامع جهانی، غیر از آن کسانی است که در مسابقات جهانی شرکت می‌کنند، او ممکن است به این حد هم نرسیده باشد، لیکن در مسابقات جهانی شرکت کند، مانعی هم ندارد، اما به نظر من کسی که به عنوان قاری جمهوری اسلامی معرفی می‌شود، بایستی حتماً سطح معینی را احراز بکند که این به عهده آقایانی است که اساتید قرآنند».
موحدی با تأکید بر سخنان پایانی مقام معظم رهبری، تصریح کرد: این جملات پایانی یعنی کسی که در مسابقات بین‌المللی حائز رتبه می‌شود چه بسا که در نظام اسلامی به حد قاری ممتاز هم نرسیده باشد، مثال نقض آن زیاد است. رهبری 20 سال قبل این را مطرح کرده‌اند، ما نیز چیز بدی نمی‌گوییم به دنبال معامله با هیچ نهاد و سازمانی هم نیستیم، بلکه به صورت آتش به اختیار وارد شده‌ایم و هزینه‌ها نیز توسط خودمان پرداخت می‌شود، تاکنون حمایتی نیز نشده‌ایم، بلکه برخی‌ها جلوی راه ما سنگ‌اندازی می‌کنند. ما باید معلمان، حافظان و فعالان قرآنی را دریابیم.
در ادامه برنامه نوبت به محمد انجم‌شعاع، معاون هماهنگی و نظارت راهبردی شورای توسعه فرهنگ قرآنی رسید تا به ارائه نقطه نظراتش بپردازد، وی بیان کرد: جلساتی را با اعضای این پویش داشته‌ام و تصور من این است که 80 درصد مواردی که در حوزه فعالیت‌های قرآنی می‌فرمایند به حق است، ما نیز در کمیته نظارت ستاد عالی مسابقات که در خدمت اساتید قرآن هستیم به محض اینکه دوستان در پویش مطالبی را مطرح کردند، احساس کردیم که این مطالب از روی دلسوزی و صداقت گفته شده است.
وی تصریح کرد: جمع‌بندی بنده این بود که در این زمینه پیشگام شویم تا در ابتدا سخن این افراد را بشنویم، بنده نیز سه جلسه در خدمت این دوستان بود‌ه‌ام و سازمان اوقاف را متقاعد کردم که اگر لازم است، تحولی اتفاق بیفتد این تحول در سال اول باشد. همچنین گفته‌ام که اگر لازم است، حتی یک یا دو سال مسابقات به تعویق بیفتد، لذا حرف عزیزان در پویش حق است و به همین دلیل یک شیب ملایمی برای اصلاح وضع مسابقات آغاز شده است.
انجم شعاع بیان کرد: در قبل از سال 94 خروجی مسابقات نهایتاً چهار نفر بود، اما از این سال به بعد اوقاف آغاز به سطح‌بندی کرد، اما با این وضعیتی که در حال حاضر وجود دارد و بین قاریان سطوح عالی و ممتاز فاصله بسیار اندکی وجود دارد و آیین‌نامه نیز قادر نیست که با دقت نفرات را تشخیص دهد در نتیجه باید در مسابقات تغییر اساسی داشته باشیم.
وی در ادامه افزود: در نتیجه این را گفته‌ام که تا زمانی که مسئولان اوقاف در پذیرش این مطالبات متقاعد نشوند، نمی‌شود با آنها مذاکره کرد، هفته قبل با آنها جلسه‌ای داشتم و متقاعد شدند که در بحث مسابقات باید اصلاحاتی صورت گیرد.
انجم شعاع بیان کرد: نقطه ثقل بیانیه دوستان در پویش بحث مسابقات بوده است و درخواست ما نیز این بود که طرحی که نیاز است که جایگزین شود مطرح کنند، آنها هم طرح جشنواره‌ای را مطرح کردند که تصور می‌کنم قابل جایگزینی است، در جلسه اخیر نیز موافقت اوقاف را از شورای توسعه فرهنگ قرآنی دریافت کرده‌ایم و اگر این طرح را به جهت آیین‌نامه‌ای تکمیل کنند برای سال 97 قابل اجرا است، لذا محدودیتی برای تغییرات اساسی وجود ندارد.
در ادامه این برنامه مسعود وادی‌پور، دبیر هیئت مدیره پویش به ارائه نظراتش پرداخت و گفت: اینکه بحث مسابقات قرآن اوقاف مطرح می‌شود معنایش این نیست که فقط این مسابقات اصلاح شود بلکه باید روشی ایجاد و جایگزین شود که برای همه مسابقات الگو باشد، اما در ابتدا لازم است که کار با مسابقات اوقاف آغاز شود؛ چرا که اگر سیستم آنها اصلاح نشود الگویی نیز نخواهیم داشت ضمن این که مسابقات اوقاف رسمی‌ترین مسابقات است و لازم است که در ابتدا این مسابقات اصلاح شود.

وادی‌پور بیان کرد: البته نمی‌توان گفت که اگر مسابقات اصلاح شود، تمام مسائل حل می‌شود، در واقع اصلاح مسابقات می‌تواند قدم مثبتی در این زمینه باشد، همچنین ما به آموزش صحیح نیز نیازمند هستیم، در حال حاضر مسیر آموزشی کلاس‌های ما به خاطر مسابقات منحرف شده و به جای اینکه در جلسات قاری قرآنی تربیت شود که تلاوت اثرگذار ارائه کند، بیشتر با آیین‌نامه مسابقات آشنا می‌شود، در نتیجه اصلاح مسابقات گامی در جهت اصلاح مسأله آموزش نیز تلقی می‌شود. در حال حاضر جای مفاهیم، اخلاق و عترت در جلسات ما خالی است و این خلا باید پر شود.
انجم شعاع در این بخش از برنامه مجددا به ایراد سخن پرداخت و گفت: این مشکلات از قبل وجود داشت و در سال‌های گذشته روال بدین صورت بود که تنها راه برای نشان دادن قهرمان قرآنی مسابقات بود و به همین دلیل نیز برنامه‌های آموزشی نیز به این سمت معطوف شده بود، اما در سال‌های گذشته در جهت اصلاح این رویه گام برداشته شد و بحث سطح‌بندی برای قاریان و آزمون ارزیابی برای حفاظ مطرح شد.
وی در ادامه افزود: در شورای توسعه نیز تسهیلات فقط معطوف به منتخبان مسابقات می‌شد، اما در حال حاضر دو سال است که جامعه منتخب مسابقات جمع محدودی از تسهیلات بگیران را شامل می‌شوند و آیین‌نامه‌ای که تحت عنوان کمک هزینه تحصیلی رایگان برای حفاظ در نظر کرفته شد در همین جهت بود تا افراد بیشتری تسهیلات دریافت کنند آن هم از طرق دیگری غیر از مسابقات.
در ادامه برنامه موحدی در پاسخ به این سؤال که آیا این آزمون‌ها موفقیت‌آمیز بوده یا خیر؟ تصریح کرد: این آزمون‌ها موفقیت آمیز نبوده چون تسهیلات طرح ارزیابی با کسی که در مسابقات رتبه آورده قابل مقایسه نیست، بنده مدرک درجه دو را گرفتم، اما اگر فقط در جهت مالی بخواهم با مسابقات مقایسه‌ای داشته باشم باید بگویم که به بنده بابت دریافت این مدرک یک کارت هدیه 300 هزار تومانی داده شد، در حالی که منتخبان مسابقات سراسری و یا بین‌المللی بسیار بیشتر از این دریافت می‌کنند، علاوه بر این مسائل دیگری نیز وجود دارد.
وی بیان کرد: بنده وقتی مدرک درجه دو را اخذ می‌کنم، یعنی نظام اسلامی من را به عنوان قاری پذیرفته است، اما به بنده با این شرایط می‌گویند یکی از امتیازات مدرک درجه دو این است که شما می‌توانید به صورت مستقیم در مسابقات اوقاف شرکت کنید و این یک نقص بزرگ است، در عمل باز هم مسابقات اوقاف از طرح ارزیابی مهم‌تر است؛ چرا که قاری باید خودش را در نهایت در مسابقات اثبات کند.
انجم‌شعاع در این بخش به ارائه پاسخ به موحدی پرداخت و گفت: مبلغ 300 هزار تومان در واقع هدیه‌ای از طرف دفتر مقام معظم رهبری بود، اما بنده نیز معتقد هستم که قاریان در این طرح ارزیابی هیچ مزایایی را دریافت نکرده‌اند، البته در این جهت که این مزایا معتبر شناخته شود با سازمان مدیریت برنامه ریزی و بنیاد نخبگان مذاکراتی شده است و امیدواریم که مشکلات حل شود.
در انتهای این برنامه مجددا موحدی به ایراد سخن پرداخت و گفت: بسیاری از هزینه‌ها صرف مسابقات می‌شود در حالی که اگر به جای مسابقات فکر دیگری داشته باشیم و طرح جایگزین ارائه کنیم هزینه‌ها نیز می‌تواند صرف آموزش شود، ضمنا مطالبه بعدی ما نیز تشکیل یک صنف و سازمان قرآنی است که فعالیت‌های قرآنی را تجمیع کند.
یادآور می‌شود، بحث پیرامون «پویش سراسری قرآنیان جهت مطالبه تغییرات بنیادین در راستای ترویج واقعی فرهنگ تلاوت» در برنامه رصد ادامه خواهد داشت و در هفته‌های آینده نیز شاهد مطرح شدن این مباحث خواهیم بود.

در ادامه گزیده‌ای از برنامه شب گذشته برنامه رصد را ملاحظه می‌فرمائید.