نخستین شماره از دوفصلنامه «مطالعات اعتبارسنجی حدیث» منتشر شد
گروه اندیشه ــ نخستین شماره از دوفصلنامه «مطالعات اعتبارسنجی حدیث»، به صاحب امتیازی حوزه علمیه خراسان و مدیرمسئولی سیدمصباح عاملی منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ در این شماره از دوفصلنامه «مطالعات اعتبارسنجی حدیث»، مقالاتی با عناوین «بازپژوهی حیات شخصی ابو‌العباس نجاشی» نوشته سعید طاووسی مسرور و رسول جعفریان؛ «بازشناسی مبانی حجیّت قول دانشیان رجال (با تأکید بر کتاب منتقی الجُمّان)» تالیف مرتضی فریزنی و سیدعلی دلبری؛ «فعالیت فرهنگی فطحیه در انتقال حدیث امامیه (نمونه موردی بنوفضّال)» به قلم عباس مفید و سیدعلیرضا حسینی شیرازی؛ «درنگی بر نسخه تصحیح شده فهرست شیخ طوسی توسط سید عبدالعزیز طباطبائی» نوشته سیدمحمدجواد سیدشبیری و محمد باقر ملکیان؛ «سفرهای علمی ابن‌قولویه و ارتباط آن با منابع کامل‌الزیارات» به قلم امین حسین پوری و «راه های احراز وثاقت علی بن محمد بن قتیبة» به قلم علیرضا صاحبی و سیدمحمد حسن موسوی مهر منتشر شده است.
بازپژوهی حیات شخصی ابو‌العباس نجاشی
در چکیده مقاله «بازپژوهی حیات شخصی ابو‌العباس نجاشی» می‌‌خوانیم کتاب فهرست اسماء مصنفی الشیعة اثر ابو‌العباس احمد‌بن‌علی نجاشی مشهور به رجال نجاشی مهم‌ترین اثر فهرستی و رجالی امامیه است. با وجود اهمیت و شهرت کتاب نجاشی، از مؤلف آن که جزء اکابر علمای امامیه در نیمۀ اول قرن پنجم هجری بوده در مقایسه با دیگر بزرگان امامیه در آن دوران مانند سید مرتضی و شیخ طوسی اطلاعات اندکی در دست است تا جایی که حتی مسائلی چون کنیه، محل سکونت و تاریخ وفات وی نیز محل اختلاف است. در این مقاله موارد محل اختلاف و دیگر مسائل حیات شخصی نجاشی مانند نسب، اجداد و بستگان بر اساس اطلاعات منابع موجود ارائه شده و در مسائل محل اختلاف با نظر به جدیدترین بحث‌ها دربارۀ نجاشی، یکی از اقوال با ارائۀ شواهد و قراین برگزیده شده و به نظرات مخالف پاسخ داده شده است. این مقاله بر وفات نجاشی در سال 450 ﮬ.ق تأکید کرده و نظر برخی محققان دربارۀ زنده بودن وی تا سال 463 ﮬ.ق را نمی‌پذیرد. هم‌چنین به این ادعا که کتاب فهرست، تدوین پسر وی علی‌بن‌احمد بوده نه خود او، پاسخ می‌دهد.
بازشناسی مبانی حجیّت قول دانشیان رجال
نویسنده مقاله «بازشناسی مبانی حجیّت قول دانشیان رجال (با تأکید بر کتاب منتقی الجُمّان)» در طلیعه نوشتار خود آورده است یکی از مسائل مهم در کتب استدلالی رجالی متداول که در دوره‌های اخیر تدوین می‌شود، توجه به دلیل و مبنای قبول جرح و تعدیل‌های رجال‌شناسان دربارۀ راویان است. از دیرباز، کیفیت مقبولیت و ارزش‌گذاری گفته‌های رجالیان متقدم در اعتبار اسانید روایات در میان فقها و رجالیان حائز اهمیت بوده و براین اساس مبانی متعددی در قبال حجیّت گفته‌های بزرگانی نظیر نجاشی و شیخ طوسی و ابن‌غضائری در مورد احوال راویان وجود دارد. مشهورترین مبانی میان فقهای معاصر، مسلک حجیّت خبر واحد و مسلک اطمینان است که برای هریک استدلال‌های متعدد اقامه شده و نقدهای گوناگون نیز بر آنها وارد شده است. در برخی ادوار افرادی همچون محقق حلّی و شیخ حسن عاملی صاحب منتقی‌الجمان به سود مسلک و مبنای شهادت استدلال کرده‌اند. در این نوشتار که تقدیم می گردد، به روش توصیفی، تحلیلی و به صورت کتابخانه‌‌ای به بررسی و تحلیل هشت مبنای پذیرش قول رجالی پرداخته شده است.
درنگی بر نسخه تصحیح شده فهرست شیخ طوسی توسط سید عبدالعزیز طباطبائی
در چکیده مقاله «درنگی بر نسخه تصحیح شده فهرست شیخ طوسی توسط سید عبدالعزیز طباطبائی» می‌‌خوانیم فهرست شیخ طوسی یکی از مصادر رجالی است که به صورت کامل نقل شده است. موقعیت علمی شیخ طوسی و جایگاه کتاب فهرست در اعتبار سنجی، باعث شده است نسخه‌های زیادی از این کتاب رونوشت شود، ولی این نسخه‌ها دارای اختلاف بوده و اشتباهاتی دارند. از این‌رو برخی از محققین همچون الویس اسپرنگر، سید محمّد‌صادق بحر‌العلوم، شیخ جواد قیومی و سید عبدالعزیز طباطبایی در صدد بر آمدند تا نسخه‌ای تصحیح شده از این کتاب ارائه نمایند. در این نوشتار با بررسی فرضیه‌هایی به‌منظور دست یافتن به علل کاستی‌های کتاب فهرست و شناخت عوامل اثرگذار در آن، موفقیت محققین در تصحیح مورد ارزیابی قرار گرفته و بر اساس صحیح‌ترین و عالمانه‌ترین تصحیح این کتاب یعنی تصحیح محقق طباطبایی، به پژوهش دربارۀ لغزش‌های باقی مانده در این تصحیح و اصلاح آنها پرداخته شده است. هر چند شمار این خطاها در مقایسه با حجم کتاب فهرست به واقع ناچیز است، اما همین تعداد هم می‌تواند در پژوهش‌های رجالی بسیار اثرگذار باشد. از این‌رو بر پایۀ روش استنادی- تحلیلی و با استفاده از کتب رجالی و حدیثی بیست و پنج مورد از این اشتباهات را برشمرده و آنها را تصحیح می‌کنیم.
انتهای پیام
