واحد تکثیر دانشگاه‌ها نشر دانشگاهی را به خطر انداخته است
گروه ادب ــ رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره نشر دانشگاهی ایران گفت: اغلب آثار دانشگاهی ناشران در واحد تکثیر دانشگاه‌ها به صورت غیرقانونی کپی و تکثیر می‌شود که این امر بسیار آسیب‌زننده بوده و تداوم آن حیات نشر دانشگاهی را به خطر خواهد انداخت.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست خبری نخستین جشنواره ملی نشر دانشگاهی صبح امروز، ۲۰ آبان‌ماه، با حضور مرتضی زینعلی، رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره، سیدعباس حسینی نیک، مدیرمسئول انجمن ناشران دانشگاهی و رئیس ستاد اجرایی جشنواره و مسعود پایدار، عضو ستاد اجرایی جشنواره، برگزار شد.
در ابتدای این نشست، سیدمهدی صادقی‌نژاد، مسئول کمیته روابط عمومی و اطلاع‌رسانی جشنواره ملی نشر دانشگاهی گفت: انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی به عنوان تشکل مرجع نشر دانشگاهی ایران با هدف توسعه و اعتلای صنعت نشر کشور از طریق فراهم کردن زمینه‌های هم‌اندیشی و همکاری میان ناشران کتاب دانشگاهی، فعالیت رسمی خود را از سال ۱۳۸۳ آغاز کرد. با توسعه فعالیت‌های علمی، آموزشی، پژوهشی و برنامه‌ریزی و مدیریت بخش دانشگاهی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و تعامل با ناشران بین‌المللی در نمایشگاه‌های خارج از کشور، وجهه شایسته‌ای میان اهالی کتاب و مراکز آموزش عالی کشور کسب کرده است.
وی ادامه داد: این انجمن طی بررسی‌ها، اتخاذ تمهیدات و هماهنگی‌های لازم با سایر سازمان‌های ذیربط در نظر دارد مقارن با هفته پژوهش، در روز‌های ۲۶ تا ۲۹ آذرماه، نخستین جشنواره ملی نشر دانشگاهی ایران با شعار کتاب، دانشگاه و توسعه برگزار می‌شود.
زینعلی در ادامه این نشست با اشاره به علل و انگیزه‌های شکل‌گیری این جشنواره گفت: از مهمترین علل آن می‌توان به وجود مشکلات و مسائل در صنعت نشر دانشگاهی اشاره کرد که در تولید دانش، کتاب و عرضه آثار مکتوب این بخش از صنعت نشر را تهدید می‌کند که ممکن است در آینده تبدیل به تهدید ملی شود.
اغلب آثار علمی که در دانشگاه‌ها معرفی و تدریس می‌شود، معطوف به آثار وارداتی است و با این جشنواره می‌خواهیم ارتباطات نظام‌مندی را ایجاد کنیم که بتواند هم منجر به تولید دانش شده و هم نظر سیاست‌گذاران این امر به ویژه در مراکز آموزش عالی را جلب کند
اغلب آثار علمی وارداتی است
وی افزود: اغلب آثار علمی که در دانشگاه‌ها معرفی و تدریس می‌شود، معطوف به آثار وارداتی است و با این جشنواره می‌خواهیم ارتباطات نظام‌مندی را ایجاد کنیم که بتواند هم منجر به تولید دانش شده و هم نظر سیاست‌گذاران این امر به ویژه در مراکز آموزش عالی را جلب کند.
زینعلی ادامه داد: در این جشنواره مسائلی مانند کپی‌رایت و حقوق نشر نیز مورد توجه قرار گرفته، همچنین به مسئله فروش نیز توجه شده است، از این نظر که باید به‌روزرسانی‌هایی در فروش و تولید کتاب رخ دهد. زیرا بسیاری از آثار دانشگاهی متأثر از فناوری‌های نوین از جمله کپی و انتشار پی‌دی‌اف، آثار دانشگاهی را با مشکل مواجه کرده است.
رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره همچنین از برپایی نمایشگاه تخصصی کتاب دانشگاهی در راستای برگزار این جشنواره خبر داد و گفت: هفتمین دوره این نمایشگاه با اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت خود و با شعار «کتاب، دانشگاه، توسعه» برگزار می‌شود و سیاست اصلی ما در این زمینه، کمک به خودکفایی در تولید است، زیرا میزان پژوهش در کشور به اندازه‌ای است که منجر به تولید و مصرف در داخل کشور باشد و این نمایشگاه می‌تواند ناشران را در تجهیز کتابخانه‌های دانشگاه‌ها یاری رساند.
سیدعباس حسینی‌نیک، رئیس ستاد اجرایی جشنواره نشر دانشگاهی نیز در ادامه گفت: در سال ۱۳۸۹، نخستین دوره نمایشگاه نشر دانشگاهی را برگزار کردیم و پس از برگزاری شش دوره، چند سال متوقف شد و امسال هفتمین دوره آن برگزار خواهد شد.
تجهیز کتابخانه‌های دانشگاهی شعار اصلی جشنواره
وی افزود: این نمایشگاه پیش‌تر در هفته کتاب برگزار می‌شود، اما با توجه به اینکه بخش دانشگاهی ارتباط بیشتری با پژوهش دارد، از این رو به هفته پژوهش انتقال یافت که از ۲۶ آذرماه به مدت چهار روز برپا خواهد بود و در این زمینه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی همکاری دارند و برای تخصیص یارانه مذاکراتی را در حال انجام با معاونت فرهنگی ارشاد هستیم.
حسینی‌نیک با بیان اینکه شعار اصلی این جشنواره تجهیز کتابخانه‌های دانشگاهی اعم از ادارات، بیمارستان‌ها و دانشگاه‌ها است، گفت: ناشران در این نمایشگاه به دلیل کمبود فضا، کتاب‌های چهار سال اخیر خود را ارائه خواهند کرد. البته فراخوان و ثبت‌نام ناشران هنوز انجام نشده است و با ثبت‌نام تعداد ناشران و عناوین ارائه شده، مشخص خواهد شد.
در ادامه این نشست مسئولان برگزاری نمایشگاه به پاسخ سؤال‌های خبرنگاران پرداختند. در این راستا زینعلی، رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره ملی نشر دانشگاهی ایران در پاسخ به سؤال ایکنا مبنی بر اینکه چرا این جشنواره به موازات جشنواره کتاب سال دانشجویی برگزار می‌شود، در حالی که در آن از ناشر و نویسنده برتر دانشگاهی هم تجلیل می‌شود، آیا به نظرتان این اتلاف سرمایه و انرژی نیست، گفت: این جایزه، اولین جایزه صنفی در بخش دانشگاهی است که به صورت مستقل یعنی بدون مشارکت نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی برگزار می‌شود. جشنواره کتاب سال دانشجویی فقط جامعه دانشجویان و اساتید دانشگاه را شامل می‌شود و در عرصه تألیف و ترجمه دانشگاهی است، درحالی‌که مؤلفان و مترجمانی خارج از دانشگاه‌ها هم در این زمینه قلم زده‌اند؛ بنابراین نگاه ما در جشنواره نشر دانشگاهی ایران، عام خواهد بود.
مسعود پایدار نیز در پاسخ به این سؤال گفت: کتاب سال دانشجویی مربوط به همه کتاب‌های دانشگاهی نمی‌شود و بنا داریم پیشنهاداتی را ارائه دهیم که جشنواره کتاب سال دانشجویی هم نگاه عام‌تری پیدا کند و صرفاً به اعضای هیئت علمی محدود نباشد.
حمایت‌های غیرهدفمند ارشاد از ناشران
حسینی نیک نیز در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره چگونگی جلوگیری از کتابسازی در عرصه نشر دانشگاهی بیان کرد: کتابسازی یکی از آفت‌های این حوزه بوده و به دلیل عدم رعایت حقوق ناشران و مؤلفان ایجاد می‌شود که در قوانین، به این مسئله توجهی نشده و قوانین خاصی که بازدارنده باشد، وجود ندارد، زیرا قانون‌گذار اصل را بر این گذاشته که باید مؤلفان مورد حمایت باشند و به این توجه نکرده که پدیدآور ممکن است متخلف هم باشد.
وی افزود: در این زمینه باید آموزش‌های لازم را به ناشران و مخاطبان بدهیم که مبانی کپی رایت و حقوق ناشر و نویسنده را بشناسند، درحالی‌که بسیاری از ناشران اطلاعی از این مسئله ندارند.
چند ماه پیش طرحی را با هدف جلوگیری از کپی و کتابسازی ارائه کردیم و در این زمینه مکاتباتی را با دانشگاه‌ها داشتیم تا نسبت به واحد تکثیری که در همه دانشگاه‌ها وجود دارد، اقدام مناسبی انجام دهند، زیرا اغلب آثار دانشگاهی ناشران در این واحد به صورت غیرقانونی کپی و تکثیر می‌شود که این امر بسیار آسیب‌زننده بوده و تداوم آن حیات نشر دانشگاهی را به خطر خواهد انداخت
زینعلی نیز درباره کتابسازی گفت: چند ماه پیش طرحی را با هدف جلوگیری از کپی و کتابسازی ارائه کردیم و در این زمینه مکاتباتی را با دانشگاه‌ها داشتیم تا نسبت به واحد تکثیری که در همه دانشگاه‌ها وجود دارد، اقدام مناسبی انجام دهند، زیرا اغلب آثار دانشگاهی ناشران در این واحد به صورت غیرقانونی کپی و تکثیر می‌شود که این امر بسیار آسیب‌زننده بوده و تداوم آن حیات نشر دانشگاهی را به خطر خواهد انداخت.
پایدار در ادامه درباره چرایی کتابسازی و کپی‌های غیرقانونی گفت: یکی از دلایل این امر به موانعی برمی‌گردد که در تولید فکر و محتوا وجود دارد و برخی حمایت‌های غیرهدفمند از ناشران نیز در این زمینه مؤثر بوده است. وظیفه وزارت ارشاد این نیست که ببینند چه کتابی از روی چه کتابی کپی شده است، ممیز اصلی باید مردم و جامعه باشند.
انتهای پیام
