اما و اگرهای فیلمسازی درباره پیامبر رحمت/ «الرساله» با مخالفت جهان اسلام رو‌به‌رو شد
گروه هنر ــ یک کارگردان تلویزیون گفت: به دلیل حساسیتی که ورود به موضوعات مذهبی به خصوص ترسیم زندگی ائمه و پیامبران الهی دارد، این امر در سینمای ایران تقریباً امکان‌پذیر نیست و حساسیت امر قدسی اجازه پرداخت‌های سینمایی را به سینماگران نمی‌دهد.
علیرضا افخمی، کارگردان تلویزیون، در گفتوگو با ایکنا با بیان این‌که سینما و تلویزیون ظرفیت لازم را برای ترسیم حضرت رسول(ص) را ندارد، اظهار کرد: سینما و تلویزیون نمی‌تواند مستقیم به زندگی حضرت رسول(ص) بپردازد، زیرا این امر نه تنها در داخل، بلکه در خارج کشور هم میسر نیست. اگر در جریان حواشی فیلم «الرساله» مصطفی عقاد باشید، باید بدانید که این اثر در زمان نمایش با مخالفت بسیاری از کشورهای مسلمان مواجه شد، حتی اکران آن در بعضی کشورها ممنوع شد و برخی علمای دینی نیز علیه آن فتوا صادر کردند.
وی افزود: دلیل دیگر این ناتوانی به مباحث فنی باز می‌گردد، چون وقتی در فیلمی، کارگردان نتواند، کارآکتر اصلی را به تصویر بکشد نیمی از جذابیت اثر را از دست می‌دهد و این موضوع یک اصل آشکار در سینماست که اگر نتوان قهرمان را در داستان ترسیم کرد، درام شکل نمی‌گیرد. نکته دیگری که از موانع تحقق این امر است، برداشت‌های تاریخی افراد است، زیرا درباره وقایعی که در صدر اسلام وقوع یافت اتفاق نظر وجود ندارد. به همین جهت برخی از روایات ممکن است مورد تأیید علما باشد و برخی دیگر آن را نپذیرند و این تشتت آرا وجود دارد.
درباره وقایعی که در صدر اسلام به وقوع پیوسته است، اتفاق نظر وجود ندارد، به همین جهت برخی از روایت ممکن است مورد تأیید برخی علما باشد و برخی دیگر آن را نپذیرند و این تشتت آرا در این زمینه وجود دارد
کارگردان سریال «او یک فرشته بود» در پاسخ به این سؤال که چرا در سینمای غرب سالیانه یک یا دو فیلم با محوریت حضرت مسیح ساخته می‌شود؟ گفت: دو دلیل وجود دارد. اول این‌که فیلمسازی در این عرصه برای آن‌ها تبدیل به عادت شده است، زیرا وقتی مداوم در این حوزه فیلم ساخته می‌شود، طبیعی است که علاوه بر عادت، برای مخاطبان تولید می‌شود. نکته دوم این است که آن‌ها سخت‌گیری‌های جوامع اسلامی را برای تصویرگری از حضرت مسیح (ع) ندارند. پس فیلمساز با فراغ بال در این حوزه فعالیت می‌کند.
تشتت آرا در حوزه‌های علمیه
این سینماگر تأکید کرد: برخی معتقدند همراهی حوزه علمیه می‌تواند موجب رونق آثار مربوط به صدر اسلام شود و من موافق این موضوع نیستم زیرا وقتی در حوزه‌های علمیه در برخی مواقع تشتت آرا وجود دارد، چگونه می‌توان انتظار داشت درباره زندگی حضرت رسول(ص) در سینما نگاهی واحد وجود داشته باشد. البته این گوناگونی مذموم نیست ولی به هر حال این ویژگی به نفع سینمای ایران تمام نشده است.
وی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر این‌که فیلمسازی که می‌خواهد در این حوزه ورود کند، باید تاریخ‌شناس خوبی باشد یا این‌که فیلمساز حرفه‌ای بودن در این حوزه کافی است، گفت: کاملاً روشن است که هر دو ویژگی باید در سینماگری که می‌خواهد صدر اسلام را تصویر کند وجود داشته باشد زیرا اگر دانش تاریخی کامل نباشد تحلیلی که در فیلم نمایش می‌دهیم مطلوب نیست و البته دانش فنی هم به زیبایی بصری چنین آثاری کمک می‌کند. البته این‌که می‌گویند داشتن وجود مشاور می‌تواند کمبود علمی را جبران کند، به نظرم صحیح نیست، چون هرچه مشاور آگاه باشد، تجربه شخصی کارگردان اهمیت بیشتری دارد که با مشاوره نمی‌توان به آن دست یافت.
مشاور مذهبی زمانی مؤثر است که کارگردان هم آگاه باشد، زیرا دانش تاریخی به فیلمساز کمک می‌کند تا در زمان مشاوره با کارشناس به نتیجه مطلوب سینمایی دست یابد و در این موارد هم نکات تاریخی و مذهبی به شکل مطلوب بیان می‌شود و هم روند سینمایی به خوبی پیش خواهد رفت
این کارگردان تأکید کرد: مشاور مذهبی زمانی مؤثر است که کارگردان هم آگاه باشد، زیرا دانش تاریخی به فیلمساز کمک می‌کند تا در زمان مشاوره با کارشناس به نتیجه مطلوب سینمایی دست یابد و هم نکات تاریخی و مذهبی به شکل مطلوب بیان می‌شود و هم روند سینمایی به خوبی پیش خواهد رفت. اگر فیلمساز در مورد موضوع دانش داشته باشد و به حق بودن آن را بپذیرد، به آن باور نیز خواهد داشت و می‌تواند تأثیر خوبی روی اثرش هم داشته باشد.
بخش خصوصی در تولید آثار دینی مشارکت کند
افخمی با ذکر این نکته که ما از کمبود سخت افزار در این زمینه رنج می‌بریم تصریح کرد: تمامی آثاری که درباره صدر اسلام ساخته می‌شوند، از جانب دولت حمایت شده‌اند، چون بخش خصوصی به تنهایی قادر نیست، منابع مورد نیاز این آثار را تأمین کند، پس عموم آثار از نظر اجرا شکلی واحد پیدا می‌کنند، درصورتی‌که اگر این آثار توسط بخش خصوصی با امکانات مناسب ساخته شوند قطعا جذاب‌تر خواهند بود. فیلم «روز واقعه» یکی از این نمونه‌هاست که در سینمای ایران ماندگار شده است، البته در این فیلم هم مشارکت دولتی وجود داشت، اما همکاری بخش خصوصی سبب شد این اثر ماندگار شود.
وی ابراز کرد: بخش دیگر امکانات سینمایی به شهرک سینمایی مربوط می‌شود که در آن بتوان فیلم تاریخی ساخت. البته با ساخت چند سریالی که در این حوزه تولید شده، تا حدی این کمبود برطرف شده است، اما به نظرم هنوز به حد مطلوب نزدیک نشده‌ایم، به ویژه در مباحث جلوه‌های ویژه هنوز نواقصی داریم که اگر برطرف شود، اتفاقات خوبی رخ می‌دهد. تلویزیون از طریق سریال‌های تلویزیونی می‌تواند این امر را محقق کند و فیلم‌های سینمایی هم اگر با ظرفیت بین‌المللی ساخته شوند، در این زمینه مؤثر خواهند بود.
گفتوگو از داوود کنشلو
انتهای پیام
