سید علی صافی، مدرس دانشگاه در گفتوگو با ایکنا از خوزستان درباره الگوگیری از شخصیت حضرت فاطمه(س) در ابتدا درباره اهمیت اسوهپذیری گفت: انسان به اعتبار شاکله وجودی خود میل به تکامل و رشد دارد، لذا موجودی بالنده است. همه دانشمندان معتقدند طی مراحل رشد و کمال یک حرکت کاملاً تدریجی است. این تحول که یک نیاز کاملاً درونی است برای فعلیت یافتن مستلزم اسوهپذیری است.
وی بیان کرد: در قرآن کریم و در شیوه تربیتی اولیاء الهی، در روانشناسی و علوم تربیتی امروز هم به این نکته توجه شده است که اگر بتوان برای یک نسل الگوهایی را متناسب با فرهنگ آن جامعه طراحی کرد، میتوان سریعتر آنها را به سمت اهداف موردنظر هدایت کرد.
صافی با بیان اینکه یکی از مقدمات مهم در بحث الگوپذیری، معرفی الگوست، توضیح داد: درباره موضوع مورد نظر ما، معرفی الگو یعنی معرفی حضرت فاطمه(س) و روش ایشان با تمام محدودیتهایی که به جهت زندگی مادی وجود دارد. ایشان به عنوان یک انسان در این عالم زندگی میکنند، رشد میکنند، باید تشکیل زندگی بدهند، فرزندان خود را تربیت کنند، مسئولیتها، گرفتاریها و... همه اینها در زندگی مُلکی فرد وجود دارد و ما باید دقت کنیم حضرت فاطمه(س) در برابر این پدیدهها چه سبکی از رفتار از خود بروز دادند.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: نکته دوم مخاطبشناسی است. کسانی که به دنبال الگوگیری هستند، چه گروه سنی هستند؟ در چه جامعهای زندگی میکنند؟ گاهی میخواهیم برای کودکان از حضرت فاطمه(س) سخن بگوییم. گاهی مخاطب ما یک خانواده یا یک زوج جوان هستند که میخواهیم برای آنها از روشهای تربیت فرزند، صبوری برابر مشکلات و ... سخن بگوییم.
صافی افزود: یکی دیگر از موضوعاتی که باید مورد توجه قرار بگیرد، مؤلفههایی است که در زندگی حضرت فاطمه(س) وجود دارد و انسان امروز میتواند از آنها بهرهگیری کند. آیا ما در این الگو قرار دادن صرفاً میخواهیم رفتار ایشان را معرفی کنیم یا اینکه از دل این رفتارها یک سبک زندگی استخراج کنیم که برای امروز ما هم قابل استفاده و تبعیت باشد؟
وی تصریح کرد: برخی از جوانهای امروز فکر میکنند خانه یا جهیزیه یا امور این چنینی خود را باید مانند زندگی حضرت طراحی کنند حال آنکه به نظر میرسد باید بتوانیم از ویژگیهایی که در رفتار حضرت وجود داشته و مجموعه آنها که یک سبک زندگی را ارائه میدهد ارزشهایی را برای زندگی امروز خود استخراج کنیم. نکاتی مثل سادهزیستی، ازدواج آسان، دفاع از امام، تبعیت از امام برحق، ایمان و معنویت در زندگی و ... که ارزشهایی فرازمانی و فرامکانی هستند. این موارد را میتوانیم استخراج کنیم و برابر مخاطب قرار بدهیم و بعد بداند که ایمان مقولهای دارای مراتب است و به تدریج و با صبوری و شکیبایی میتواند به آن برسد.
این مدرس دانشگاه به بیان نمونهای از روش حضرت فاطمه(س) در زندگی اجتماعی خود پرداخت و گفت: حقیر شمردن طواغیت و انسانهایی که به دنبال دارد یکی از ارزشهای زندگی حضرت فاطمه(س) است. مثلاً امروز دو دیدگاه درباره آمریکا بین مردم وجود دارد؛ گروهی میگویند که امروز آمریکا دارای هژمونی قدرت است، باید در برابر او تسلیم شد. اما شیوه ای که ما از دل سیره حضرت زهرا(س) استخراج میکنیم این است که باید طاغوت را تحقیر کرد. این نکات در زندگی حضرت قابل استخراج است که ایشان در برابر کسانی که به دنبال محو امامت بودند چه شیوههایی داشتند.
صافی با تأکید بر اینکه به نظر میرسد ما برای الگو گرفتن از زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) نیازمند یک کار کارشناسی هستیم، افزود: باید ابعاد گوناگون شخصیت حضرت را بررسی کنیم و ببینیم حضرت زهرا(س) در برابر پدیدههای اجتماعی و مسائل پیش آمده چگونه عمل کرده است. فرض کنید در موضوع تربیت فرزند، وقتی امام حسین(ع) در برابر دشمن قرار میگیرند میفرمایند من در دامانی پرورش پیدا کردهام که برای من چنین ذلتی نمیپذیرد. ببینید حضرت زهرا(س) به عنوان محور تربیت امام حسن(ع) و امام حسین(ع) به گونهای عمل کرده است که این شخصیتها به الگوهای جهانی تبدیل شدهاند. وقتی حضرت زهرا(س) میتوانند چنین الگوهایی را پرورش بدهند نشان میدهد که ایشان سبک و شیوه دارند و این شیوه از زندگیشان قابل استخراج است. میشود از این شیوه استفاده کرد و خانواده الهی داشت، فرزند خوب تربیت کرد، اقتصاد درستی داشت، در برابر رنجها و سختیها صبوری ورزید.
این مدرس دانشگاه گفت: اگر بپذیریم پیامبر(ص) اسوه حسنه هستند که این موضوع مستند قرآنی دارد، به این نقطه میرسیم که فاطمه زهرا(س) تصویر تمام نمای پیامبر(ص) است. میدانیم که پیامبر(ص) مربی حضرت فاطمه(س) هستند و در عاطفه ورزی ایشان را به امابیها میخواندند. میتوان گفت اسوگی پیامبر(ص) در حضرت زهرا استمرار پیدا کرد و این نشان میدهد که حضرت زهرا(س) تنها برای زنان الگو نیستند.
وی گفت: در موضوع خانهداری این بانو که میتوانست در رفاه و آسایش و زندگی برخورداری باشند، زهد را برای خود برمیگزیند و این معنایی است که در دعای ندبه هم وجود دارد که خداوند زهد را برای این پیشوایان انتخاب کرد تا بیشترین بازدهی را برای بشریت داشته باشند و خود کمترین بهره را ببرند. یا در موضوع بخشش که چشمشان به تشکر انسانها نیست بلکه تنها رضای خدا را میجویند. همه ما این حدیث معروف را شنیدهایم که ایشان در نماز برای همسایگان پیش از خود دعا میکنند؛ همسایگانی که در حق ایشان ستم کرده بودند و این به معنی ایثار است. دایره عاطفه حضرت زهرا(س) همه بشریت را در بر میگرفت. اینها نکاتی است که اگر استخراج بشود و مقابل جوانان قرار بگیرد، مشکلات با نگاه به این الگو در نظرشان آسان میشود.
انتهای پیام