اسوه‌ها را اسطوره نکنیم / ارائه بینش به جای مدل
معاون فرهنگی تبلیغی حوزه خواهران با بیان اینکه نباید زندگی اهل بیت(ع) را به جای اسوه‌سازی تبدیل به اسطوره کنیم، گفت: اشتباه کلان فرهنگی ما این بوده که به موی سر، نوع لباس و شلوار و تیپ ظاهری جوانان بیش از حد حساسیت به خرج داده‌ایم، در حالی که باید دانش و گرایش به آنان بدهیم تا فرد روش را انتخاب و حتی تولید کند.
معصومه ظهیری، معاون فرهنگی تبلیغی حوزه علمیه خواهران، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه الگوها از زمان و مکان فراتر هستند، گفت: بهترین الگوها در قرآن برای ما معرفی شده‌اند؛ از جمله در آیه 42 سوره مبارکه آل عمران که می‌فرماید: «وَ إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَ طَهَّرَكِ وَ اصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ.» امام صادق(ع) در ذیل این آیه فرمودند: «مادر ما بهترین الگو برای همه تاریخ است.»
ظهیری با بیان اینکه دست‌هایی در کار بوده تا در طول تاریخ اسوه‌ها و الگوها تبدیل به اسطوره شوند و وقتی اسطوره شدند، قابلیت دسترسی و الگوگیری ندارند، تصریح کرد: همین مسئله سبب شده تا ما در مبانی دانشی و معرفتی دچار خطا شویم؛ اسوه و الگو تطبیق‌پذیری دارند و هر فردی می‌تواند برخی از ابعاد الگو را تقلید کند؛ لذا الگو را باید به آیه و نشانه برای تبعیت‌پذیری تبدیل کنیم، ولی اسطوره دست‌نیافتنی است.
معاون فرهنگی تبلیغی حوزه خواهران با تأکید بر شناخت حضرت زهرا(س) با اشاره به سوره قدر، گفت: امام صادق(ع) فرمودند که لیلة، فاطمه و قدر الله است و کسی که حق معرفت فاطمه را نفهمد، خدا را نشناخته است؛ شبی که انسان می‌تواند خودش را به قدر و اندازه برساند، آن معرفت حضرت زهراست.
ظهیری با بیان اینکه خودمان را شاخص قرار داده و می‌خواهیم حضرت زهرا(س) را با خودمان و دوره کنونی قیاس کنیم، در حالی که باید برعکس عمل کنیم، اظهار کرد: ظواهر مانند ادبیات گویشی، نوع پوشش، رنگ و... ابزار زندگی در طول زمان تغییرپذیر است، ولی مفاهیم عالیه برگرفته از حضرت است که تا قیامت باثبات است؛ مقولاتی مانند ایثار در زندگی ایشان موج می‌زند که در سوره دهر بیان شده است؛ اینجا حصر زمان و اسطوره‌سازی در کار نیست، بلکه بیان بُعدی از زندگی ایشان برای همه گویاست.
دوستی توأم با اسوه‌سازی
وی با ذکر اینکه اگر اخلاص را ملاک قرار دهیم شاخص آن حضرت زهرا(س) است و افراد باید سعی کنند خود را به آن نزدیک کنند، اظهار کرد: پیامبر(ص) فرمودند که من از شما اجر و مزد رسالت جز مودت به خاندان اهل بیت(ع) نمی‌خواهم؛ روی این موضوع خوب کار کرده‌ایم، ولی دوستی به اضافه اسطوره‌سازی داشته‌ایم و نه دوستی توأم با اسوه‌سازی، زیرا اگر فردی اسوه باشد، میل و گرایش به سمت او ایجاد و سبب شناخت و معرفت بیشتر و در نهایت الگوگیری است.
ظهیری اضافه کرد: سلبریتی‌ها و افراد شاخص به خاطر برخی ویژگی‌ها مورد تقلید قرار می‌گیرند، البته این تقلید، افراد مقلد را شبیه آنان نمی‌کند؛ یعنی نه می‌توانند مانند آنان گل بزنند و نه می‌توانند شبیه آنان هنرمندی داشته باشند، ولی مقلدان از مدل لباس، مو و ... آنان تقلید می‌کنند؛ لذا اگر بتوانیم الگوی تام را معرفی کنیم، افراد سعی می‌کنند به آنان نزدیک شده و با آنان دوست شوند و تبعیت کنند، ولو اینکه تقلیدی هم باشد، باز در برخی ابعاد مؤثر خواهند بود.
معاون فرهنگی تبلیغی حوزه خواهران افزود: سیره اهل بیت(ع) را باید با تبلیغ، آموزش و پژوهش و ترویج فهم عمومی رواج دهیم، البته الان اسطوره‌سازی داریم، در حالی که باید با سبک‌سازی و اسوه‌سازی از زندگی اهل بیت(ع) سبک نوین تولید کنیم؛ سبک زندگی ایشان مبتنی بر اخلاص، ساده‌زیستی، نوع‌دوستی و مهربانی است.
سبک زندگی فاطمه؛ مولد مقاومت
ظهیری تصریح کرد: مثلاً اگر بخواهیم سبک مقاومت را ترویج کنیم یکی از راه‌های آن بهره‌گیری از سبک زندگی فاطمی است، زیرا حضرت زهرا بعد از وفات پیامبر(ص) در مقابل زورگویی و تمامیت‌طلبی مقاومت کرد؛ تقویت جبهه مقاومت هم با تبلیغ سبک زندگی فاطمی ممکن است.
وی با بیان اینکه ترویج جبهه مقاومت با سبک زندگی فاطمه در دفاع از ولایت و امامت ممکن است، تصریح کرد: اگر بخواهیم سبک نوع‌دوستی را از زندگی آن حضرت تعریف کنیم به جایی اینکه صرفاً به داستان بخشندگی لباس در شب عروسی تکیه کنیم، باید بیان کنیم که فاطمه چنان نوع‌دوست بود که از بهترین وسایل زندگی خود برای دیگران می‌گذشت. قرآن کریم می‌فرماید: «لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ(آل عمران/ ۹۲)؛ یعنی اگر سبک نوع‌دوستی ملاک باشد، یکجا از نان خود می‌گذرد و در جای دیگر از جانش.
ضرورت سبک‌سازی
معاون فرهنگی تبلیغی حوزه خواهران ابراز کرد: پرکردن شکاف اجتماعی، علم‌آموزی و گذشت مهم‌ترین موضوعات برای سبک‌سازی از زندگی فاطمه است؛ امروز نیاز مبرمی به سبک‌سازی برای نسل جدید داریم تا از محبت فاطمه به معرفت فاطمی برسیم.
ظهیری در پاسخ به اینکه جوانان عمدتاً متوجه ظاهر الگوها هستند، در حالی که ما ظاهری از الگوهای دینی خود نداریم تا ارائه دهیم، اظهار کرد: اشتباه ما این است که درگیر ظواهر شده و افراد را هم درگیر کرده‌ایم و شاخص و شاقول اندازه‌گیری ما هم به جای کنش‌ها و فعالیت‌های اجتماعی مدل ظاهری حضور جوانان است، این موضوع سبب فاصله شده است؛ اگر از مهدکودک مدل معقولی را برای الگوگیری کودکان تعریف کنیم، در بزرگسالی دچار مشکل نمی‌شوند.
وی تأکید کرد: البته در بحث ظواهر مدل خاصی در زندگی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نداریم؛ مثلاً اینکه ایشان یکجا چنین ظاهری داشتند و در جای دیگر پوشش دیگر انتخاب می‌کردند، نداریم و لباس خاصی مدنظر نداشته‌اند؛ گرچه برخی توصیه‌های عمومی مانند کوتاه کردن ریش، ناخن و ... وجود دارد که این‌ها در قالب سلامت و بهداشت ظاهری قابل تعریف است، ولی مدل ظاهری معینی وجود ندارد.
تقویت بینش به جای ارائه مدل
معاون فرهنگی تبلیغی حوزه خواهران تصریح کرد: قبل از اینکه افراد را در عملیات دینی توانمند کنیم باید بینش و دانش لازم را به آنان بدهیم؛ دانش علوی، فاطمی و نبوی را اگر بیاموزیم و میل و گرایش را هم به آنان بدهیم از ما تبعیت خواهند کرد؛ ما در تربیت برعکس یعنی از مدل و روش شروع می‌کنیم.
ظهیری افزود: اینکه می‌بینیم سلبریتی‌ها در تقلید فروکش کرده و از چشم افراد می‌افتند چون جوان چند ماه شیفته فردی می‌شود و چند ماه بعد شیفته دیگری؛ مقلدین از روش سبلریتی‌ها تقلید می‌کنند نه از بینش آنان وگرنه اگر تقلید از بینش بود، همه تلاش می‌کردند مانند آنان هنرمند، فوتبالیست و ... شوند.
وی تأکید کرد: چون می‌خواهیم روش را به جوانان تحمیل کنیم و خصوصیت جوان این است که تا حدی ولایت‌گریز است، کنترل آنان از دست ما خارج می‌شود و نافرمانی می‌کنند؛ این اشتباه کلان فرهنگی ما بوده که به موی سر و نوع لباس و شلوار و تیپ ظاهری جوانان بیش از حد حساسیت به خرج داده‌ایم، در حالی که باید دانش و گرایش به او بدهیم که فرد روش را خودش انتخاب و حتی تولید کند. حتی مثلاً در موضوعی مانند نکاح هم، دشمنان چارچوب‌ها را از ما می‌گیرند، به همین دلیل شاهد ترویج ازدواج سفید هستیم که ضابطه و چارچوبی ندارد.
انتهای پیام
قابل توجه آن دسته از افرادی که به دنبال مدلینگ در این مملکت هستند.