اندر احوال «حدیث کرون» / سوءتفاهم‌هایی که در تقطیع نقد یک حدیث ایجاد شد

چندی پیش در رسانه‌های عربی در خصوص حدیث کرون معروف به کرونا صحبت‌هایی شد. این موضوع توسط یکی از روحانیون اراکی نیز مورد بحث قرار گرفت. حجت‌الاسلام کمال‌الدین فراهانی، مؤلف کتاب بنی‌فاطمه و از شاگردان درس کفایه خارج مرحوم آیت‌الله شیخ محمدحسین احمدی گلپایگانی، در خصوص حدیث کرون مطالبی را ذکر کرد که به گفته وی مورد تقطیع رسانه‌های معاند قرار گرفت و قسمتی که بر ضعیف بودن سند این حدیث تأکید دارد حذف شد. از این رو حجت‌الاسلام فراهانی مصاحبه‌ای در خصوص این مورد بسیار مهم با ایکنا استان مرکزی انجام داده است که در ادامه می‌خوانید:

حجت‌الاسلام فراهانی گفت: با آمدن بیماری کرونا و شیوع این بیماری در فضای مجازی حدیثی از ابوعلی دبیزی از کتاب عظائم‌الدهور پخش شده است. در بخشی از این حدیث آمده است «مبدؤه من خفاش الصین وتستقبله الروم بالآنین» از بنده در خصوص این حدیث که از رسانه‌های عربی هم پخش شده بود در محفلی دوستانه سؤال شد. به واسطه سؤالات مکرر دوستان و مخاطبان تصمیم به صحبت‌هایی در این خصوص داشتم و با وجود اینکه حدیث ضعیفی بود، برای مردم  نقل و نقد کرده و اقرار بر ضعیف بودن و حتی مجهول بودن آن داشتم.

برای اثبات آخر الزمان نیاز به جعل حدیث نداریم

برای علائم ظهور آخرالزمان نیاز به این حدیث نداریم؛ چراکه بنظرم رسید این حدیث مصطنعه(ساختگی) ضعیف یا مجهول است، ما برای اثبات آخرالزمان نیاز به اسناد ضعیف و یا احادیث با مضامین مجهول نداریم؛ چراکه اسناد بسیار قوی از بزرگان دینی و علما همچون ارشاد شیخ مفید، غیبت نعمانی وجود دارد که می‌توان به آنان استناد کرد. بنده در همان جلسه احادیث معتبری را نیز از شیخ مفید، سخنان از امام حسین(ع)درموسوعه الحسین ع که توسط پژوهشکده امام باقر(ع) جمع‌آوری شده است ذکر کرده‌ام که متأسفانه تقطیع شد.

فراهانی افزود: در این جلسه به دو موت احمر(مرگ قرمز) که همان شمشیر و اسلحه و موت الابیض(مرگ سفید) که شیوع بیماری‌هاست از کتاب ارشاد شیخ مفید نیز مطالبی ذکر شد، که توجه به این احادیث که سند محکم دارند را مورد تأکید قرار دادم، بنده در همان جلسه عرض کردم که گفتند ما این حدیث را در کتابی مشاهده کرده‌ایم که در حال حاضر این سند در اختیار نیست و به همین دلیل اثبات این سند برای ما ممکن نیست. حرف نهایی بنده این بود که مصطنعه یا غیرمصطنعه، ما نیاز به این قبیلی حدیث نداریم چون دارای احادیث معتبری در خصوص آخرالزمان هستیم.

از تقطیع احادیث معتبر و تأکید بر ضعیف بودن حدیث دلخورم

وی ادامه داد: اما متأسفانه این قسمت از صحبت‌های بنده یا به صورت عمدی یا سهوی تقطیع شده است، جهت جلوگیری از بروز فرصت برای دشمنان به دوستان تأکید کرده بودم این کلیپ از ابتدا تا انتها ارسال شود. از تقطیع احادیث معتبر ذکر شده و تأکیدی که بر ضعیف بودن یا مجهول بودن سند این روایت داشته‌ام  بسیار دلخور شدم و انتظار چنین اقدامی از سوی برخی دوستان که این اقدام را انجام دادند نمی‌رفت.

فراهانی اظهار کرد: در باب آخرالزمان به مقام تطبیق احادیث باید دقت کرد و به راحتی نمی‌توان در مورد آن صحبت کرد. رهبری هم فرمودند؛ شخصیت‌های آخرالزمانی را به آسانی تطبیق ندهید، نظر ایشان برای ما حجت است و ما به راحتی نمی‌توانیم اتفاقات را تطبیق با اتفاقات آخرالزمان دهیم.

حدیث کرونا حدیثی ضعیف است!

وی تأکید کرد: بنده برای آیت‌الله محمد جواد فاضل لنگرانی احترام بسیار ویژه‌ای قائل هستم و به ایشان ارادت دارم، به هیچ عنوان علاقه و یا قصدی نداشته و ندارم علمیت ما مسلمانان به ویژه شیعیان زیر سؤال رود، شاید حدیثی ضعیف را نقل کنیم، اما بی‌شک پس از آن نقد خواهیم کرد. بنده با پخش سخنان از دوستان درخواست کردم حال با وجود پخش که علاقه‌ای به این کار نداشتم حداقل تمام صحبت‌ها را قرار دهید تا صحت گفته‌های بنده اثبات شود، اما اینکار صورت نگرفت. بنده از طریق خبرگزاری ایکنا دلخوری خود را اعلام می‌کنم، ضمن اینکه به علم غیب ائمه و پیشگویی‌های مولا علی(ع) اعتقاد دارم و قطعا بروز این بیماری برای آن حضرت روشن بوده است، اما صحبت از سندها و روایات‌هاست که قطعا و بدون شک روایت حدیث کرونا ضعیف بوده و نزد ما مجهول است.

حجت‌الاسلام فراهانی گفت: علمیت کار علمای شیعه زیر سؤال نیست، در باب امامزادگان و روایات علمای شیعه و حوزه‌های علمیه به یک سند آنهم سند ضعیف اکتفا نمی‌کنند و اگر سندی ضعیف باشد تا مُجبِر برای آن پیدا نکنند، آن سند ضعیف را ملاک قرار نمی‌دهند.

وی بیان کرد: متأسفانه کلیپ تقطیع شده بارگذاری شد و این اقدام قطعا بی‌تقوایی است، در جاییکه تقطیع با هدف گوینده منافات دارد کاملا دور از تقوا است. گاه سخنی تقطیع می‌شود در حالیکه هر قسمت معنایی مستقل دارد، اما این نوع از تقطیع را بنده راضی نبودم و ما برای آخرالزمان منابع بسیار معتبر، محکم و مستند داریم که راوی آنان امین وثقه هستند و می‌توان روی آنان مانور داد. با اینکه شیعه قومی غارت شده و بسیاری از منابع شیعی سوزانده شده اما همین مانده‌های ما بسیار قوی و ماندگار است؛

برای بیان حدیث کرون در مقام نقل و نقد وارد شدم نه تطبیق

وی در پاسخ به این سؤال که در شرایط کنونی جامعه و تمرکز رسانه‌های معاند بر عملکرد ایران در مواجه با کرونا چه میزان لازم است در بیان سخنان هوشیاری به خرج دهیم؟ بنده برای بیان حدیث در مقام نقل و نقد وارد شدم و این مهم با تطبیق متفاوت است؛ چراکه حدیث وجود دارد، اما تطبیق را خودمان ورود پیدا می‌کنیم. شاید با دیدن نام حدیث و راوی حمل بر صحت بگذاریم، اما این به معنای قبول نیست؛ چراکه برای اثبات آن نیاز به سندهای معتبر است و در صورت ضعیف بودن باید با شجاعت این مهم اعلام شود تا دشمن نتواند روی آن مانور داده و شیعیان را به نقل اسناد ضعیف متهم نکند.

فراهانی افزود: کار علما این است که احادیث در طیف‌های مختلف را کنار هم بیان می‌کنند و از میان آنان مستندات را بیرون کشیده و بر اساس آن فتوا یا نظر می‌دهند. در این زمینه هوشمندی حرف اول را می‌زند، ما در برابر دشمنان و رسانه‌های معاند باید هوشمندی به خرج دهیم؛ چراکه ممکن است حرفی را بدون غرض و با نیت خیر انجام دهیم اما اگر منظور درست و مطابق موازین الهی نباشد مورد سو استفاده کنند. علما تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا مردم بداند حضرت علی(ع) مصداق عالم الغیب و الشهاده است. در زمان کنونی مقام معظم رهبری بیان فرمودند که از تطبیق معظم‌له با شخصیت‌های آخر الزمانی پرهیز شود و اسم ایشان در کنار اسم ائمه(ع) قرار نگیرد که این مهم از ولایت و تواضعشان است. دشمن بیدار است و برای سرکوب شیعه، حوزه علمیه، روحانیت از این حربه‌ها استفاده می‌کند و همه ما باید در مقابل او بسیار هوشمند عمل کنیم.

همچنین مجتبی شاهوار، مدرس دانشگاه و کارشناس مباحث فقهی هم درحاشیه این مصاحبه با اشاره به اینکه کار رسانه‌های معاند و ضد انقلاب تخریب شیعه و ضعیف جلوه دادن اعتقادات است، تصریح کرد: در علم حدیث دو علم رجال و درایه وجود دارد که در حوزه‌های علمیه بزرگان عامه و خاصه همچون سیوطی، علامه عسگری، علامه شیخ آقابزرگ تهرانی و .... زحمات بسیار کشیدند.

وی تصریح کرد: وقتی حدیثی نقل می‌شود در گام اول از باب قرآنی مورد بررسی قرار می‌گیرد، چراکه نمی‌توان جلوی حرف، شایعه و خرافه‌فکنی را بگیریم، در دوره‌ای دنیا متاثر از مکتب کمونیست و مارکسیست و ترویج دیالکتیک و گفتمانهای الحادی بود و در حال حاضر متاثر از گرایشهای آته‌ئیستی، بی‌خدایان و نئولیبرالیسم و اباحه‌گری بعد از دوره پروتستانیسم در کلیسا هستیم.

ورود کارشناسان و روحانیت در مبحث کرونا از باب عدم توجه به احادیث مجهول است

شاهوار ادامه‌ داد: نقل احادیث ولو اینکه جعلی و یا کذب باشد انجام می‌شود و حتی با پیشرفت رسانه‌های امروزی نمی‌توان جلوی آن را گرفت. رسانه‌های وهابیت از باب اینکه کتابی با عنوان عظائم الدهور وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد تألیف دبیزی نیست موضع گرفتند. جریان شناسی رسانه‌های عربی حاکی از آن است که ترویج این روایت مجهول ابتدا در شامات عراق، سوریه، اردن و حتی رسانه‌های سعودی شروع شد، این رسانه‌ها از باب تخطئه مقام والای امامت به ویژه حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام و استهزا آنچه به عنوان پیشگویی های علی علیه السلام موسوم است،به این موضوع پرداختند. ورود برخی کارشناسان و روحانیون در این مبحث از این جهت بود که نباید به احادیث که سندیت ندارند استناد کرد.

وی اضافه کرد: در میزان و ترازوی علم رجال و درایه (به عنوان نمونه کتاب حدیث شناسی آیت الله جعفر سبحانی) به کتابهای رجالی رجوع می‌شود که آیا فردی به نام دبیزی وجود دارد یا خیر؟ با وجود آتش سوزی منابع شیعی بسیاری از کتب از بین رفته است که گاه برای اثبات موضوعی باید بررسی‌های باستان شناسی، میراث فرهنگی و ریشه یابی حدیث و ناقل آن در شامات صورت پذیرد.

وی ابراز کرد: اقدامات غیر اخلاقی در مورد روحانیت شیعه به ویژه حوزه علمیه قم صورت پذیرفت و آنان ماجرا را به گونه‌ای هدایت کردند که پرداختن به این حدیث اولین بار توسط روحانی ایرانی نشر پیدا کرده و ایشان را متهم به جعل حدیث کرده است که این اقدام و ‌سخنان به هیچ عنوان سندیت ندارد و با وجود سندهای موجود می‌توان ادعا کرد این حدیث حتی از رسانه‌های عراق پخش شده است. حتی مجری عراقی بیان می‌کند که این مهم در نهج‌البلاغه ذکر شده است!

حدیث کرونا اولین بار در رسانه‌های عربی مطرح شد

شاهوار تأکید کرد: این حدیث برای اولین بار در رسانه‌های عربی مطرح شد اما به دلیل عناد با جمهوری اسلامی مطلب را با بی تقوایی به ایران اسلامی نسبت می‌دهند، برخی از علمای عراق که مجتهد هم هستند به این حدیث اشاره و آن را مورد بررسی قرار دادند.

وی به توئیت خود با عنوان «به موازات کرونا و حمله بیولوژیکی شاهد هجمه وسیعی به حوزه اعتقادی شیعه مانند فرهنگ انتظار و تفاسیر آخرالزمانی و قریب الوقوع بودن ظهور داریم» استناد کرد و گفت: اقدام صورت گرفته در خصوص تقطیع صحبت های یک روحانی و رواج آن در فضای مجازی و رسانه‌های ضد انقلاب؛ بر ضرورت هوشمندی خطبا و اهل علم در طرح یا نقد اینگونه احادیث دروغین ازباب"ان جائکم فاسق بنبافتبینوا" تاکید کرد.

شاهوار همچنین به تطبیق نادرست سوره مبارکه «مدثر» با ویروس کرونا از سوی کانال های معاند هم اشاره کرد و گفت: خوشبختانه علمای شیعی همواره هوشیار بوده و هستند و جلوی انحراف عقیدتی و تأویلهای ناصحیح درطول تاریخ توسط مغرضین یاکسانی که به دنبال کسب شهرت برای خود هستند را گرفته‌اند. در تحقیقات متوجه خواهیم شد حدیث مذکور (موسوم به حدیث کرونا) مستند نبوده ،مرسل و ضعیف است، شاید در برخی موارد بتوان به احادیث ضعیف هم استناد کرد، اما چون راوی این حدیث مجهول یا ساختگی است و وجود خارجی ندارد، مورد استناد قرار نمی‌گیرد.

به هرحال میز شیعه‌شناسی شبکه‌های امنیتی انگلیس خبیث همیشه فعال است.