بررسی خداشناسی فطری در ماهنامه «معرفت»
دویست و شصت و هفتمین شماره ماهنامه علمی ترویجی «معرفت» شامل هشت مقاله علمی منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ دویست و شصت و هفتمین شماره ماهنامه علمی ترویجی «معرفت» به صاحب‌امتیازی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «اوصاف شیعیان واقعی در وصایای امام محمدباقر(ع)؛ عفو، گذشت و استیفای حق»، «خداشناسی فطری حضوری؛ بررسی تحلیلی دیدگاه موافقان و مخالفان»، «بررسی و تبیین براهین کلامی خداشناسی در دعای عرفه»، «علل اختلاف آراء اندیشمندان مسلمان در باب اوصاف الهی»، «ثمرات کلامی حرکت جوهری در مسئله معاد»، «بررسی تصویر شیعه امامیه در دایره‌المعارف جدید کاتولیک»، «بازشناسی مفهوم «خیال» و جایگاه آن در معرفت‌شناسی دینی از منظر قرآن و حدیث»، «بررسی تعلیمات صائب تبریزی در باب نماز و متعلقات آن».
خداشناسی فطری حضوری
در چکیده مقاله «خداشناسی فطری حضوری؛ بررسی تحلیلی دیدگاه موافقان و مخالفان» می‌خوانیم: «خداشناسی فطری حضوری بیانگر آن است که شناخت خدا در سرشت هر انسانی نهادینه شده و با این موهبت، انسان قادر است رابطه‌اش را با خداوند شهود کند. در این زمینه، دو دیدگاه کاملاً متمایز از سوی اندیشمندان مسلمان مطرح شده است. تعداد بسیار زیادی از ایشان وجود این شناخت را پذیرفته و با دلایل گوناگون درصدد اثبات آن برآمده‌اند؛ اما در مقابل، عده‌ای از اندیشمندان معاصر از اساس، وجود آن را انکار می‌کنند.
در پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌ای و شیوه توصیفی ـ تحلیلی، دیدگاه‌ها و ادله مدافعان و منکران با دقت مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتیجۀ تحلیل و ارزیابی‌های صورت‌گرفته، نشان می‌دهد که هر انسانی تکویناً به خداوند معرفت فطری حضوری دارد. در این پژوهش همچنین نشان داده شده که نظریۀ وجود رابط صدرالمتألهین در تبیین عقلی این مسئله بسیار راهگشاست.»
اختلاف آراء اندیشمندان مسلمان در باب اوصاف الهی
در طلیعه مقاله «علل اختلاف آراء اندیشمندان مسلمان در باب اوصاف الهی» آمده است: «مسئله شناخت صفات الهی ازجمله مباحث بسیار اختلاف‌انگیز در میان پیروان ادیان ابراهیمی بوده است. در این میان مسیحیان و مسلمانان، گوی سبقت را از سایران ربوده‌اند و البته تشتت آراء در آثار متفكران مسلمان، بسی مشهودتر است. ازآنجاكه دانستن علل اصلی این اختلافات در روش‌شناسی پژوهش‌های بنیادی در مباحث ناظر به الهیات، تأثیرات قابل‌توجهی دارد و مانع ورود اهل تحقیق به برخی بیراهه‌هاست؛ نوشتار پیش‌رو در پی گردآوری و تحلیل آن علل كوشیده است. با تتبع در آثار فریقین، اختلاف مزبور، معلول سه علت شناخته شد. مهم‌ترین آنها بروز اختلافات مذهبی پس از شهادت رسول الهی است كه به مهجوریت كتاب الهی و انقطاع سواد اعظم مسلمانان از حاملان رسالت نبوی انجامید. اما دو امر دیگر، از خارج جامعۀ اسلامی با مباشرت خلفای خودخوانده نشئت گرفته است: یكی نشر آراء مخلوط از حق و باطلِ اهل کتاب در میان مسلمانان مبتدی به‌ویژه در عصر خلیفه دوم و دیگر، ترجمه و نشر بدون برنامه آثار مختلف فیلسوفان یونانی در عهد عباسیان.»
ثمرات کلامی حرکت جوهری در مسئله معاد
در طلیعه مقاله «ثمرات کلامی حرکت جوهری در مسئله معاد» می‌خوانیم: «حرکت جوهری از جمله ابداعات مهم و تأثیرگذار صدرالمتألهین است که دارای ثمرات فراوانی در مسائل فلسفی و کلامی و از جمله مسئله معاد است. استدلال‌ها و تبیین‌های مختلفی در مورد اثبات اصل معاد، اثبات معاد جسمانی، کیفیت بدن برزخی و اخروی و نیز ابطال تناسخ از سوی متکلمان ارائه شده است. استدلال‌های متکلمان بیشتر براساس مشهورات بوده و بر ادلۀ نقلی استوار است؛ لذا نمی‌تواند پاسخگوی برخی شبهات باشد. برخی از این استدلال‌ها نیز با اشکالاتی روبه‌روست و از اتقان کافی برخوردار نیست. این نوشتار با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد است تا ضمن اشاره به این دسته از تبیین‌ها، راه‌کارهای صدرالمتألهین را براساس حرکت جوهری مورد واکاوی قرار دهد و نشان دهد که تبیین‌های عقلی صدرالمتألهین که مبتنی بر مبانی حکمت متعالیه است، اشکالات موجود در نظریات متکلمان را ندارد.»
انتهای پیام
