بقای رسوبات تحجرگرایی در نگرش به زنان / جلوه‌گری کرامت در حضرت معصومه(س)

معصومه ظهیری، معاون فرهنگی و تبلیغی حوزه علمیه خواهران، در گفت‌وگو با ایکنا، ضمن تبریک میلاد با سعادت حضرت معصومه(س)، گفت: بنابر روایات در ایام شادی اهل بیت(ع) باید شاد باشیم. در دهه کرامت میلاد امام رضا(ع)، حضرت معصومه(س) و حضرت شاهچراغ(ع) نیز هست. پیوند میان این ایام مبارک به عنوان دهه کرامت از این جهت است که ضمن شادی، ایامی برای تذکر و یادآوری جهت بهره‌گیری بیشتر از آموزه‌های اهل بیت(ع) باشد.

وی افزود: روز میلاد کریمه اهل بیت(ع) روز دختر نامیده شده است؛ در روایات دختر موهبه عطیه الهی تلقی می‌شود و این تأکید بر آن است که باید دقت بیشتری در تربیت آنان صورت گیرد، زیرا مادران آینده هستند و قرار است نسل جدید به دست آنان سپرده شود. از القاب حضرت معصومه(ع)، کریمه و معصومه است که امام رضا(ع) به عنوان امام معصوم این لقب را برای ایشان قرار داده است؛ کرامت، بخشش، عطا و مهربانی به عنوان مترادف در کنار یکدیگر به کار گرفته می‌شوند؛ به همین دلیل دهه کرامت هم اینگونه نامیده شده تا دهه لطف، بخشش و عطا وجود باشد.

جلوه‌گری صفت کریمه در حضرت معصومه(س)

وی با بیان اینکه کرامت، عطا و بزرگ منشی توأم با وقار است، تصریح کرد: کریم و کریمه کسانی هستند که بخشش جزء ذات آنان و این ناشی از لطف الهی است که از اسمای حسنای خود صفتی را در وجود کسی به ودیعه بگذارد؛ به همین دلیل امام حسن مجتبی(ع) کریم و حضرت معصومه(س) کریمه است. البته همه معصومین(ع) نور واحدند، ولی یک صفت ممکن است در امامی جلوه‌گری بیشتری داشته باشد.

ظهیری با بیان اینکه دهه‌هایی مانند کرامت فرصتی برای تورق زندگی ائمه(ع) و بزرگان و بهره‌گیری از خصائل آنان است، اظهار کرد: عنوان روز دختر و پیوند آن با میلاد حضرت معصومه(س) درس برای دختران است که می‌توانند در سایه‌سار تخلق به اخلاق، امانتداری، پاکی، حیا و عفاف به جایی برسند که در زیارت‌نامه کریمه اهل بیت(ع) آمده که سلام بر بانویی که امین و حجت امام زمان(عج) خودش بود؛ این مسئله جزء کلیدواژگان زندگی حضرت معصومه(س) بوده است. اگر کسی به مقامی برسد که مورد اعتماد امام زمان(عج) خود قرار گیرد، به یکی از بزرگترین فوزها رسیده است؛ ما با محترم شمردن جایگاه انسانی خود و حفظ کرامت وجودی می‌توانیم به جایی برسیم که تالی تلو معصوم و نزدیکترین چهره به چهره معصومین(ع) باشیم و این برای ما الگو است.

وی با ذکر اینکه مدل زیست مؤمنانه و اجتماعی و سبک زندگی بزرگان برای ما الگوی تام و کامل است، تصریح کرد: چهره‌های نزدیک به امام معصوم(ع) هم الگو هستند. لذا حیات سیاسی اجتماعی حضرت معصومه(س) از این حیث حیات ویژه است؛ زیرا ایشان سال‌ها از پدر خود دور بوده و هجرت و فراق برادر داشته است، ولی آنقدر مورد اعتماد پدر قرار می‌گیرد که امام کاظم(ع) در شأن ایشان فرمود: «فداها ابوها» و امور دینی مؤمنان به ایشان سپرده می‌شود.

تفاوت میان زن و مرد ارزشی نیست

معاون فرهنگی و تبلیغی حوزه خواهران در پاسخ به این سؤال که مصادیق ارتقای کرامت به دختران در جامعه امروز چیست؟ افزود: در کرامت انسانی تفاوتی میان زن و مرد نیست و همه از نفس واحده خلق شده‌ایم و به تعبیر قرآن کریم‌ترین شما باتقواترین شماست؛ ولی به حیث جنسیت و تفاوت کارکردهای زن و مرد و احاله مسئولیت‌ها به نوع جنس تفاوت وجود دارد که باید در خانواده و اجتماع مورد لحاظ قرار بگیرد؛ این تفاوت ارزشی نیست، بلکه متفاوت از حیث واگذاری امور و نوع کارکردهای اجتماعی زن و مرد است. مثلاً اگر بحث ورزش، پست‌های مدیریتی و کسب رتبه‌های علمی باشد تفاوتی میان زن و مرد نیست، ولی در مدل پوشش و عدم اختلاط ملاحظاتی وجود دارد؛ مثلاً ممنوعیت هیچ اشتغالی برای زنان وجود ندارد، ولی باید فضای کار و نوع کار و ساعات کاری طوری باشد که محیط آرامی برای هر دو جنس زن و مرد فراهم شود و اختلاط هم وجود نداشته باشد.

وی افزود: بنابراین تغییر در روند اجرای قوانین به نفع زنان باید تبعیض مثبت قائل شود؛ به این معنا که پزشک زن و مرد از حیث کسب مرتبه علمی و تخصص و توانمندی تفاوتی ندارند، ولی از حیث ساعات کاری با وجود بارداری و وظایف داخل خانه باید تفاوت قائل شویم؛ امام حسین(ع) در کربلا در چینش خیمه‌ها خیمه زنان و دختران را طوری چیدند که مورد محافظت قرار بگیرند؛ یعنی در فضای جنگ هم این مسئله رعایت می‌شود.

معاون فرهنگی و تبلیغی حوزه خواهران با بیان اینکه کرامت به معنای شناخت درست است، تصریح کرد: تفاوت در ایفای نقش و نوع کارکرد باید در اجتماع مورد لحاظ و توجه قرار بگیرد؛ مثلاً در دوچرخه‌سواری و موتورسواری، تفاوتی میان زن و مرد به لحاظ ذاتی نیست، ولی اگر مردان هم بخواهند در پیاده‌رو موتورسواری کنند، جلوی آنان را می‌گیرند؛ یعنی باید شرایطی برای زن و مرد فراهم شود که اگر می‌خواهند ورزش کنند، در امنیت کامل این کار را انجام دهند و هدف از یک ورزش جلوه‌گری نباشد.

تفاوت جلوه‌گری و حضور اجتماعی

وی تأکید کرد: باید میان جلوه‌گری و انجام تکالیف و یا حضور اجتماعی زنان تفاوت قائل شویم، مثلاً کسی در وسط خیابان، فوتبال بازی نمی‌کند؛ باید پیست دوچرخه‌سواری جداگانه برای بانوان داشته باشیم، بانوانی که می‌خواهند عضو تیم دوچرخه‌سواری باشند، باید شرایط را برای آنان فراهم کنیم و در مجموع محیط امنی برای تفریح آنان ماند احداث پارک بانوان ایجاد شود.

ظهیری در پایان گفت: حقوق شهروندی اقتضای تأمین امنیت برای هر دو جنس زن و مرد را در محیط کار و ورزش و تفریح دارد و باید برای رفع برخی مسائل که به عنوان حقوق زنان مطرح می‌شود این شرایط را ایجاد کنیم. متأسفانه هنوز رسوبات فکری، قومی و تحجرگرایی در نگاه به دختران و زنان وجود دارد که ربطی به اسلام و انقلاب و حتی فرهنگ عمومی جامعه ایران ندارد؛ در طول تاریخ محدودیت‌های عجیبی از حیث بهره‌مندی از حقوق اجتماعی و خانوادگی و فردی وجود داشته است و رسوبات آن هنوز هم وجود دارد.