ماجرای توصیه امام عصر(عج) به مطالعه روزانه آثار بزرگترین فقیه شیعه

به گزارش ایکنا، شیخ شمس‌الدین محمد بن مکی عاملی معروف به «شهید اول» از فقهای مشهور شیعه است. از جمله معروف‌ترین تألیفات وی می‌توان به «دروس»، «ذکری» و «لمعه دمشقیه» اشاره کرد که سال‌هاست به عنوان کتاب رسمی حوزه‌های علمیه مورد استفاده قرار می‌گیرد و به اعتقاد برخی، با فراگیری کامل آن می‌توان به درجه اجتهاد نائل شد. مع‌الاسف برخی عالمان سنّی به وی اتهام ارتداد زده و طوماری را علیه وی امضا کردند و در دادگاهی وی را به اعدام محکوم کردند. سرانجام شهید اول با وضع دلخراشی در روز نهم جمادی‌الاولی و در حالی که فقط 52 سال سن داشت، به فتوای قاضی برهان‌الدین مالکی و تأیید عباد بن جماعه شافعی در میدان قلعه دمشق با شمشیر کشته شد. آنگاه بدن شریفش را پس از به دار آویختن، سنگ‌باران کرده و به آتش کشیدند و به همین دلیل، مرقدی از آن شهید فرزانه بر جای نمانده است.

بزرگترین فقیه شیعه

به اعتقاد آیت‌الله شبیری زنجانی، شهید اول، بزرگترین فقیه شیعه در طول تاریخ است. معظم‌له تصریح دارد: «شهيد اول خيلى فوق‌العاده بود. اگر حواشى ايشان بر «دروس» را ملاحظه كنيد، مبهوت می‌شويد كه چقدر بر فقه احاطه دارد. كتاب دروس شهيد اول ـ كه ناتمام هم ماند ـ بعد از مراجعه به جواهر و همه كتاب‌ها، هنوز هم تازه است و مطالب زيادى در آن وجود دارد كه در اين كتاب‌ها نيامده است. كتاب دروس كتاب تازه‏اى است و بر فقيه لازم است كه حتى بعد از مطالعه «جواهر الكلام»، به «دروس» مراجعه كند و از مطالب ابتكارى آن بهره ببرد. اینها شاهد بر .»احاطه فوق‌العاده شهيد بر فقه است و نشان می‌‏دهد كه فقه مثل موم در دستش بود

سفارش امام زمان (عج) به خواندن کتب شهیدین

بر اساس نقلی از آیت‌الله بهجت، امام عصر(عج) به خواندن روزانه کتب شهیدین سفارش کرده‌اند. متن بیان معظم‌له بدین قرار است: «در جریان ملاقات و تشرف یکی از اهل علم به محضر حضرت حجت در سفر حج، حضرت به او فرموده بودند: «شهیدین، آش و پلوی شیعه را نخوردند، مع‌ذلک کتاب‌های بابرکت به‌جا گذاشتند، مبادا روزی بر تو بگذرد که یکی از کتاب‌های آنها را مطالعه نکرده باشی. به نظر می‌رسد منظور حضرت از آش و پلو، مقام مرجعیت و زعامت باشد».

حفظ کتاب لمعه توسط طلاب

چنانکه اشاره شد، کتاب «لمعه» از معروف‌ترین کتب فقهی شیعی است که مورد مراجعه تمام طلاب علوم دینی است. اهمیت این کتاب تا حدی است که آیت‌الله بهجت تصریح داشتند: «یکی از کرامات شهید اول و ثانی ‌‌این است که کتابشان‌ مورد پسند اهل علم واقع شده است، هر چند وسطند؛ یعنی نه تام‌الاستدلال است و نه بدون استدلال. شرح لمعه کتاب پربرکتی است. در نجف و کربلا هم بعضی از اهل علم، متن لمعه را حفظ بوده‌اند.»

تفکیک آرای شیعه از اهل سنت

به تصریح آیت‌الله بهجت، شهید اولین فقیهی بود که در نگارش، اقوال شیعه را از عامه جدا ساخته است. مقام معظم رهبری در این رابطه تصریح دارد: «تا زمان «شهید اوّل» کتب فقهی ما غالباً متضمّن آرای فقهای اهل سنّت- مثل کتب «علّامه» و «فخر المحقّقین»- هم بوده است؛ ولی بعد از آن زمان، کتب شیعه غالباً دیگر آرای اهل سنّت را ذکر نمی‏‌کنند.»

استفاده علمی استاد از شاگرد

عظمت علمی شهید اول به حدی است که استادش مرحوم فخرالمحققین، به استفاده علمی از شاگرد خود معترف است. آیت‌الله بهجت در این زمینه می‌گویند: «شهید اول شاگرد فخرالمحققین، فرزند مرحوم علامه حلّی بود. استادش درباره او می‌نویسد: «قَدِ اسْتَفَدْتُ مِنْ تِلْمیذی محمد‌بن‌مَکی أکثَرَ مِمَّا اسْتَفادَ مِنّی؛ من از شاگردم محمد‌بن‌مکی [شهید اول] بیشتر از استفاده‌ای که او از من برد، بهره بردم» ولی با این‌وجود، چرا شهید اول ‌ به درس فخرالمحققین رحمه‌اللّه می‌رفت؟ زیرا همان اقل را طالب بود. علم بماانّه علم خریدارش کم است و مفت نیست و به هرکس نمی‌دهند. به چنین کسی واقعاً می‌توان گفت: «وَ الَّذِینَ جَاهَدُواْ فِینَا لَنَهْدِینَّهُمْ سُبُلَنَا؛ و کسانی که در [راه خشنودی] ما بکوشند، قطعاً آنان را به راه‌های خود رهنمون می‌کردیم».

تألیف لمعه ظرف هفت روز

یکی از کرامات شهید اول در این است که کتاب لمعه را ظرف مدت هفت روز، آن هم در زندان و بدون استفاده از هیچ منبعی به رشته تحریر درآورده است. شهید حر عاملی در این زمینه می‌نویسد: «شهید یک سال در قلعه شام محبوس بود و کتاب لمعه را در زندان در مدت هفت روز تألیف کرد؛ حال آن که از منابع فقهی غیر از کتاب «مختصر النافع» تألیف محقق اول، کتاب دیگری در نزد وی نبوده است.»