انفاق؛ پلی تا عرش خدا

مرتضی مختاری، مدرس و داور ملی مسابقات قرآن، در تشریح نکته کاربردی جزء سوم قرآن کریم در گفت‌و‌گو با ایکنا از استان مرکزی، یکی از نکات مهم این جزء را اهمیت دادن به انفاق دانست و بیان کرد: انفاق در راه خدا یکی از مهم‌ترین و جدی‌ترین دستورات دینی است و اسلام بر تحقق این فریضه الهی در جامعه تأکید بسیار دارد.

• بیشتر بخوانید:

صبغة الله؛ حامل پیام دوری از تفرقه

پرهیزکاری؛ فلسفه عبادتی انسان‌ساز

وی با اشاره به اینکه نام انفاق در آیات آغازین سوره مبارکه «بقره» در ردیف ایمان به غیب و نماز قرار گرفته است، اظهار کرد: 10ها عامل طبیعی و غیرطبیعی در جامعه، و طبیعت و محیط وجود دارد که هر کدام می‌تواند توان اقتصادی و معیشتی افراد را متزلزل و باعث پیدایش فاصله طبقاتی، ظهور گروه غنی و فقیر و اقشار آسیب‌پذیر شود که در چنین شرایطی هیچ مقوله‌ای جز تعاون، ایثار، همیاری، فداکاری و انفاق نمی‌تواند مرهم زخم‌های جانکاه و علاج درد جامعه بشری باشد.

مختاری در ادامه به آیه 261 سوره مبارکه بقره «مَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ ۗ وَاللَّهُ يُضَاعِفُ لِمَنْ يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ، مثل آنان که مالشان را در راه خدا انفاق می‌کنند به مانند دانه‌ای است که از آن هفت خوشه بروید و در هر خوشه صد دانه باشد، و خداوند از این مقدار نیز برای هر که خواهد بیفزاید، و خدا را رحمت بی‌منتهاست و (به همه چیز) داناست» اشاره و تصریح کرد: با استناد به این آیه شریفه می‌توان گفت که شایسته است همه مردم در حد توان در این حوزه وارد شوند.

وی با بیان اینکه ارزش و آثار انفاق در راه خدا بسیار است، از انفاق مال و جان به‌عنوان نوعی از انواع انفاق نام برد و افزود: پیام انفاق در اشعار و متون نثری نیز آمده است که شعرا و نویسندگان در قالب شعر و نثر که برگرفته شده از آیات الهی است مردم را به انجام این فریضه تشویق کرده‌اند. با مطالعه می‌توان دریافت که انفاق فی‌سبیل‌الله نه تنها موجب کاهش ثروت نمی‌شود، بلکه موجب افزایش آن نیز خواهد شد.

مختاری ادامه داد: از نظر قرآن، انفاق حکم بذر و دانه‌ای دارد که با کاشت آن در زمین آماده به اذن الهی هفت خوشه داده و هر از هر خوشه 100 تا 200 دانه به دست می‌آید. برکت و فزونی مال انفاق شده ثابت شده است و روایات بسیار نیز در این حوزه از سوی معصومین(ع) وارد شده است.

وی با اشاره به اینکه انفاق‌کننده‌ها از بخشش قسمتی از مال و ثروت خود ناراحت  غمگین نیستند، تصریح کرد: انفاق‌کننده اطمینان دارد انجام این عمل نوعی داد‌و‌ستد پرسود است و علاوه بر اینکه اصل دارایی بازمی‌گردد زمینه فزونی و برکت آن نیز فراهم خواهد شد. نقل است امام صادق(ع) به یکی از شاگردان خود می‌فرمایند که خداوند متعال فرمودند «برخی از بندگان من نصف خرما صدقه داده و انفاق می‌کند و من برای او چنان می‌پردازم که مانند کوه احد است.»

مختاری ادامه داد: آنچه بیان شد تنها اثر شگفت و خوشایند مالی و ظاهری انفاق و سایر ارزش‌های این فریضه مانند جلب برکات الهی، رزق، دفع بلایا و مصائب و جلوگیری از فقر است، اما اثر اصلی انفاق در روز قیامت نمود پیدا می‌کند، همان زمانی‌ که به انفاق‌کننده پاداش بی‌حد و حصر اخروی می‌دهند. حکیم سعدی نیز در خصوص انفاق و دستگیری از انسان‌ها آورده است «دوست مشمار آن که در نعمت زند لاف یاری و برادر خواندگی / دوست آن باشد که گیرد دست دوست در پریشان حالی و درماندگی»

این داور ملی بیان کرد: اگر قرار است که انفاق تحقق پیدا کند باید انفاقی ارزشمند و بدون منت و اذیت دیگران باشد. گاهی حسنه‌ای انجام می‌شود که با گناهی از بین خواهد رفت. پیامبر(ص) فرمودند که اگر حاجت‌مندی از شما طلب نیاز کرد گفتارش را قطع نکنید تا تمام مقصود خویش را شرح دهد سپس با وقار، ادب و ملایمت با او سخن گفته و آنچه را که در توان دارید در اختیارش بگذارید و یا به‌طور شایسته او را بازگردانید، چراکه ممکن است سؤال‌کننده فرشته‌ای باشد که مأمور آزمایش شماست.