بر مدار علم / از بررسی فقه انتخابات تا دعوت به حضور حداکثری
در میان رویدادهای مختلف حوزوی در هفته گذشته، مسئله محوری که هم به شکل مستقل در قالب نشست‌ها و میزگردهای علمی و هم به عنوان گریز و اشاره در بسیاری از جلسات تفسیری و فقهی مورد تأکید و پیگیری قرار گرفت، بحث انتخابات و حضور حداکثری بود.
به گزارش ایکنا، در هفته‌ای که گذشت، طبق روال شاهد برگزاری رویدادهای مختلف علمی در سطح حوزه علمیه بودیم. اما سه مسئله مهم بر رویدادهای این هفته حوزه علمیه اثر گذاشته بود؛ نخست بزرگداشت سالروز شهادت ششمین پیشوای جهان تشیع حضرت امام صادق(علیه‌السلام) که به همین مناسبت در دفتر مراجع و علما مراسم عزاداری برگزار شد. مناسبت‌های بعدی بزرگداشت سی و دومین سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) و قیام 15 خرداد بود که محافلی در بررسی و تکریم آنها برگزار شد، اما مسئله مهم و محوری که هم در قالب نشست اختصاصی و هم به عنوان گریز و اشاره در بسیاری از جلسات تفسیری و فقهی مورد تأکید و بررسی قرار گرفت، بحث انتخابات و مشارکت حداکثری بود. در ادامه گزارش مختصری از این رویدادها از نظر می‌گذرد. برای مشاهده متن کامل اخبار بر روی تیتر خبرها کلیک کنید؛
مهمترین مسئله حضور حماسی و حداکثری پای صندوق رأی است
آیت‌الله علی‌اکبر رشاد در ابتدای درس خارج فقه السیاسه با اشاره به فعالیت‌های انتخاباتی برخی نامزدها به بیان برخی تذکرات اخلاقی پیرامون رفتارهای انتخاباتی پرداخت و تأکید کرد: مهمترین مسئله حضور حماسی و حداکثری پای صندوق رأی است.
رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران اظهار کرد: همیشه وقتی نزدیک انتخابات می‌شود، شخصاً از اوضاع نگران می‌شوم؛ نگرانی من از جهت سیاسی نیست، بلکه از حیث اخلاقی است. بنده نگران اخلاق جامعه و حیثیت نظام و انقلاب می‌شوم؛ متأسفانه مدتی است در این دوره‌های اخیر با رفتارهای انتخاباتی نوعاً غیر اخلاقی، آثار سوء در وجهه کشور و نظام و انقلاب اسلامی بر جای می‌ماند، مخصوصاً در سخنرانی‌هایی که بعضی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری دارند یا شیوه‌ای که مناظرات برگزار می‌شود، وضعیت بسیار اسف‌انگیز و فاجعه‌باری را شاهد هستیم.
وی افزود: بعضی از نامزدها بسیار اخلاقی، شرعی، متین و موقر عمل می‌کنند، اما شاهد بودیم و به خاطر داریم طی این دو سه دوره اخیر، برخی از نامزدهای ریاست جمهوری مع‌الاسف در مقیاس ملی و بعضی در انتخابات مجلس شورای اسلامی در مقیاس استانی و محلی رفتارهایی انجام دادند و گفتارهایی از آنان سر زد که بعضاً خلاف اخلاق، خلاف شرع بَیِّن، خلاف قانون و در نهایت جرم قلمداد می‌شود. به حریف و رقیب خود توهین می‌کنند و قبح توهین به غیر را در کشور از بین می‌برند، به رقیب خود تهمت می‌زنند و دروغ می‌بندند و قبح دروغ را از بین می‌برند. وعده دروغ می‌دهند، با علم به اینکه می‌دانند آن وعده هرگز عملی نخواهد شد یا از عهده آنان بر نمی‌آید و از شئون رئیس جمهور یا نماینده مجلس نیست.
ضرورت حضور مردم در مدیریت کشور
آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه کشور، با حضور در مسجد النبی(ص) محله نبرد و در جمع روحانیون و شهروندان با اشاره به جایگاه حوزه‌های علمیه قم در دانش و دین، اظهار کرد: سلسله دانش‌های حوزه علمیه بدون انقطاع به بیش از هزار سال گذشته باز می‌گردد. حوزه‌های علمیه ما از چنین تاریخ بزرگ و عظمتی برخوردار است؛ اینها تعارف نیست بلکه در واقعیت متوجه این عظمت هستیم.
آیت‌الله اعرافی تصریح کرد: مدیریت حوزه علمیه قم دبیرخانه‌ای تشکیل داده و کارهای مفصلی در حال انجام است تا صد سال عملکرد حوزه را برای عموم بیان کنیم. در این ۱۰۰ سال به خصوص در این چهار دهه پس از انقلاب اسلامی شاهد تحولات مهم و عظیمی در حوزه‌های علمیه بودیم.
آیت‌الله اعرافی تاکید کرد: از خادمی مردم در امداد و برنامه‌ریزی‌های کشور نباید غافل شد، تلاش ما این است تا در پاسخگویی به مسائل ارتقا یابیم، مسیر پیچیده است اما ما تلاش خود را با جدیت پیگیری خواهیم کرد تا در عرصه‌های مختلف شاهد شکوفایی و عظمت اسلام و انقلاب باشیم.
شرکت در انتخابات حق و تکلیف است
آیت‌الله محسن فقیهی، استاد سطح خارج حوزه علمیه امروز ۱۷ خردادماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه بقره به آیه ۱۳۴ این سوره «تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُمْ مَا كَسَبْتُمْ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ» پرداخت و گفت: در مورد بنی اسرائیل و قوم یهود، گفته شده که فکر می‌کردند قوم برتری هستند و به وسیله نسبت دادن خود به انبیاء، برای خودشان مقامی فراتر از دیگران قائل بودند و اینکه در آخرت گناهانشان بخشیده و بدون حساب و کتاب وارد بهشت خواهند شد و دیگران غیر از آنها وارد بهشت نمی‌شوند.
وی اضافه کرد: خداوند در این آیه انذار و هشدار داده است که هر جامعه و فرد و گروهی مرهون اعمال خودشان هستند و اعمال و رفتار ملاک و میزان برای سرنوشت انسان است و اینکه آباء و اجداد اقوام چه وضعی داشته‌اند، ملاک نیست. هر امتی اگر اعمال نیکی دارد، به نفع آنها در قیامت تمام خواهد شد و برعکس اگر مرتکب اعمال نادرست و زشتی شده باشند، باز گرفتار آن خواهند بود.
استاد حوزه با اشاره به فرارسیدن انتخابات گفت: انتخابات یک وظیفه اجتماعی است و همانطور که رهبری فرمودند، وظیفه شرعی و قانونی برای تکامل اجتماعی و رفاه و سربلندی است؛ قبلاً گفتیم که هم حق و هم تکلیف است و همه باید در آن شرکت کنند. هر عملی که انجام دهیم، خودمان در قیامت پاسخگو هستیم. اگر کشور بر اثر عدم شرکت در انتخابات تضعیف شود، افراد مسئول خواهند بود.
آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست، استاد سطح خارج حوزه علمیه، ۲۰ خردادماه در دومین جلسه «فقه امنیت» با تأکید بر نقش روش‌شناسی در اجتهاد، گفت: روش‌شناسی سبب می‌شود تا فقه‌سازی صورت نگیرد و فقه پایا و پویا شکل بگیرد؛ توجه به روش‌شناسی ضرورت و در عین حال خطرناک هم هست. اگر بدون انضباط و درنظر گرفتن اقتضائات باشد، به تعبیر امام صادق(ع)، ای فقیه فاصله از فتوادادن بگیر مانند انسانی که از شیر فرار می‌کند و گردن خودت را پل مردم قرار نده که بر گردن تو پا بگذارند. پس فرقی نمی‌کند که فقیه کار را رها کند که حرام، حلال شود و یا طوری رفتار کند که حلال، حرام شود.
علیدوست با اشاره به دو رویه در استنباط فقه امنیت، افزود: برخی معتقدند که استنباط گزاره‌های فقه امنیت از منابع اجتهاد تفاوتی با استنباط گزاره‌های فقه صلات، صوم و ... ندارد و همان مدیریت ادله و اطلاق‌گیری را لازم دارد و فقط باید توجه کنیم که نفی سبیل و مباحث جهاد و مسلح شدن به ابزار روز از مصادیق فقه امنیت است؛ یعنی از متد و روشی که در جای دیگر استفاده می‌شود، استفاده کنیم، ولی برخی معتقدند که استنباط فقه امنیت مشترکاتی با سایر فقه‌ها دارد و در عین تفاوت‌هایی هم دارد.
آیت‌الله علیدوست با اشاره به دو مقوله دفاع و جهاد ابتدایی، تصریح کرد: دفاع و جهاد دو ابرمسئله در فقه امنیت است؛ در کتاب جهاد، مسئله‌ای با عنوان «هر یک سال یک جهاد» مطرح شده است؛ در آیه ۵ سوره توبه فرموده است: «فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ»، وقتی ماه‌های حرام سپری شد جنگ و جهاد کنید؛ در اینجا گفته شده که در قرآن امر به جهاد شده و امر هم ظهور در وجوب دارد، گرچه تعداد اعلام نشده است، ولی فرموده وقتی ماه‌های حرام گذشت و ماه‌های حرام هم سالی یکبار است، یعنی سالی یکبار باید جهاد داشته باشیم.
استاد حوزه افزود: اگر کسی این روش را که مثلا شهید اول داشته مورد خدشه قرار داد، باید بگوید مسائلی که جنس آن سیاسی، امنیتی و اجتماعی است باید در چارچوب مصلحت انجام شود، لذا فقیه آیه جهاد را که می‌بیند، باید در یک نظام حلقوی یا هرمی کنار هم یا در طول همدیگر سایر ادله را ملاحظه کند و از جمله ادله، مصلحت مدنظر شارع است؛ اگر مصلحت اقتضاء کند که سالی دوبار باید جهاد صورت بگیرد آیا باید دست روی دست بگذاریم و بگوییم خدا بیش از یکبار امر نکرده است؟ یا برعکس امر اقتضاء کند که چند سالی جهاد نباشد و ما اصرار کنیم به هر قیمتی باید جهاد سالانه داشته باشیم؟ القاعده و تکفیری‌ها با همین روش و متد استنباط فقهی به هر قیمتی سالی یکبار جهاد را بر خود واجب می‌دانند.
وی افزود: بنده معتقدم این متد استنباط درست نیست. اصلاً ثابت کنیم که همه جنگ‌های پیامبر(ص)، دفاعی بوده است، پس ما هم نباید جهاد ابتدایی داشته باشیم، معتقدم تابع مصلحت است و این روش استنباط را صحیح نمی‌دانم و برعکس هم همین طور، اگر کسی ثابت کند که پیامبر(ص) جنگ ابتدایی داشتند، پس ما هم باید سالی یکبار داشته باشیم باز هم درست نیست.
نشست‌های علمی
سلسله نشست‌های علمی قرآن و انتخابات
سلسله نشست‌های علمی قرآن و انتخابات در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، برگزار شده می‌شود.
لکزایی: فلسفه انتخابات ایجاد قسط و عدل است/ مهاجرنیا: انتخابات سازوکار تامین دین و دنیاست
نشست علمی «فلسفه سیاسی امام خمینی و انتخابات» شامگاه ۱۴ خرداد ماه از سوی مجمع عالی حکمت اسلامی با حضور حجج اسلام والمسلمین نجف لکزایی، محسن مهاجرنیا، مجتبی سپاهی و محمدعلی سوادی برگزار شد.
حجتالاسلام لکزایی در این نشست، در سخنانی با موضوع «فلسفه انتخابات در اندیشه امام خمینی(ره)» بیان کرد: امام بحثی در مورد رسالت انبیاء به خصوص پیامبر دارند و فرموده‌اند که رسالت پیامبر همان مطلبی است که در اولین سوره نازله بر ایشان یعنی آیه ۵ علق بیان شده است؛ یعنی موضوع رسالت انبیاء، انسان است. (عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ.)
وی افزود: در انسان بحث تربیت و ارتقای وجود او از عالم ملک و طبیعت به عالم ملکوت و جبروت و مافوق آن مطرح است؛ وقتی انبیاء تربیت خود را شروع کردند بعد از مدتی امت شکل می‌گیرد و انبیاء با کمک امت برای اجرای دین، دولت تشکیل می‌دهند. همان کاری که پیامبر انجام داد؛ ابتدا رهبری ایشان را داریم و با وحی، دین و سپس با گرویدن مردم، امت و بعد از ۱۳ سال در مدینه، دولت اسلامی شکل گرفت.
همچنین محسن مهاجرنیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: حق، مقدم بر تکلیف و انتخابات هم نمایش‌دهنده حق و تکلیف است، انتخابات سازوکاری برای حفظ نظام سیاسی و حفظ زندگی و دین است. انتخابات در درون نظام ولایی، مهمترین ساز و کار برای چرخش قدرت و انتخاب کارگزاران و تقویت مناسبات دین و دولت و ابزاری برای افزایش مقام ولایی است؛ انتخابات وسیله‌ای برای رشد فرهنگ سیاسی و پاسخگویی حکومت و حاکمان در درون نظام ولایی است.
مهاجرنیا اظهار کرد: با انتخابات دائما رضایتمندی ملت و کارآمدی حکومت‌ها در نظام ولایی افزایش و نقش مردم در تعیین سرنوشتشان بالا می‌رود و نظام زندگی بر پایه با ثباتی جاری خواهد شد و انتخابات مانع کودتا و شورش‌ها می‌شود.انتخابات یکی از مهمترین روش‌ها در درون نظام ولایی برای اعمال حق و قدرت مردم است که در قانون اساسی به عنوان یک اصل اساسی پذیرفته شده است.
سوادی: تبعیت از ولایت فقیه؛ شرط مهم برای رئیس جمهوری
حجتالاسلام سوادی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در سخنانی با موضوع «بایسته‌های نامزد اصلح» گفت: انتظار امام خمینی از حاملان و عاملان اندیشه نسبت به ایفای نقش در برگزاری پرشور انتخابات متناسب با مراتب علم و ایمان افرادی است که قرار است منتخب شوند، مثلا مرجع تقلیدی که می‌خواهد برای ولایت فقیه انتخاب شود شرایط متفاوتی با نمایندگان مجلس و ریاست جمهوری دارد و هرکدام متناسب با آن جایگاه باید شرایط لازم را داشته باشند.
وی با اشاره به شرایط اول انقلاب و لزوم ساختارسازی سریع برای انقلاب، اضافه کرد: بعد از پیروزی انقلاب به سرعت انتخابات همه‌پرسی نظام اسلامی، مدتی بعد مجلس خبرگان و تدوین قانون اساسی و همه‌پرسی شوراها و مجلس و ریاست جمهوری انجام شد که اینها از ابتکارات امام و اعجازآمیز بود. در نظر داشتن اصل حفظ نظام در تمامی انتخابات با این رویکرد صورت گرفت؛ امام وحدت اجتماعی و سیاسی فراگیر را مدنظر داشتند و نسبت به مشارکت همگانی به عنوان تکلیف شرعی می‌نگریستند و دلسردی دیگران را برای عدم شرکت در انتخابات گناه بزرگ می‌دانستند. فرمودند مشارکت در انتخابات ادای بزرگترین وظایف و واجبات و وسوسه در آن ندای شیطان و ایادی آن است.
سپاهی: جمهوریت و اسلامیت دو روی یک سکه هستند
همچنین حجتالاسلام مجتبی سپاهی در سخنانی با موضوع نسبت جمهوریت و اسلامیت در نظام فکری امام، گفت: امام علاوه بر دروس فقه، مباحث عمیق عرفانی داشتند، ولی وقتی در تبعید وارد نجف شدند عرصه عرفان تقریبا کنار گذاشته شد و وارد مباحث فقهی شدند. کادرسازی و آگاهی‌سازی مردم از جنایات و فساد رژیم شاه در این مقطع رخ داد؛ امام هجرت از عراق به فرانسه را لطف خدا می‌دانستند، در این مقطع هم کادرسازی در دستور کار ایشان بود؛ بیشترین فرکانس و بسامد برای امام در این کشور، طرح جمهوری اسلامی بود و وقتی خبرنگاری در مورد نوع حکومت ایران پرسید، ایشان فرمودند که همان جمهوری مدل کشورهای دیگر فقط از نوع اسلامی است و ایشان کمتر واژه حکومت اسلامی را به کار بردند.
سپاهی افزود: در فرانسه در جمع دانشجویان ایرانی در ۱۳۵۷ فرمودند که برنامه ما رجوع به آراء مردم است و قطعا وقتی مردم آزاد هستند فرد صالحی را انتخاب می‌کنند، آراء عمومی نمی‌شود خطا کند، جمعیت ۳۰ میلیونی نمی‌تواند اشتباه کند؛ بنابراین امام بر رای مردم تاکید زیادی دارد. وقتی وارد ایران شدند، دوره‌ای در مدرسه علوی بودند و این دوره آغاز دولت موقت بود، نگاه امام در این دوره فوق‌العاده بود، بعد امام مقطعی وارد قم شدند و تقویت ساختارهای نظام را پی‌ریزی کردند و بعد وارد تهران شدند که جنگ و حوادث دیگر رخ داد و امام مباحث عمیق توحیدی و عرفانی را در این مقاطع مطرح کردند.
وی بیان: وقتی بازرگان را برای دولت موقت انتخاب کردند، اصرار می‌کنند که مردم با تظاهرات خود در خیابان از او حمایت کنند با اینکه ایشان معتقد بود وقتی من بازرگان را انتخاب کردم مشروعیت دارد. وقتی از امام پرسیدند که شما بر اساس قانون، قدرت را به دست می‌گیرید فرمودند که افکار و آراء عمومی که شاه را خلع ید کرده است، قدرت را به ما می‌دهد.
انتخابات در حیطه امر الهی مقبول قرآن است
حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا بهروزی‌لک، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در نشست «شورا، انتخابات و قرآن کریم» با بیان اینکه انتخابات در گذشته به این شکل و سازوکار امروزی، اصلا وجود نداشته است، گفت: آیا چیزی که در گذشته نبوده است، دلیل بر این است که هیچ ریشه‌ای در تراث علمی و دینی ما ندارد؟ قطعاً تردیدی نیست که این ظرفیت و ریشه وجود دارد و ما نیاز داریم جامعه را با نگاه به تراث دینی و اهل بیتی(ع) احیاء و بازسازی کنیم و قرآن بهترین معارف را در عرصه‌های مختلف دارد.
وی با بیان اینکه ما در میانه منابع وحیانی و تراث اسلامی از یکسو و وعده الهی مبنی بر تحقق کامل اسلام در آینده قرار داریم، لذا موظفیم که به قرآن برای اخذ سیاست‌های خود مراجعه کنیم، اضافه کرد: مسئله انتخابات را هم باید در قرآن جست‌وجو کنیم که با ادبیات خاصی یعنی شورا بیان شده است. در قرآن دو آیه یعنی ۳۸ شوری «وَ الَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ» و ۱۵۹ آل‌عمران «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ» مرتبط با بحث شوری است.
وی تأکید کرد: کاندیداها و طرفداران آنها اگر از این چارچوب خارج شوند مشمول اخطار الهی هستند، یعنی این افراد گرفتار ضلالت و خسران خواهند شد. خدا فرموده است: «وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا»؛ یا به تعبیر سوره کوثر انتخاباتی در معرض خسران نیست که مشمول ایمان و عمل صالح باشد.
وعده برخی نامزدها به زنان مخالف کرامت آنان و غیرممکن است
حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی‌نژاد، رئیس پژوهشکده تحقیقات زن و خانواده حوزه خواهران، ۱۹ خردادماه در نشست «مسئله زن و خانواده؛ انتظارات دولت آینده»، گفت: مناظرات زمینه خوبی برای شناخت بیشتر نامزدهای ریاست جمهوری است؛ برخی ممکن است رجال سیاسی خوبی باشند، اما دست تنها و به مثابه نفر با مردم حرف می‌زنند، ولی برخی روی موازین کارشناسی به میدان آمده‌اند. از نظر اخلاقی هم برخی تصور می‌کنند ایام انتخابات، ایام رفع قلم است و فکر می‌کنند که «یک شب هزار شب نمی‌شود». بنابراین انتخابات فرصت مشارکت اجتماعی و انتخاب فهم است.
وی افزود: صرف نظر از خط‌کشی‌های سیاسی، برخی نقاط ضعف در نامزدها مشترک است؛ وقتی در مورد زنان و خانواده حرف می‌زنند، آنها را به جایگاه ذینفع تقلیل می‌دهند و می‌گویند بایستی کارهایی بکنیم که نفع آن به زنان و آحاد جامعه برسد؛ این تقلیل دادن یعنی اینکه ما مصلحت شما را بهتر از شما تشخیص می‌دهیم؛ بنده معتقدم زن و خانواده باید در چند سطح مورد توجه باشند که یکی از آنها در مقام ذینفعی است؛ جامعه باید طوری توانمند شود که زنان درست و مسئولانه انتخاب و مسئولانه و هدفمند هم از حاکمیت دفاع کنند و حاکمیت در فهم مسائل میدانی با مردم مشارکت کند.
استاد حوزه علمیه بیان کرد: مسئله دیگر اینکه زنان باید کنشگر باشند و حاکمیت باید انگیزه مداخله هدفمند اجتماعی را در مردم و خانواده‌ها ایجاد کند و خانواده خودش بجوشد و حاکمیت هم باید بجوشد، خانواده و جامعه آماده‌خور بی‌تفاوت می‌شود؛ طرحی را دو تن از بزرگان انقلاب به امام دادند، اینکه چون انقلاب شده دولت به طلاب شهریه بدهند؛ امام مخالفت کردند و فرمودند اگر مردم برای دینشان هزینه نکنند، بی‌دین می‌شوند؛ اگر مردم برای اخلاق، عفت و مسئولیت‌های اجتماعی هزینه نکنند و مطالبه نداشته باشند، بی‌تفاوت می‌شوند؛ دولتی که مسجد می‌سازد خدمتی به مردم نکرده بلکه دولتی که مردم را به مشارکت اجتماعی حساس می‌کند خدمت کرده است.
بالابردن مشارکت وظیفه احزاب است نه شورای نگهبان
به گزارش ایکنا؛ حجتالاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، امروز، ۱۸ خردادماه در نشست علمی «انتخاب مردم و بررسی شاخصه‌های انتخاب اصلح»، گفت: از منظر فلسفه سیاسی، مشروعیت تابع فلسفه تشکیل حکومت است و با آری و خیر می‌توان به مشروعیت یک نظام رأی دارد، اما در جامعه‌شناسی بحث پیچیده‌تر و دارای سطوح مختلف و عمدتاً تابع مؤلفه‌های پسینی است، مثلاً ممکن است خدمات اجتماعی ارزان، امنیت تقویت و پیشرفت حاصل شود که مشروعیت را ارتقاء می‌دهد؛ همه جوامع بر این باور هستند که اگر نتوانیم رضایت مردم را جلب کنیم، طبعاً بقا برای حکومت وجود نخواهد داشت.
وی اضافه کرد: اینکه رهبری بارها بر مشارکت حداکثری فارغ از نتیجه تأکید فرمودند، به این معناست که مردم به اصل نظام و حکومت پایبند هستند و به تبع آن بسیاری از مشکلات امنیتی و غیرامنیتی از بین می‌رود. وقتی در سوریه درصد بسیار بالایی در انتخابات حضور یافتند، دشمن خودش را با مردمی می‌بیند که ۹۵ درصد به بشاراسد رأی داده‌اند و این یعنی بقا و ثبات و استمرار؛ لذا در سایه مشارکت حداکثری اموری رخ می‌دهد که به مراتب مهمتر از آن است که ما یک فرد را با آراء محدود انتخاب کنیم.
سایر اخبار
رشته دکتری تفسیر موضوعی در المصطفی(ص)
حجتالاسلام والمسلمین حسین علوی‌مهر، مدیر گروه قرآن و حدیث جامعة المصطفی(ص) العالمیة، در گفت‌وگو با ایکنا، گفت: رشته دکتری تفسیر موضوعی با سه گرایش اعتقادی، اخلاقی و آیات‌الاحکام طی هفته گذشته در وزارت علوم و برای نخستین‌بار در ایران به تصویب رسید و در این دانشگاه بین‌المللی تدریس خواهد شد.
وی با بیان اینکه بیش از ۱۰ رشته دکتری تفسیر با گرایشات مختلف در المصطفی(ص) طراحی شده است، افزود: این رشته‌ها و گرایشات به تدریج به تصویب وزارت علوم رسیده و خواهند رسید و در فرایند تدریس قرار می‌گیرند که هم اکنون سه رشته مصوب شده است. در راستای توسعه و گسترش مباحث قرآنی ناچاریم رشته‌ها را به ویژه در مقطع دکتری افزایش کمی و کیفی بدهیم، زیرا امروز با توجه به موضوعات مطرح شده در سطح دنیا و نیازهای اجتماعی جامعه و عرصه منطقه‌ای و جهانی به خصوص با صدور بیانیه گام دوم و نگاه تمدنی به انقلاب اسلامی نمی‌توان صرفا با دانش تفسیری گذشته و تک رشته‌ای به پاسخگویی بپردازیم.
استاد جامعة المصطفی(ص) با اشاره به اجرای طرح تحول رشته‌های تفسیری در المصطفی(ص) به خصوص در مقطع دکتری، تصریح کرد: تصویب چند رشته و گرایش اخیر هم در همین راستا به تصویب رسیده است، دکترای تفسیر تطبیقی ابتدا توسط المصطفی(ص) پی‌ریزی و در وزارت علوم مصوب و در بسیاری از دانشگاه‌های دنیا از جمله دانشگاه قم، دانشگاه قرآن و حدیث و دانشگاه علوم و معارف در حال تدریس است. با وجود تدریس این رشته دیدیم که مباحث تفسیری نیازمند تحول است و رشته‌های جدید باید پدید بیاید، لذا پیشنهاد دکترای تفسیر ترتیبی را با شش گرایش از جمله؛ تفسیر ترتیبی ادبی، تفسیر ترتیبی روایی، تفسیر ترتیبی اجتهادی، تفسیر ترتیبی عرفانی، تفسیر تنزیلی ارائه کردیم. در رشته تفسیر موضوعی مقطع دکترا را در سطح کشور نداشتیم لذا این رشته را هم به سه گرایشی که بیان شد به وزارت علوم ارائه کردیم و بحمدلله به تصویب رسیده و در فرایند تدریس قرار می‌گیرد. اهداف، ویژگی‌ها، فصول، عناوین، تعداد واحدها و سرفصل‌های آنها هم انجام شده است.
آیت‌الله محمدتقی شریعتمدار درگذشت
آیت‌الله محمدتقی شریعتمدار که مجتهد اول تهران در سال‌های اخیر محسوب می‌شد، شاگرد مجتهدان بزرگ تهران همچون آیات عظام سیداحمد خوانساری، شیخ محمدتقی آملی و میرزا ابوالحسن شعرانی بود و آثاری همچون تقریرات شرح منظومه استاد مطهری، نسیم بهشت در شرح صحیفه سجادیه و تعلیقات بر شرح خطبه فدکیه علامه مجلسی تألیف کرده بود. وی را همچنین مهمترین شاگرد جلسات درس فلسفه اسلامی استاد مطهری دانسته‌اند.
این فقیه فقید سال‌ها در مدرسه مروی تهران به تدریس سطوح عالی و خارج اشتغال داشت و در مسجد دباغ‌خانه به امامت جماعت و سخنرانی مشغول بود.
تازه‌های نشر
کتاب «پاداش‌های دنیوی و اخروی» چاپ شد
کتاب «پاداش‌های دنیوی و اخروی (بررسی مقایسه‌ای از منظر قرآن)» از سوی انتشارات جامعه الزهرا علیهاالسلام چاپ و منتشر شد. این کتاب به قلم فرزانه سبحانی چگینی، طلبه و پژوهشگر جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها است که در ۱۷۲ صفحه و در ۵۰۰ نسخه به همت معاونت پژوهش این مؤسسه علمی حوزوی چاپ و منتشر شده است.
این اثر در چهار فصل تدوین شده که شامل «مفهوم و حقیقت پاداش»، «پاداش‌های دنیوی و اخروی»، «وجوه اشتراک پاداش‌های دنیوی و اخروی» و «وجوه افتراق پاداش‌های دنیوی و اخروی» است.
کتاب «توحید و انسان کامل در قرآن» منتشر شد
کتاب «توحید و انسان کامل در قرآن» به قلم حسن رمضانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد.
در معرفی این کتاب آمده است: توحید اصل علوم، سرّ معارف، مایه دین، بنای مسلمانی و فارق دوست از دشمن است. هر طاعتی بدون توحید، بی‌ارزش و سرانجام آن تاریکی است. قرآن ناب‌ترین توحید را همراه با تمام مؤلفه‌ها، لوازم و آثارش در دسترس جامعه بشریت نهاده و آنان را به این شاهراه هدایت می‌کند. و نیز در میان انسان‌ها، انسان کامل تنها مظهری است که با توجه به قابلیت بالا و لیاقت ذاتی و امداد حق تعالی توانسته است اصل بنیادین توحید را به معنای حقیقی آن در خود به منصه ظهور برساند و بدین گونه دیگر انسان‌ها را از این حقیقت و آثار و برکاتش بهره‌مند سازد.
انتهای پیام
