نحوه دستور به کودکان / نادیده گرفتن بهترین تنبیه است + فیلم

به گزارش ایکنا، آرامش مهم‌ترین موضوعی است که باید در خانواده ایجاد شود و آشنایی خانواده‌ها با منبع و دلایل خشونت و ناآرامی و البته راه‌های پیشگیری از برهم خوردن آرامش در جمع خانوادگی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید تک تک اعضا بیاموزند.

متأسفانه اکنون اعضای خانواده‌‌ها به دلایل مختلف در معرض خشونت‌های متعدد قرار می‌گیرند و این موضوع به کیان خانواده آسیب می‌رساند. خبرگزاری ایکنا با هدف آشنایی اعضای خانواده با دلایل و ریشه‌های خشونت خانگی و راه‌های مقابله با آن مجموعه آموزشی «خانواده در مسیر آرامش» را تولید کرده است. امید اینکه مشاهده این مجموعه کوتاه اما مفید و ضروری برای اعضای خانواده بتواند به رفع مسائل خانواده‌‌های ایرانی کمک کند.

در بخش نهم این مجموعه آموزشی، ایوب اسلامیان، مددکار اجتماعی به تشریح این مسئله پرداخت که چرا خانواده‌ها کودکان خود را آزار می‌دهند و گفت: بسیاری از مواقع دلایل کودک آزاری عجیب و غریب نیست و والدینی که کنجکاوی کودک را به رسمیت نمی‌شناسند مثلاً بچه کوچکی که کنجکاوری می‌کند و در کابینت‌ها و کمدها را باز می‌کند را ممکن است مورد کودک آزاری قرار دهند.  

بچه‌ای که بیش فعالی دارد، زیاد سؤال می‌پرسد، زمان خواب خانواده را رعایت نمی‌کند و مثلاً می‌خواهد در زمان خواب اعضای خانواده فیلم ببیند و ... معمولاً در معرض خشونت قرار می‌گیرد؛ حتی برخی از مواقع کودکان بیمار هستند و گریه می‌کنند و ممکن است خانواده‌‌ها بخواهند از روش‌های تربیتی نادرست استفاده و خشونت اعمال کنند.

در این موقعیت‌ها به خانواد‌ه‌ها توصیه می‌کنیم که روش تنبیه کردن را اصلاح کنند. از تمام خانواده‌ها این خواهش را داریم که اولاً خشونت فیزیکی را کاملاً حذف کنند. این تصور که می‌توانیم با خشونت وضعیت را مدیریت کنیم یک تصور اشتباه است که متأسفانه وجود داشته و ریشه فرهنگی دارد. اگر سه دهه پیش این روش کارکرد داشته اکنون دیگر کارکرد ندارد.

ممکن است شما در دوران کودکی خود به خاطر بیاورید که در مدارس خشونت برای تنبیه بچه‌ها وحود داشت اما اکنون این مسئله را نفی می‌کنیم چون می‌دانیم که پیامدهای منفی دارد.

دستور زنجیره‌ای به بچه‌ها ندهید

خانواده‌ها به جای تنبیه بدنی می‌توانند چند روش تربیتی صحیح را به کار ببرند و دستور دادن درست را بیاموزند. خیلی وقت‌ها دستوری که والدین به بچه‌ها می‌دهند و توقع دارند رفتار آزار دهنده کودک کاهش یابد غلط است. مثلاً دستور زنجیره‌ای به کودک می‌دهند یعنی چند دستور را پشت سر هم به کودک می‌دهند و می‌گویند: لباست را مرتب کن، ساکت شو، کفشت را بپوش و ... . کودک نمی‌تواند این همه دستور را حفظ کند و در خاطرش نگه دارد.

دستور مبهم به بچه‌ها ندهید

بعضی وقت‌ها دستورها برای کودک مبهم است. مثلاً مادر به کودک می‌گوید که بچه‌ خوبی باش و منظورش این است که مثلاً لباس‌هایت را جمع کن یا اتاق را مرتب کن، این را باید به همان شکل به کودک گفت. مبهم بودن حرف والدین ممکن است موجب شود کودک متوجه درخواست شما و کاری که باید انجام دهد، نشود.

دستور پرسشی هم ندهید

دستورات والدین هم نباید پرسشی مطرح شود. مثلاً نباید به کودک گفت نمی‌خواهی اتاقت را مرتب کنی؟ نمی‌خوای ساکت شوی؟ باید بیان شما مثبت و دقیق باشد و به کودک بگوییم دقیقاً از او چه انتظاری داریم.

برخی مواقع به کودک می‌گوییم که اتاقت را تمیز کن بعد کلی به او توضیح می‌دهیم که امروز مهمان داریم و خاله می‌آید و بد و زشت است که اتاقت نامرتب باشد و .... . در چنین شرایطی ما به والدین می‌گوییم که اول توضیحاتتان را بدهید و بعد دستورات و خواسته‌‌هایتان را بگویید.

نادیده گرفتن بهترین تنبیه است

اما در مورد خود تنبیه؛ نادیده گرفتن یکی از بهترین تنبیه‌ها برای بچه‌هاست. مثلاً وقتی بچه‌ها غرغر می‌کنند یا می‌خواهند به زور یا با باج گرفتن و سر و صدا کردن چیزی را از والدین بگیرند، توصیه می‌شود که کودک را نادیده بگیرید انگار کودک در آنجا حضور ندارد. در اینگونه موارد وسط بی‌توجهی برنگردید شرایط را توضیح دهید مثلاً بگویید تا وقتی ساکت نشوی من این چیز را نمی‌دهم؛ یا به حرفت گوش نمی‌دهم.

اول توضیح دهید که تا ساکت نشوی و فریاد زدن را متوقف نکنی من به تو توجه نمی‌کنم و بعد کودک را نادیده بگیرید و تا وقتی آن رفتار را انجام می‌دهد به کودک توجه نکنید و بعد از اینکه ساکت شد یا رفتار نامناسب خود را قطع کرد به او توجه کنید و بگویید حالا خوب شد و حالا می‌توانیم در مورد این مسئله با هم صحبت کنیم.