چرا اربعین 1400 محدود و اعزام‌ها هوایی شد
در حالی حسرت حضور در مراسم اربعین برای دومین سال پیاپی تکرار می‌شود که به نظر می‌رسد مسایل سیاسی بیش از مسایل بهداشتی مانع حضور زائران ایرانی در اربعین شده است.
باز هم غافلگیر شدیم؛ این بار از سوی دولت عراق و با تصمیم قابل احترام این دولت مبنی بر تعیین سهمیه برای حضور 30 هزار ایرانی در مراسم اربعین. این غافلگیری در حالی رخ داد که سخنان تمام مسئولان ایرانی از وزیر امور خارجه گرفته تا مسئولان بخش‌های مختلف ستاد مرکزی اربعین حاکی از امید بسیار زیاد و حتی قطعی آنها برای حضور تعداد قابل توجهی از ایرانیان در مراسم اربعین حسینی بود.
با این حال دولت عراق، دو روز پس از اینکه مسئولان ایرانی زمان ثبت‌نام عمومی برای حضور در پیاده‌روی اربعین را 15 شهریورماه اعلام کردند؛ شب پیش از موعد ثبت‌نام، اعلام کردند که فقط اجازه حضور 30 هزار ایرانی آن هم از طریق مرزهای هوایی را خواهند داد.
به محض اعلام تصمیم دولت عراق، ستاد مرکزی اربعین ایران تشکیل جلسه داد و تصمیم گرفت این 30 هزار نفر از میان موکب‌داران باسابقه اربعین و مسئولان و برگزارکنندگان مراسم و برنامه‌های فرهنگی انتخاب شود. تصمیمی که منطقی، درست و به موقع گرفته شد، چراکه تقسیم سهمیه 30 هزار نفری بین میلیون‌های عاشق سفر به اربعین ساکن در شهرها و روستاهای کشور عملاً امکان‌پذیر نبود و طبق گفته رئیس ستاد مرکزی اربعین «این عدد قابل توزیع در کشور نبود و موجب تبعیض می‌شد».
البته این شرایط نسبت به سال گذشته بهتر بود، چراکه سال گذشته چند روز مانده به اربعین، دولت عراق تحت فشار مردم این کشور اجازه حضور فقط 1500 زائر ایرانی در اربعین را صادر کرد، اما زمان به حدی محدود بود که عملاً ساماندهی اعزام همین تعداد نیز ممکن نبود.
عملکرد دولت عراق در اعلام دیرهنگام سهمیه برای ایران در سال گذشته انتقادهای فراوانی را از سوی مسئولان و مردم ایران در پی داشت و اغلب مطرح می‌شد که اگر زودتر این سهمیه اعلام می‌شد، امکام اعزام خبرنگاران، برگزارکنندگان مراسم اربعین و حتی تعدادی از موکب‌ها برای حضور در اربعین وجود داشت.
شاید به دلیل تجربه سال گذشته بود که مسئولان ایرانی برای اینکه غافلگیر نشوند، حتی قبل از اعلام رسمی تصمیم دولت عراق، آغاز پیش‌ثبت‌نام حضور در اربعین را اعلام کردند تا به محض اجازه دولت عراق، همه چیز برای اعزام‌های سازماندهی شده آماده باشد، اما برنامه‌ها طبق پیش‌بینی مسئولان ایرانی پیش نرفت و واکنش‌های صورت گرفته از سوی آنها نشان می‌دهد، برخلاف قول‌هایی که از مسئولان عراقی گرفته بودند، با سهمیه بسیار اندک برای اربعین مواجه شدند.
در شرایط کنونی رفتن به مراسم اربعین منطقی است؟
اما آیا در شرایط کنونی کرونا رفتن به مراسم اربعین منطقی است؟ سال گذشته بدون حضور زائران ایرانی و البته زائران سایر کشورهای جهان، مردم عراق همانند سال‌های پیش از کرونا به صورت میلیونی مراسم اربعین را با کم‌ترین میزان رعایت مسایل بهداشتی مرتبط با کرونا برگزار کردند. امسال نیز مردم عراق با همان شرایط سال‌های قبل پیاده‌روی اربعین را برگزار می‌کنند.
زائرانی که پیش از این تجره پیاده‌روی اربعین را دارند؛ می‌دانند که ویژگی این مراسم اجتماع بسیار گسترده مردم، توزیع گسترده نذورات از نوشیدنی‌های مختلف تا غذا و در اختیار قرار دادن محل استراحت مشترک برای زوار است. شرایطی که عملاً رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی را اگر نگوییم غیرممکن، بسیار بسیار سخت می‌کند.
این مسئله را باید در کنار برخی رفتارهای تبلیغ شده غلط و مغایر با دستورات اسلامی در مراسم مذهبی قرار دهیم. رفتارهایی از قبیل اینکه عده‌ای در کنار حرم ائمه(ع) می‌ایستند و اعلام می‌کنند، اینجا تحت حفاظت امام(ع) قرار دارید ماسک‌هایتان را دربیاورید! مشابه این رفتارها را در مراسم مذهبی ایران هم شاهد بوده‌ایم؛ رفتارهایی که مغایر با سیره حضرت رسول(ص) و ائمه اطهار(ع) هنگام بیماری و مصداق روشن حق الناس است.
آنچه در زندگی و سیره پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) شاهد هستیم این است که آن بزرگواران نیز هنگامی که بیمار می‌شدند، به پزشک مراجعه می‌کردند و هرگز در مبانی اسلامی مطرح نشده که به پزشک مراجعه نشود یا دستورات پزشکی نادیده گرفته شود.
افرادی که عازم سفر اربعین خواهند شد، ان‌شاالله دو نوبت واکسن کرونای خود را زده‌‌اند، قبل از اعزام هم تست کرونا می‌دهند و با تست منفی عازم عراق می‌شوند، چراکه شرط عراق (همانند همه کشورها) برای ورود داشتن تست منفی کرونا 72 ساعت قبل از ورود است.
در سال‌های قبل از شیوع کرونا، گروه‌های پزشکی و بهداشتی همیشه به زائران ایرانی اربعین و به طور کلی زائران عتبات عالیات توصیه می‌کردند به دلیل احتمال ابتلا به آنفولانزا، در این کشور از ماسک و سجاده شخصی استفاده کنند و لیوان، ظرف غذا و ... شخصی همراه داشته باشند، اما در سال جاری این توصیه‌‌ها باید قوی‌تر و بیشتر ارائه و اعمال شود.
دولت عراق هم اعلام کرده در فرودگاههای این کشور تست کرونا خواهد گرفت، البته دولت ایران خواستار حذف این تست به دلیل هزینه 40 دلاری آن شده اما دولت عراق هنوز حذف این تست را اعلام نکرده است.
از سوی دیگر مسئولان ایرانی اعلام کرده‌اند، در بازگشت از همه زائران اعزامی به عراق تست کرونا خواهند گرفت و سپس اجازه ورود به کشور را می‌دهند، اگر همه این موارد را کنار هم قرار دهیم و این نکته را نیز به یاد داشته باشیم که طی حدود 19 ماه شیوع کرونا در جهان سفرهای هوایی برقرار بوده و حتی المپیک و پارالمپیک هم در همین شرایط برگزار شده است.
چرا عراق حاضر به پذیرش زائران ایرانی از طریق مرزهای زمینی نشد؟
اما چرا عراق حاضر به پذیرش زائران ایرانی از طریق مرزهای زمینی نشد؟ حضور زائران سایر کشورها در عراق از نظر اقتصادی به نفع این کشور است و محدود کردن حضور زائران در این کشور به معنای ضربه اقتصادی به اقتصاد بی‌جان عراق محسوب می‌شود.
عراق امکان ارائه یک سفر ایمن و سالم را ندارد؛ رعایت پروتکل‌های بهداشتی در این کشور به شکل حداقلی است و میزان واکسیناسیون نیز در حد قابل قبولی نیست، پس چرا در حالی که وضعیت بهداشتی عراق مساعد نیست و می‌توانست از طریق پذیرش خیل زائران اربعین از نظر اقتصادی وضعیت بهتری برای مردم این کشور فراهم کند، از سفر زائران اربعین ممانعت کرد؟
به نظر می‌رسد یکی از دلایل بسیار مهم دولت عراق برای اختصاص سهمیه به زائران ایرانی و سایر کشورها (در مجموع 40 هزار نفر) برگزاری انتخابات در این کشور چند روز پس از اربعین است.
عراق همچنان با تروریست‌های داعش و گروه‌های مختلف مخالف دولت مرکزی عراق، درگیر است؛ به همین دلیل تأمین امنیت اربعین در شرایطی که فقط زائران داخلی در آن حضور دارند و در ادامه تأمین امنیت برگزاری انتخابات برای این دولت راحت‌تر از تأمین امنیت خیل عظیم زائران خارجی به خصوص ایرانی است که پس از مراسم اربعین نیز در عراق می‌مانند و حضور آنها محدود به شهر کربلا نیست و به صورت گسترده و طولانی در شهرهای نجف، کاظمین و سامرا و ... نیز حضور دارند. البته می‌توان گفت نگرانی از ورود سویه‌های جدید کرونا نیز بخشی از دلایل کشور عراق برای عدم پذیرش زائران سایر کشورهاست.
برای حضور 30 هزار ایرانی در مراسم اربعین سؤال‌هایی نیز مطرح است از جمله اینکه اگر قرار است موکب‌داران به صورت هوایی عازم عراق شوند، وسایل و تجهیزات پخت و توزیع نذورات چگونه به عراق فرستاده می‌شود؟ آیا خبرنگاران نیز جزو گروه‌های فرهنگی برای اعزام به اربعین هستند؟ کدام گروه‌های فرهنگی عازم اربعین خواهند شد؟
گران‌ترین سفر اربعین سال‌های اخیر
هزینه سرسام‌آور بلیط هواپیما که از حداقل سه میلیون و 500 هزار تومان (در خوشبینانه‌ترین حالت اگر شرکت‌های هواپیمایی به قول خود مبنی بر عدم افزایش قیمت بلیط هواپیما پایبند باشند) آغاز می‌شود، سفر اربعین امسال را برخلاف همیشه به سفری گران‌قیمت تبدیل کرده است. آیا دولت کمکی به موکب‌داران برای تأمین این هزینه خواهد کرد؟ ساز و کار انتخاب موکب‌داران و فعالان فرهنگی حاضر در مراسم اربعین چگونه است؟
اما در نهایت باید گفت، سفر 30 هزار ایرانی به شرط انجام دقیق تست‌های کرونا در بازگشت، قرنطینه زائران در صورت مشکوک بودن یا مثبت بودن تست و البته مراقبت از زائران اعزامی پس از بازگشت، می‌تواند حضور این 30 هزار ایرانی به نیابت از میلیون‌ها زائر محروم از اربعین را به مایه خیر و برکت برای مردم ایران تبدیل کند. ان شاالله.
به قلم زهرا ایرجی
انتهای پیام
