اسماعیلی:‌ فعالیت‌های قرآنی وزارتخانه محدود به یک معاونت نیست / تغییر ساختار صندوق هنر به نفع فعالان قرآنی / وعده 3 برابرشدن بیمه قرآنیان

به گزارش خبرنگار ایکنا، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ظهر امروز 27 مهرماه، مهمان جلسه فراکسیون قرآن، عترت و نماز مجلس شورای اسلامی بود.

در این جلسه، علاوه بر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین نصرالله پژمانفر، رئیس فراکسیون قرآن و عترت مجلس شورای اسلامی،‌ عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر اعضای این فراکسیون نیز حضور داشتند که هر کدام به بیان مطالبی پرداختند که مشروح آن در ادامه آمده است.

حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر:‌

این جلسه برگزار شده است تا به برخی فعالیت‌ها که جزء مأموریت‌های کاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هست، پاسخ داده شود. درخواست من از سروران گرامی این است که کمک کنیم تا فعالیت‌های قرآنی از وضعیت فعلی خارج شود. این وضعیت آزاردهنده است و ما را با بحران‌های جدی مواجه کرده است.

ما در عرصه فعالیت‌ها راهی جز تمسک به قرآن و اهل بیت(ع) نداریم. راه نجات ما این است که تمسک به قرآن و اهل بیت معصومین(ع) داشته باشیم. ان شاءالله در مجلس یازدهم که از عزیزان با انگیزه در عرصه گفتمان انقلابی در آن حضور دارند، کمک کنیم تا مقداری فضای قرآنی در جامعه تقویت شود.

در فراکسیون قرآن و عترت مجلس شورای اسلامی تدبیری اندیشیده شده و آن هم این است که با همه نمایندگان استان‌ها در مجامع استانی مکاتبه شده و از آن‌ها خواسته‌ایم، یکی از نماینده‌های آن استان که انگیزه بیشتری در حوزه قرآنی دارند را به عنوان رابط قرآنی به فراکسیون قرآن و عترت معرفی کنند.

لیست این افراد برای وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال خواهد شد تا پس از نامه وزیر،‌ این افراد به مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها معرفی شوند و از این طریق ارتباط بدنه تشکل‌های قرآنی با نمایندگان استان‌ها برقرار شود. چنین مکاتبه‌ای را با وزیر محترم کشور نیز انجام خواهیم داد تا این ارتباط با استانداران نیز برقرار شود.

نکته دیگری که وجود دارد در مورد شورای توسعه فرهنگ قرآنی است که بر اساس قانون موظف است جلسات شوراهای استانی را به صورت منظم برگزار کند، ریاست این شورا در استان‌ها بر عهده نماینده مقام معظم رهبری در استان و نایب رئیس هم استاندار استان است. مشکلی که وجود دارد این است که این جلسات عموماً تشکیل نمی‌شود.

حتماً با وزیر کشور هم مکاتبه خواهیم کرد که یکی از نکته‌هایی که در ارزیابی عملکرد استاندارها ملاک عمل قرار بگیرد، بحث فعالیت‌های قرآنی باشد. من قصد ورود بیشتر به این بحث را ندارم، اما در این موضوع بخشی از کار باید از سوی شخص وزیر به صورت جدی مورد پیگیری قرار بگیرد.

بخشی از مسائلی که وجود دارد، مستقیماً به ضعف متولی این کار بازمی‌گردد. شورای توسعه فرهنگ قرآنی یکی از زیرمجموعه‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی است که با توجه به بحث متولی بودن در اجرای این فعالیت‌ها، کوتاهی کرده است.

درست است عددی که آقایان برای بودجه فعالیت‌های قرآنی پیش‌بینی می‌کنند و انتظار دارند محقق نمی‌شود، اما باید به اندازه همان عددی که دریافت می‌کنند، گزارش کار ارائه دهند و بگویند چه اتفاقاتی در حوزه قرآنی افتاده است. این در حالی است که امروز هیچ عدد، رقم و آمار مشخصی که مربوط به اجرای برنامه‌ها باشد را در اختیار نداریم.

واقعا دردآور است که از دوران ابتدایی تا پایان تحصیلات دبیرستان 720 ساعت کلاس قرآن برای دانش آموزان برگزار کنیم، اما درصد قابل توجهی از آنها در روخوانی و روان‌خوانی قرآن مشکل اساسی داشته باشند. باید برای این کار تدبیر کنیم، چرا که در جامعه ما بی‌سوادی قرآنی قابل دفاع نیست.

این در حالی است که با 10 جلسه آموزش قرآن می‌توان در روخوانی و روانخوانی قرآن به مهارت‌های لازم رسید. باید توضیح داده شود که صرف وقت دانش‌آموزان و در پایان هم به مهارت لازم نرسیدن چه توجیهی دارد، ما البته قصد توبیخ نداریم، اما باید در برابر این وقت صرف شده پاسخگو باشد.

موضوع دیگر لایحه قانون هفتم توسعه است که حتماً باید مباحث قرآنی در این لایحه دیده شود. همان مواردی که ممکن است در دولت از قلم افتاده باشد، باید در مجلس مورد توجه قرار گرفته شود. نگاه به بحث‌ها و فعالیت‌های قرآنی به گونه‌ای که خروجی آن در گوشه‌گوشه کشور نمود داشته باشد، باید در قوانین بالادستی دیده شود. ما در قانون اساسی چنین نگاهی را شاهد هستیم، اما انقطاع ایجاد شده است.

مقام معظم رهبری سال‌ها قبل در زمینه حفظ قرآن کریم مطالبه‌ای را مطرح فرمودند،‌ اما این فرمایش سال‌هاست روی زمین مانده است و حتی کسی نیامده است یک تعریف جامع از حافظ قرآن ارائه دهد.

مشکلی که وجود دارد این است که برخی در شورای توسعه فرهنگ قرآنی رسوب کرده‌اند که باید کنار بروند و تحولی در شورا ایجاد شود. ما در این موضوع موضع داریم و پیگیر نیز هستیم. شورای توسعه باید پوست‌اندازی کند و برخی عزیزان که آنجا کاسبی می‌کنند، باید کنار بروند تا یک مشت جوان فعال به کارها برسند.

عفت شریعتی، نماینده زرند:

نکته مهمی که باید بر روی آن کار کنیم، این است که در چهل سال دوم انقلاب سیر تکاملی باید بر اساس قرآن باشد. قرآن کریم ارائه طریق می‌کند ما در چهل سال دوم انقلاب قرار داریم و انقلابی که باید سیر تکاملی آن بر اساس قرآن باشد، اما این‌گونه نبوده است. ان‌شاءالله وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنایت بفرمایند و فرهنگ عملیاتی قرآن و سواد قرآنی تقویت شود تا جامعه ما در این عصر و زمان بتواند با بهره‌گیری از فرمایشات قرآن و عترت مسیر را آنچنان ادامه دهد که به سیر تکاملی به تمدن نوین اسلامی منتهی شود.

سیدجلیل میرمحمدی، نماینده میبد:

درخواست من این است که به موضوع فعالیت‌های قرآنی و نشر این کار به دید یک فعالیت روزمره و روزانه نگاه نشود. وضعیت فعالیت‌های به گونه‌ای است که واقعاً از آن راضی نیستیم. ‌

در این جلسه در مورد تربیت حافظان قرآن کریم بحث شد،‌ من می‌گویم تربیت حافظ قرآن پیشکش دوستان، بحث روخوانی و روانخوانی را دریابید. وضعیت روخوانی قرآن کریم به گونه‌ای است که دانشجویان دکتری در مصاحبه‌های خود انگلیسی را بسیار عالی صحبت می‌کنند، اما از قرائت ساده قرآن عاجز هستند.

امروز مشکل بزرگی که ما داریم جزیره‌ای عمل کردن در عرصه فعالیت‌های قرآنی است. هرکسی به زعم خود کاری را در دست گرفته و انجام می‌دهد. در این جزیره‌ای عمل کردن، موازی‌کاری‌های بسیار زیادی و فعالیت‌هایی وجود دارد که همدیگر را خنثی می‌کنند یا برنامه‌هایی اجرا می‌شود که برنامه نوشته شده‌ای برای آن وجود ندارد.

در عرصه فعالیت‌های قرآنی، اعتبارات عجیب و غریبی هزینه می‌شود، بدون اینکه اثرگذاری داشته باشد. اعتبارات این عرصه بسیار بیشتر از آن است که فکر کنید. اگر بتوانید همدلی و هم‌افزایی ایجاد کنید، مطمئن باشید اعتبارات چند صد برابر از آنچه که روی کاغذ نوشته شده است، بیشتر خواهد بود.

پیشنهاد من این است که در دل این فراکسیون، کمیته‌ای تشکیل شود که نمایندگان وزارت ارشاد نیز در آن حضور داشته باشند تا تمام احکام مربوط به مسائل قرآنی و اعتقادی در برنامه‌های توسعه قبلی را احصاء کرده و میزان اجرایی شدن یا نشدن آن را همراه با دلایل آن اعلام کنند. در ادامه نیز همین کمیته احکامی که می‌توانیم برای برنامه هفتم در نظر بگیریم را تعیین کنند.

موضوع دیگری که وجود دارد، انتقال دادن تمام برنامه‌های قرآنی صدا و سیما به شبکه قرآن است. این در حالی است که این رسانه‌ها بیننده‌ چندانی ندارند. هر وقت چنین مطالبه‌ای از صدا و سیما مطرح می‌شود، به راه‌اندازی شبکه قرآن اشاره می‌کنند، در حالی که این شبکه بیننده چندانی ندارد.

حجت‌الاسلام محمدتقی نقدعلی، نماینده خمینی‌شهر:

در مظلومیت فرهنگ قرآن بحث بسیار زیاد است، امروز در مورد مدارس قرآن‌محور هیچ قانونی وجود ندارد و اگر مدرسه‌ای بخواهد در این حوزه فعالیت داشته باشد، صرفاً از یک سری تبصره‌ها استفاده می‌کند تا جای پایی باز کنند.

بیمه فعالان قرآنی مطالبه‌ دیگری است که بر زمین مانده و برای انجام آن باید برنامه‌ریزی‌هایی صورت بگیرد. گستره کار در این عرصه به گونه‌ای است که اگر خود وزارت ارشاد بخواهید در همه عرصه‌ها ورود کند، شاید نتواند کار را به سرانجام برساند، لذا می‌توان بخش مردمی را هم مورد استفاده قرار داد. اگر ما نتوانیم در این دولت که با نام ارزشی بودن سر کار آمده است، بحث قرآن و عمل به آن را جا بیندازیم، فکر نمی‌کنم فرصت دیگری دست بدهد.

محمدحسن آصفری،‌ نماینده مردم اراک:

مهم‌ترین مسئله این است که موضوع قرآن در کشور متولی ندارد و تا این بحث متولی داشتن، در امر قرآن مشخص نشود، فعالیت‌ها به همین منوال پیش خواهد رفت و همه دستگاه‌ها به صورت کج‌دار و مریز وارد این حوزه می‌شوند. لذا به اعتقاد من اولین کار این است که متولی مشخص شود تا کارهای ارزیابی و بازرسی با سر و شکل بهتری صورت بگیرد.

داشتن سیاست‌های تشویقی در موضوع قرآن، موضوع دیگری است که باید مورد توجه قرار بگیرد. چه اشکالی دارد در استخدام کارکنان دولت یکی از شاخص‌ها بحث قرآن باشد. مگر در زمان حضرت علی(ع) به کسانی که حافظ قرآن بودند، یارانه پرداخت نمی‌شد؟ امروز چه سیاست‌های تشویقی برای حوزه قرآن داریم؟

موضوع دیگر قوانین و مسائلی است که در حوزه قرآن باید پیاده شود. در سند هفتم که دولت مشغول نوشتن آن است، توقع می‌رود در این حوزه ورود داشته باشد.

حجت‌الاسلام سیدکاظم موسوی،‌ نماینده اردبیل:

قرآن به معنای واقعی کلمه مظلوم است و برای ما خلاصه شده است در تلاوت در مراسم‌های ختم، در صورتی که سرنوشت حلال و حرام ما در این کتاب معین شده است.

در استان اردبیل و در شهرستان نمین، روستایی وجود دارد که بیش از 80 حافظ کل قرآن کریم زندگی می‌کنند. وزارت ارشاد چه تدبیری برای اینها که از ملزومات اولیه زندگی هم محروم هستند، اندیشیده است؟ برخی از این افراد حتی به نان شب هم محتاج هستند.

موضوع دیگر توجه به معیشت طلاب و افراد منبری در دوران کرونایی است. یک شهریه چند صد هزار تومانی هیچ دردی از این افراد را درمان نمی‌کند و باید برای آنها تمهیداتی در نظر گرفته شود. چرا مجلس انقلابی و دولت ولایی نباید به فکر این افراد باشد؟

سیدمرتضی حسینی، نماینده میانه:

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای انس گرفتن بیشتر مردم با قرآن کریم، آیات کاربردی قرآن را در سطح شهر و از طریق بیلبوردهای تبلیغاتی به نمایش بگذارد. این آیات را می‌توان با هنرهای تجسمی و در قالب‌های جذاب در سطح شهر به نمایش گذاشت تا مقداری در انس مردم با قرآن کریم اثرگذار بوده باشیم.

حجت‌الاسلام محمد سبزی، نماینده ساوه:

یکی از راهکارهای حل مشکلات، ساماندهی ظرفیت‌ها هست. برای این کار ابتدا باید متولی امر مشخص شود تا متوجه شویم در فلان شهرستان چه دستگاهی باید کارها را انجام دهد.

در عرصه فعالیت‌های قرآنی همه در حال کار جزیره‌ای هستند. برخی از موسسات قرآنی در واقع ماهیت خودشان را از دست داده‌اند و کار قرآنی نمی‌کنند. مؤسسه‌ای که با خون دل ساخته شده، تبدیل به کلاس ریاضی و زبان و ورزش و ... شده است. اینها باید مورد رسیدگی قرار بگیرد.

حجت‌الاسلام سیدمحمود نبویان، نماینده مردم تهران:

سوالی که وجود دارد، این است که دانشگاه تراز اسلامی به چه معناست؟ باید ابتدا معنا کنیم که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگ به چه معناست؟ فرهنگ بیش از دویست برنامه و معنا دارد که یک معنای آن که مورد تأکید مقام معظم رهبری هست، باید انجام شود و آن هم چیزی جز باورها و ارزش‌ها نیست، لذا هر کاری بر باورها و ارزش‌های اسلامی تأثیر دارد، کار فرهنگی است و کارهای غیر از این ربطی به نظام اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ندارد.

هنری که به تقویت ارزش‌ها و باورهای اسلامی منتهی نشود، چه ارزشی دارد؟ این نقیصه باید اصلاح شود. بحث قرآنی به همین معناست. فرهنگ یک معنا بیشتر ندارد و همه اینها باید مردانه درست شود.

علی حدادی، نماینده ساوجبلاغ و طالقان:

در ارتباط با مدارس قرآنی در سطح شهرستان‌ها و استان‌ها هیچ حمایتی وجود ندارد، تحصیلات من در زمینه علوم قرآنی است و حقیقتاً مباحث قرآنی دانشگاه مورد مظلومیت واقع شده است. نباید با گذشت چهل سال از گذشت انقلاب اسلامی، دغدغه‌های انقلاب و مقام معظم رهبری در چنین وضعیتی باشد.

مشکلی که وجود دارد، این است که برنامه جامع و نقشه راهی در راستای تقویت و حمایت قرآنی نداریم. در استان البرز، مدیرکل و مدیران شهرستان‌ها در حوزه فرهنگ و ارشاد اسلامی با مبحث قرآن و گفتمان انقلاب بیگانه هستند. انتظار می‌رود این وضعیت با حضور وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری شود.

من اعتقاد دارم بزرگ‌ترین سرمایه‌های انسانی در نظام جمهوری اسلامی، استعدادهای قرآنی هستند که ان‌شاءالله مورد توجه قرار بگیرند.

محمدطلا مظلومی، نماینده بهبهان:

یکی از مشکلاتی که با آن مواجه بوده‌ایم، این است که کمتر بر روی مفاهیم قرآنی کار کرده‌ایم. برگزاری جشنواره‌های قرآنی در شهرستان‌ها با حضور مفسران قرآن کریم می‌تواند جامعه را به سمت فهم عمیق قرآن کریم سوق دهد.

فرهاد بشیری،‌ نماینده پاکدشت:

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسائل خطیری بر عهده دارد و پیشانی این وزارتخانه، ‌اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران است. در مورد تعیین تکلیف این اداره، موضوع جدی‌تر دنبال شود و اگر می‌خواهد مدیر فعلی تثبیت شود،‌ اعلام شود یا اگر تغییراتی در راه است،‌ این کار زودتر صورت بگیرد.

سیدمرتضی خاتمی، نماینده زنجان:

قریب 100 شرح وظیفه سیاستی و اجرایی برای معاونت قرآنی وزارت ارشاد تعریف شده است،‌ من معتقد هستم آن قدر که باید از موضع ابتکار به مفاهیم قرآنی نگاه نشده است. لازم نیست حتماً با برخی موارد برخورد سلبی داشته باشیم، بلکه اعتقاد دارم هنوز هم موضوعات ایجابی را انجام نداده‌ایم که به سمت موضوعات سلبی حرکت کنیم.

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی:

از اهتمام نماینده‌های محترم به مباحث قرآنی واقعاً لذت بردم و این از وجوه انقلابی بودن مجلس یازدهم است. موارد بسیار خوبی مطرح شد که فرصت پرداختن به همه آنها نیست، اما تا جایی که فرصت باشد به مواردی اشاره می‌کنم.

در جلسه‌ای که دو روز قبل کمیسیون فرهنگی دولت برگزار شد،‌ در مورد صندوق هنر و حضور فعالان قرآنی در این صندوق تصمیماتی اتخاذ شد. یکی از این اتفاقات تغییر نام صندوق از «صندوق هنرمندان» به «صندوق هنرمندان و فعالان قرآنی» بود.

اگرچه قبلاً فعالان قرآنی هم می‌توانستند عضو این صندوق باشند، اما اسم فعالان قرآن بر روی آن نبود. این موضوع در کمیسیون فرهنگی دولت تصویب شد و در اولین جلسه دولت تصویب می‌شود. این کار بزرگی در حمایت از فعالان قرآنی بود. در حال حاضر نزدیک به 5200 نفر تحت پوشش بیمه فعالان قرآنی هستند و برنامه‌ریزی شده است این رقم به 15 هزار نفر برسد.

وقتی وارد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شدم، برخی دوستان گفتند مسئله قرآنی را برطرف کنیم. پیشنهاداتی دریافت شد تا مسئله قرآنی از وزارت ارشاد کنار گذاشته شود و به سازمان تبلیغات اسلامی واگذار شود، در صورتی که من به هیچ وجه چنین کاری را انجام نخواهم داد. تمام تلاش خودم را به کار خواهم گرفت تا این معاونت ارتقاء پیدا کند و قطعاً مهم‌ترین جایگاه برای من همین معاونت قرآن و عترت خواهد بود و حوزه‌های دیگر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افتخار به تابعیت از قرآن دارند. خوشنویسی ما همه امتیازش این است که بر مدار آیات قرآنی می‌چرخد و دفتر مدیران وزارتخانه باید پر از آیات خوشنویسی شده باشد. مفهوم این آیات را هم باید در سایر فعالیت‌های وزارتخانه در عرصه‌های فرهنگی و هنری هم ساری و جاری کنیم.

ما فعالیت‌های قرآن و عترتی وزارتخانه را محدود به یک معاونت نمی‌دانیم، بلکه همه فعالیت‌های وزارت ارشاد باید زیر چتر قرآن باشد. همچنین در حوزه سینما هر فیلمی تولید می‌شود باید اینگونه باشد.

من به رئیس سازمان سینمایی گفتم راضی نیستم یک ریال از بودجه نظام اسلامی که با خون شهدا به دست آمده است، به فیلمی اختصاص یابد که مناسک شرعی را رعایت نمی‌کند و گفتم اگر این کار صورت بگیرد، شما را مقصر خواهم دانست. من چیزی برای از دست دادن ندارم تا بخواهم محافظه‌کاری کنم.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه احیاء، ‌توسعه و ترویج فرهنگ دینی و اسلامی را دارد. سینما، ‌تئاتر، هنرهای تجمسی، گرافیک و کاریکاتور همه ابزارهایی برای تحقق این هدف هستند. من سینمایی را حمایت خواهیم کرد که این فرهنگ را ترویج کند.

در مورد شورای توسعه فرهنگ قرآنی هم مباحثی مطرح شد. قطعاً این شوراها باید در استان‌ها هم راه‌اندازی شود. در شورای عالی انقلاب فرهنگی، سه مجموعه داریم که یکی از آنها شورای توسعه فرهنگ قرآنی است،‌‌ قطعاً این شورا را به یکی از شوراهای قدرتمند تبدیل خواهیم کرد.

بعد از عبور کردن از این موقعیت زمانی و کاسته شدن انتقادات، بحث جوان‌سازی مدیران را انجام خواهیم داد. جریان انقلابی، مؤمن و جوان این را بدانند که تک تک آنها مورد استفاده قرار خواهند گرفت. در حوزه قرآن هم تمام نگاه این است که تشکل‌های مردمی و قرآنی را را در سراسر کشور حمایت کنیم، برای این مسئله هم پول کم نداریم. هرجا هم کم آوردیم، از شما در مجلس برای بودجه کمک خواهیم گرفت.

برای بحث هم‌افزایی، کارهایی را با سازمان تبلیغات انجام خواهیم داد تا به این هم‌افزایی برسیم.

جزیره‌ای عمل کردن هم مشکلی است که برطرف خواهیم کرد. کمیسیون آموزش بحث قرائت دانش‌آموزان را بر عهده دارد و واقعاً مایه خجالت است که بعد از آموزش‌های فراوان هنوز، نتوانیم قرآن را بخوانیم.

در لایحه هفتم توسعه هم حتماً همکاری خواهم کرد و شما هم یاری کنید.