منشور زن مسلمان به دنیا صادر شود

به گزارش ایکنا از استان مرکزی، کرسی علمی - ترویجی «بازنگری و نقد روایت نقص عقل زنان با تکیه بر سیره امیرالمؤمنین(ع)» امروز، 8 آذر به همت مدرسه علمیه ریحانيةالنبی(س) اراک و با همکاری مرکز تخصصی الزهرا(س) قروه کردستان و دانشگاه فرهنگیان اراک با حضور ناهید طیبی، ارائه‌دهنده این موضوع، حجت‌الاسلام فاضل حسامی، مدیر حوزه علمیه خواهران استان مرکزی و حجت‌الاسلام عابدین رستمی، استاد حوزه و دانشگاه به عنوان ناقد در دانشگاه فرهنگیان برگزار شد.

طیبی در حاشیه این نشست اظهار کرد: از اهمیت دین مبین اسلام در خصوص بانوان نمی‌توان غافل شد و از نگاه اسلام و قرآن زنان شخصیتی گران‌بها داشته و دارای جایگاه ارزشمندی هستند و باید این نگاه که زنان ناقص‌العقل هستند و سخنانی از این دست در جامعه اصلاح شود.

وی در خصوص نشست یاد شده بیان کرد: تعبیر «نواقص العقول» که در خطبه 80 نهج البلاغه آمده است و به عنوان سخن امام علی(ع) تلقی می‌شود، قرن‌هاست که تلقی زن ستیزی آموزه‌های اسلامی را در اذهان صاحب نظران ایجاد کرده است. اندیشمندان شیعه پس از اعتراف به مرسله بودن سند این روایت، با تعبیر «به فرض صحت صدور از امام(ع)» به بیان استدلال و گاه توجیهاتی برای تفسیر سخن امام(ع) پرداخته و در این عرصه تلاشی بی‌دریغ داشته‌اند.

طیبی افزود: در پژوهش حاضر با تمرکز بر منابع متقدم صدور و یا عدم صدور روایت، مورد بررسی قرارگرفته و با ارائه گزارش‌هایی از سیره امام علی(ع) در برخورد با زنان، عدم انطباق این سخنان با سیره امام(ع) اثبات شد. در خصوص دستاورد تحقیق حاضر می‌توان به مواردی اشاره کرد.

وی ادامه داد: خطبه 80 نهج‌البلاغه همراه با خطب 13، 14، 26، و 156 در واقع متن نامه‌ای از امام(ع) است که در پاسخ به برخی شیعیان می نویسد و در اصل، خطبه نیست. همچنین متن اصلی نامه به طور کامل و نه به شکل تقطیع شده موجود (در نهج‌البلاغه) با سند آن در کتاب المسترشد طبری شیعی (م326) قبل از سید رضی(م406) آورده شده است.

طیبی افزود: قبل از طبری این نامه در الامامه و السیاسه دینوری(م272) و الغارات ثقفی(م283) آورده شده که جملات ابتدایی هر سه نامه تا فراز «ان النساء نواقص الایمان ...» مشترک است و از این قسمت به بعد مطالبی در طبری هست که در دو منبع پیش از وی نیست.

وی ادامه داد: این فراز به طور دقیق بعد از مطالبی که امام(ع) در مورد حرکت عایشه و وقایع جمل بیان می‌فرماید، به این نامه افزوده شده بدون آن که نویسنده با واژه‌ای متذکر این تغییر و التفات شود و در نگاه اول به نظر می‌رسد ادامه نامه امام است! چون ضمیرها همچنان متکلم وحده است و گوینده حضرت علی(ع) مگر آن که منبعی در دست طبری بوده که امروزه نیست مثل رسائل کلینی(م329) و در این صورت هم باید در منابع پیش از کلینی مثل الامامه و السیاسه و الغارات دیده می‌شد.

طیبی گفت: بخشی از مطالب المسترشد که بعد از نواقص العقول آمده در تفسیر علی بن ابراهیم قمی(زنده به 307) است و به نظر می‌رسد طبری به خاطر انزجار از عمل عایشه در جَمَل، تلقی عمومی جامعه خودش را در قالب این فراز بیان می‌کند و بعدها سید رضی(م406) که بخش‌های ادبی سخنان امام را گزینش کرده و در نهج‌البلاغه گردآوری کرد، این قسمت را به عنوان خطبه‌ای جداگانه آورده است.

وی اظهار کرد: گزارش‌های سیره امام(ع) با زنان که در منابع تاریخی وجود دارد دلیلی دیگر بر عدم صدور این فراز از امام(ع) است، زیرا با سیره وی ناسازگار است و هماهنگی سیره و گفتار انسان‌های کامل از مسلمات علمی و کلامی است.

این پژوهشگر حوزه علمیه در پایان بیان کرد: مطرح کردن الگوی سوم زن مسلمان توسط مقام معظم رهبری نشان از اهمیت نقش زنان در بیانیه گام دوم انقلاب است و امروز باید منشور زن مسلمان ایرانی به دنیا صادر شود. یکی از راه‌های نقش آفرینی زنان در تشکیل تمدن اسلامی تحقق سبک زندگی اسلامی است و باید با حرکت هوشمندانه و کاملا علمی این مسئله محقق شود.