نگاهی به 10 کتاب برتر جامعه مسلمانان روسیه + عکس
جامعه مسلمانان روسیه تاکنون کتاب‌های زیادی را به رشته تحریر درآورده که در آن زندگی مسلمانان روسیه منعکس شده و مورد توجه قرار گرفته است.
به گزارش ایکنا؛ این 10 عنوان کتاب توسط مسلمانان روسی نوشته شده و در سال 2020 به انتشار رسیده‌اند. در این لیست فقط کتاب‌هایی با محتوای مربوط به الهیات گنجانده نشده بلکه شامل خاطرات، کتاب‌هایی در باب روانشناسی اسلامی و آثاری ادبی است که در آنها زندگی مسلمانان روسیه منعکس شده و به قلم نویسندگان مسلمان به رشته تحریر درآمده‌اند.
در اینجا براساس گزارش کانال اطلاع‌رسانی «رِلیگیا‌‌سیوُدنیا» که رایزنی فرهنگی ایران در روسیه آن را ترجمه کرده است، 10 کتاب برتر مسلمانان روس در سال 2020 معرفی می‌شود:
1 ـ دایرة المعارف قوانین و قواعد اسلام در پرتو چهار مذهب
نویسنده: عبدالرؤوف زبیروف
مشخصات: کازان(قازان)، 832 صفحه، 2000 نسخه
نویسنده این کتاب «عبدالرئوف زبیروف» یکی از متکلمان فعال صوفی اهل تاتارستان و امام جماعت مسجد «میرقاضیان» در «کازان» است. این اثر مهم درباره عقیده، اعمال‌نماز، احکام روزه، زکات، حج و عمره و ماهیت جشن عید قربان نوشته شده و نقطه قوت کتاب در این است که اصول اسلام را نه فقط از موضع یک اهل سنت (حنفی) بلکه از منظر هر چهار مذهب توضیح می‌دهد.
2 ـ آثار شرعی «امام اعظم ابوحنیفه» درباره عقیده
نویسنده: فرید سلمان
مشخصات: کازان: خانه نشر مِد‌دُک، 228 صفحه، 300 نسخه
این کتاب مجموعه آثار امام «ابوحنیفه» (699-767) مؤسس مذهب حنفی است که توسط «فرید سلمان» متکلم تاتار سنی مذهب و مدیر مرکز مطالعات قرآن وسنت در کازان جمع آوری و تحلیل شده است.
مذهب حنفی، مذهب رایج در ترکیه، آسیای مرکزی، مناطق اورال-پاوالژ، کریمه و بخشی از قفقاز شمالی است. کتاب از این نظر جالب توجه و مهم است که در آن همه آثار ابوحنیفه برای اولین بار به زبان روسی ترجمه و در یک جلد جمع‌آوری شده است. این کتاب با حمایت آکادمی اسلامی بلغارستان منتشر شده و در میان کتاب‌های روسی که «الازهر» به چاپ رسانده، یک اثر قابل قبول محسوب می‌شود.
3 ـ جریانات و گروه‌های اسلامی
نویسنده: دمیر شاگاویف
مشخصات: کازان: خانه نشر «حضور»، 312 صفحه، 2000 نسخه
«دمیر شاگاویف» مدیر دپارتمان مطالعات رشته‌های دینی انستیتوی اسلامی کازان و یکی از بهترین کارشناسان فرقه‌شناسی اسلام در روسیه است. نویسنده در این کتاب به تفصیل ویژگی‌های جریانات امروزی در اسلام را تحلیل می‌کند، طبقه‌بندی آنها را ارائه کرده و به بررسی شالوده‌های ایدئولوژیک آنها می‌پردازد. این کتاب می‌تواند به عنوان یک راهنما و مرجع در دسترس کسانی باشد که می‌خواهند وجه تمایز سنی از شیعه، وهابی از تکفیری و اخوانیون را از جماعة التبلیغ و... بدانند.
4 ـ گذشته را حفظ می‌کنیم، از آینده مراقبت می‌کنیم
نویسنده: منصور جلال‌الدینف
مشخصات: کازان: مرکز فناوری‌های نوآورانه، 296 صفحه، 1000 نسخه
کتاب «منصور جلال‌الدینف» امام مسجد «مرجانی» در کازان در نوع خودش اثری ممتاز است. این کتاب هم یک منبع تاریخی جالب و هم خاطرات مسیر طولانی رنسانس اسلامی تاتارها از دهه 1980 تا به امروز است. خاطرات نویسنده در کتاب این مسئله را روشن می‌کند که از دید او مخالفت با اسلام در روسیه بعد از شوروی چطور اتفاق افتاد. باید گفت که روحانیون مسلمان به‌ندرت خاطرات خود را از عصری که شاهد آن بوده‌اند می‌نویسند و تا به حال اثر مشابهی توسط روحانیون نوشته نشده است که به وقایع زندگی جامعه روسیه در قرن 20 تا 21 پرداخته باشد.
5 ـ تاریخی که گذشت ولی در قلب ما ماندگار شد
نویسنده: دنیس احمدشین
مشخصات: کازان: چاپخانه ایمان، 98 صفحه، 1000 نسخه
«دنیس احمدشین» امام مسجد ترویتسک در کتابش تاریخ پیدایش «صوفیسم» در منطقه ولگا-اورال را شرح می‌دهد. او مفصلا به بیوگرافی، فعالیت‌ها و آثار شیخ صوفی «زین الله رسول‌اُف» (1833-1917) پرداخته و سلسله پیروان این شاخه از طریقت «نقش‌بندی» را توصیف می‌کند. کتاب در حکم یک تک‌نگاری علمی درباره تاریخ اسلام در منطقه اورال-پاوالژ است و می‌تواند برای خواننده لائیک نیز جالب باشد.
6 ـ انسان در اسلام
نویسنده: امین رامین
مشخصات: مسکو: آردی پی، 667 صفحه، 2000 نسخه
کتاب «امین رامین» واعظ شیعه روس‌زبان مجموعه سخنرانی‌هایی است که در آنها نویسنده ماهیت شیعه و تفاوت آن را با مذهب اهل تسنن روشن کرده و به رایج‌ترین کلیشه‌ها و شبهه‌ها درباره شیعیان که رواج یافته است، پاسخ می‌دهد. منحصربه‌فرد بودن کتاب در این است که «انسان در اسلام» اولین تجربه نویسندگی اوست؛ امین رامین بیشتر به خاطر وعظ‌های صوتی و تصویری و پادکست‌ها‌یش در اینترنت معروف بوده و یکی از معروف‌ترین مترجمان ادبیات کلاسیک شیعی به زبان روسی است.
7 ـ تئولوژی(الهیات) نوین
نویسنده: حیدر جمال
مشخصات: مسکو: انتشارات اِکسمو، 592 صفحه، 1000 نسخه
«حیدر جمال» (1947-2016) متفکر مسلمانی است که میراث او به طور فعال توسط شاگردان وفادارش بازنشر می‌شود. وی شخصیتی بحث‌برانگیز در جامعه مسلمانان در دوره پس از شوروی بود که نمی‌توان براساس دیدگاه‌هایش او را به گروه خاصی مثلا شیعه، صوفی‌ها و یا وهابیونی که خودش با آنها همدردی می‌کرد منسوب دانست. نام کتاب به خوبی بازتاب‌دهنده ماهیت دیدگاه‌های جمال است که باعث ایجاد جنبش مذهبی جدیدی در محل تلاقی اسلام، باطن‌گرایی و سوسیالیسم شد. در این کتاب سخنرانی‌های طولانی او بین سالهای 1998 تا 2005 گردآوری شده است که نه در مسجد یا دانشگاهی اسلامی بلکه در «دانشگاه دولتی مسکو» ایراد شده‌اند.
8 ـ اسلام؛ عقیده، عبادت، اخلاق، قانون
نویسنده: راویل عین‌الدین
مشخصات: مسکو: خانه نشر «مدینه»، 512 صفحه، 10000 نسخه
«راویل عین‌الدین» رئیس «اداره دینی مسلمانان روسیه» در این کتاب به شکلی قابل فهم درباره عقیده اسلامی توضیح داده و به شرح اصول شریعت (عبادت)، اخلاق(نیکی و احسان) و حقوق (شریعت) می‌پردازد. نویسنده این مسائل را در چارچوب مکتب دینی و حقوقی «حنفی-ماتُریدی» ارائه می‌کند ولی سعی دارد آن را به نحوی شرح دهد که اطلاعات برای مخاطبان دیگر مثل مسلمانان سایر مذاهب هم قابل‌استفاده باشد. برخلاف آنچه اغلب در آثار سایر رجل مذهبی دیده می‌شود که گاهی به شکل ضرب‌الاجلی و بدون هیچ انعطافی از نقطه‌نظر خودشان دفاع می‌کنند، سبک بیان این کتاب ملایم و غیرتهاجمی است.
9 ـ (برای) دو نفر
نویسنده: رینات آختیاموف
مشخصات: مسکو: انتشارات «داری کنیگی»، 108 صفحه
رُمان امام مسجد شهر «کامنکا» منطقه «پنزا» قطعا غیرمنتظره‌ترین کتابی بوده که تا به امروز نوشته شده است. این کتاب با عناصری از یک اتوبیوگرافی(شرح حال و خودزندگی‌نامه) در زمره متون ادبی قرار می‌گیرد ضمن اینکه تاکنون کسی از روحانیون مسلمان در ژانر نثر عاشقانه و رمانتیک مطلبی ننوشته بود. کتاب ظرف یک سال به چاپ دوم رسید: در چاپ اول نسخه اصلی با تیراژ 500 و در دومین چاپ، نسخه ویرایش شده با تیراژ 750 تایی منتشر شد. نویسنده، فروش این کتاب را به درخواست رهبران مذهبی به خاطر محتوای مغایر با موازین اسلامی متوقف کرد.
10 ـ روانشناسی، گفتمان اسلامی
نویسنده: اُلگا پاولوا
مشخصات: مسکو: انجمن کمک‌های روانشناسی به مسلمانان، مرکز «الوسطیه-اعتدال»، 208 صفحه، 1000 نسخه
این کتاب به قلم «اُلگا پاولوا» (نماینده انجمن کمک‌های روانشناختی به مسلمانان) بر مبنای قرآن و سنت و با تکیه بر آثار اسلامی دوره‌های مختلف نوشته شده است. این کتاب ویژگی‌های مختلف مشاوره روانشناختی برای مسلمانان در روسیه و خارج از روسیه را توضیح می‌دهد. اهمیت کتاب در میان‌رشته‌ای بودن موضوع آن است و نمونه‌ای از تلفیق روانشناسی و الهیات محسوب می‌شود.
