آداب و احکام پیاده‌روی اربعین

آیت‌الله سیدمحمدکاظم مدرسی، امام‌ جمعه بخش مرکزی یزد، در گفت‌وگو با ایکنا، در بیان اهمیت زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) و توصیه‌هایی درباره زیارت اربعین اظهار کرد: اربعین اباعبدالله الحسین(ع) و برنامه امروزی این جریان در کربلای معلی یکی از قدرت‌های نرم شیعه محسوب می‌شود به‌ویژه از سال 93 که حدود 20 میلیون نفر تاکنون از راه‌های گوناگون خود را به کربلا می‌رسانند.

وی ادامه داد: طولانی‌ترین راهپیمایی جهان که گاهی حدود 640 کیلومتر مسیر را زائران طی طریق می‌کنند یعنی از بصره تا کربلا برای همین اربعین است، بزرگترین مراسم اطعام در دنیا بدون نیاز به کمک‌های دولتی و سازمان‌ها و خیریه‌های بین‌المللی از آنِ همین برنامه است. بزرگترین و پرجمعیت‌ترین نماز جماعت جهان در روز اربعین برگزار می‌شود که گاهی این صف نماز جماعت در ظهر اربعین کیلومترها فاصله پیدا می‌کند و ادامه دارد. بزرگترین مجمع کار داوطلبانه و خیرانه در دنیا با بیش از 17 هزار موکب و مُضیف در مسیرهای پیاده‌روی اربعین به کربلا برای همین برنامه است.

مدرسی ادامه داد: متکثرترین آیین مذهبی جهان، هرچند اربعین یک برنامه شیعی است اما در این جمع شیعی اهل سنت، مسیحیان، زرتشتیان و سایر ملل و آیین‌های متفرقه دیگر را هم می‌بینیم که از آنِ همین جریان اربعین است. عاشقانه‌ترین مراسم آیینی که حتی با تهدیدهای فراوان دشمنان هم مثل داعش، باز انجام گرفته و می‌شود، مختص به پیاده‌روی اربعین است و همچنین سانسور شده‌ترین مراسم بزرگ دنیا در رسانه‌های صهیونیستی همین جریان اربعین است. اربعین با این همه  گستردگی کمترین حضور نیروهای پلیسی و امنیتی را در خود جایی می‌دهد و بزرگترین خیمه عزاداری سیدالشهدا در جهان بشریت محسوب می‌شود.

استحباب پیاده‌روی در شریعت

مدرسی با اشاره به اینکه در ارتباط با زیارت سیدالشهدا(ع) روایات فراوانی وجود دارد و شکی در فضیلت و رجحان آن و طبق نظر برخی پیشینیان وجوب زیارت سیدالشهدا(ع) برای یک بار دست کم نسبت به هر مسلمانی، وجود ندارد اما در ارتباط با استحباب پیاده‌روی در شریعت در هشت مورد به ثبت رسیده است.

وی ادامه داد: پیاده‌روی به سمت مسجد، پیاده‌روی در تشیع جنازه مؤمن، پیاده‌روی به سمت مصلی جهت برگزاری نماز عید، پیاده‌روی برای حج عمره، پیاده‌روی به رمی جمرات، پیاده‌روی به زیارت مؤمن، پیاده‌روی برای زیارت حضرات معصومین(ع) غیر از سید الشهدا از آن جمله است.

مدرسی هشتمین مورد استحباب پیاده‌روی در شریعت را مربوط به پیاده‌روی برای زیارت سیدالشهدا(ع) بیان کرد و گفت: در این زمینه روایات فراوانی وجود دارد ازجمله روایاتی که در کامل الزیارات صفحه 257 و یا روایاتی که در وسائل‌الشیعه جلد 14 صفحات439،440،441و 485 قابل رؤیت است.

وی ادامه داد: در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: «مَنْ خَرَجَ مِنْ مَنْزِلِهِ یُرِیدُ زِیَارَهَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ (ع). إِنْ کَانَ مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَهٍ حَسَنَهً وَ مَحَى عَنْهُ سَیِّئَهً حَتَّى إِذَا صَارَ فِی الْحَائِرِ کَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْمُصْلِحِینَ الْمُنْتَجَبِینَ حَتَّى إِذَا قَضَى مَنَاسِکَهُ کَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْفَائِزِینَ حَتَّى إِذَا أَرَادَ الِانْصِرَافَ أَتَاهُ مَلَکٌ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (ص). یُقْرِؤُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ لَکَ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَکَ مَا مَضَى.. هر كه از خانه‌اش درآيد و آهنگ زيارت امام حسين(ع) كند، چون پياده ره سپارد، خداوند به هر گامی كه نهد حسنه‌ای بر او نويسد و گناهی از او پاک سازد و اگر سواره باشد، خداوند بر هر گامی كه مركبش بر می‌دارد، حسنه‌ای برای او نويسد و گناهی از او پاک کند تا آنگاه كه به كربلا رسد كه در اين صورت خداوند او را در زمره رستگاران كامياب نويسد و آن هنگام كه اعمال زيارت را به جا آورد، خداوند او را در زمره پيروزمندان نويسد و چون بر آن شود كه باز گردد، فرشته‌ای به نزد او آيد و گويد: به راستی، پيامبر(ص) تو را سلام رسانيده و فرموده است: كردارت را از سر گير كه بی‌گمان خداوند گناهان پيشين تو را بخشيد».

وی بیان کرد: برای هر چیزی آدابی وجود دارد و در فرهنگ اسلامی و اجتماعی ما حتی پوشیدن لباس، خوردن و آشامیدن، راه رفتن، خوابیدن، نگاه کردن، سخن گفتن و ... دارای آدابی است اعم از آدابی که در شرع بیان شده است و یا آداب اجتماعی که شرع به صورت کلی ما را ملزم به آنها از لحاظ رجحانی می‌کند. طبعاً اربعین اباعبدالله الحسین هم بدون آداب نمی‌تواند باشد.

موجب وهن جریان تشیع نشویم

مدرسی با اشاره به اینکه اربعین آداب و احکامی دارد که این دو موضوع باید مورد توجه قرار گیرد، بیان کرد: گاهی آداب را رعایت نکردن موجب وهن جریان تشیع می‌شود، همچنان که گاهی عدم رعایت احکام موجب انجام فعل حرام در کنار اربعین و یا ممنوع شدن اربعین با وجود چنین فعل حرامی می‌شود.

این استاد حوزه علمیه با بیان برخی از آداب زیارت سیدالشهدا گفت: داشتن قصد قربت و اخلاص در نیت از آن جمله است، این سفر که گاهی با رنج و سختی همراه است نمی‌توان قصد قربت نداشته باشد و برای غیرخدا حرکت کند و همچنین در کنار قصد قربت، اخلاص در نیت بسیار ارزشمند است، انسان نباید زیارت سیدالشهدا(ع) را که با قصد قربت انجام دهد بخشی از آن را بادیگران شریک کند و به تعبیری قصد قربت خود را مشوب به غیر قصد قربت کند.

وی ادامه داد: از آداب پیاده‌روی برای سیدالشهدا(ع) به مانند خود زیارت، معرفت به سیدالشهدا(ع) است معرفتی که هم ارادت را برای ما نسبت به سیدالشهدا و هم اطاعت را در پی داشته باشد. گاهی انسان‌ها مرید سیدالشهدا(ع) هستند اما مطیع نیستند هم مرید بودن لازم است هم مطیع بودن پس به گونه‌ای حرکت کنیم که در مسیر زیارت موجب وهن شخصیت بزرگان تشیع نشویم.

مدرسی بر رعایت قوانین و مقررات کشور میزبان یعنی عراق عزیز تأکید کرد و گفت: باید حرکت‌ها در این مسیر به گونه‌ای تنظیم شود که با رعایت قوانین و ضوابط تطابق داشته باشد.

وی ترک کارهایی که موجب وهن شیعه و فرهنگ امام حسین(ع) می‌شود، مقید بودن به نماز اول وقت، ترک شوخی‌های غیر مناسب به‌ویژه در منازل میزبان، ذکر خدا بر لب داشتن، در جمع غذا خوردن، با وضو و طهارت حرکت کردن، نظافت و بهداشت را رعایت کردن، احساس یگانگی و وحدت در جامعه ایجاد کردن، تشکر و قدردانی از خداوند و میزبانان و هدیه دادن به آنها را از دیگر موارد بیان کرد.