گونه داستانی دفاع مقدس نیازمند توجه بیشتر است

سعید معتمدی، مدیر دفتر فرهنگ پایداری حوزه هنری استان اصفهان در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان اظهار کرد: دفاع مقدس ویژگی‌هایی داشت که باعث ایجاد نوع خاصی از ادبیات شد و به همین دلیل، برخی از کارشناسان و منتقدان معتقدند که این نوع ادبیات را باید «ادبیات دفاع مقدس» خواند، نه ادبیات پایداری، چراکه کشور ما پس از انقلاب اسلامی، دچار حمله و تجاوز و مجبور به دفاع از خود شد و به‌دلیل نوع نگاه مردم، فضای جنگ هشت ساله با سایر جنگ‌های دنیا متفاوت بود. بنابراین، ادبیات دفاع مقدس از ادبیات پایداری متمایز است، چراکه در ادبیات پایداری الزاماً نگاه دینی مطرح نیست و مقاومت می‌تواند برای حفظ موقعیت مادی باشد، ولی در دفاع مقدس انگیزه‌های دینی پررنگ و مشهود بود.

وی افزود: بر این اساس، در ادبیات دفاع مقدس، خداباوری، الهام از قیام امام حسین(ع) و انگیزه‌های مذهبی، هم در افراد و هم در درون‌مایه خاطرات و داستان‌ها پررنگ است و عمده اتفاقات جنگ، حول محور موضوعات و مفاهیم دینی و مذهبی رخ می‌دهد.

مدیر دفتر فرهنگ پایداری حوزه هنری استان اصفهان با بیان اینکه ۱۰ درصد شهدای کشور متعلق به اصفهان هستند، گفت: نسبت به این تعداد، اصفهان سهم کمی در ادبیات دفاع مقدس کشور داشته است، ولی در سال‌های اخیر، اقداماتی انجام شده که توانسته سهم این استان را در ادبیات دفاع مقدس افزایش دهد، از جمله برگزاری اولین کنگره سرداران شهید در اصفهان و چاپ تعدادی کتاب با این موضوع از نویسندگان مختلف، فعالیت انتشارات تخصصی که بعدها با عنوان ستارگان درخشان شناخته شد و ایجاد ناشر خصوصی دفاع مقدس در اصفهان که همچنان با فراز و نشیب‌هایی فعال است.

وی ادامه داد: در حوزه تربیت نویسندگان دفاع مقدس نیز گروه‌ها و جمع‌های مختلف تشکیل شده و مشغول فعالیت هستند، از جمله گروه روایتخانه که به‌طور جدی در این حوزه فعالیت می‌کند. نهادهایی مثل حوزه هنری نیز کم و بیش فعالیت خود را در این حوزه حفظ کرده‌اند و افراد با سلایق مختلف از این طریق به تولید اثر می‌پردازند.

معتمدی تصریح کرد: در کشور ما، به گونه داستان دفاع مقدس کمتر توجه می‌شود، در حالی که داستان چون می‌تواند مبنای اقتباس‌های سینمایی و انیمیشنی قرار گیرد، باید بیشتر مورد توجه باشد. در حوزه خاطره، روایت و ناداستان تعداد آثار بیشتر است، ولی باید به سمت کمی و کیفی شدن آثار و تنوع‌بخشی به موضوعات حرکت کنیم، چراکه با توجه به گذشت چند دهه از جنگ، بسیاری از افرادی که صاحب خاطراتی از دفاع مقدس هستند، از جمله پدر مادر شهدا و جانبازان بدون ثبت و ضبط خاطرات‌شان از دنیا می‌روند.

وی با بیان اینکه در حوزه خاطره و روایت دفاع مقدس کمتر شاهد برگزاری جلسات نقد و بررسی آثار هستیم، گفت: جلسات نقد و بررسی، جمع‌های تخصصی و گفت‌وگوهای علمی باعث کیفی‌تر شدن تولیدات و تقویت نویسندگان این حوزه می‌شود. لذا باید توجه بیشتری به برگزاری این جلسات داشت. از سوی دیگر، ارگان‌های مسئول باید بیش از پیش به اهمیت داستان توجه و داستان‌نویسان و هنرمندان ادبیات داستانی را به نوشتن داستان دفاع مقدس ترغیب و تشویق کنند.

مدیر دفتر فرهنگ پایداری حوزه هنری استان اصفهان بیان کرد: اغلب شاهد برگزاری کنگره‌های شعر دفاع مقدس هستیم یا جشنواره‌ها و کنگره‌های دفاع مقدس بخش شعر دارند، ولی داستان به‌دلیل طولانی بودن و چاپ کتاب، کمتر مورد توجه جشنواره‌ها و کنگره‌ها قرار می‌گیرد و حمایت کمتری از تولید اثر در حوزه داستان دفاع مقدس انجام می‌شود که متولیان امر باید بیشتر به این موضوع توجه کنند.

وی تأکید کرد: در تمام دنیا به ادبیات پایداری توجه ویژه صورت می‌گیرد و انواع آثار ادبی و هنری بر مبنای جنگ‌ها تولید می‌شود. به همین دلیل، آثار خوب حوزه دفاع مقدس که روایتگر بخش مهمی از تاریخ و هویت جمعی مردم ما را تشکیل می‌دهند، باید بیشتر تولید و تألیف شود.

گفت‌وگو از پریسا عابدی