تحقق جهاد تبیین با بهره‌گیری از سیره امام باقر(ع)

محمدابن علی‌ابن حسین‌ابن علی‌ابن ابی‌طالب مشهور به امام باقر(ع) در اولین روز ماه رجب سال 57 (ه.ق) متولد شد و در 7 ذی‌الحجه سال 114 در 57 سالگی در مدینه به شهادت رسید. ایشان در واقعه کربلا درحالیکه خردسال بودند حضور داشتند. آن حضرت در مدت 19 سال امامت با خلفایی همچون ولیدبن عبدالملک، سلیمان‌ابن عبدالملک، عمربن عبدالعزیز، یزیدابن عبدالملک و هشام‌ابن عبدالملک هم عصر بوده و برخی هشام بن عبدالملک و برخی براهیم‌ابن ولید را عامل شهادت آن حضرت دانستند.

امویان در زمان حکومت خود با توطئه و فتنه‌های گوناگون سعی داشتند که فضای فکری جامعه اسلامی را به انحراف کشانده و فرهنگ جاهلی خود را همچون گذشته با جعل احادیث و جبرگرایی انتشار دهند. امام باقر(ع) پس از شهادت پدر بزرگوارشان امام سجاد(ع) هدایت جامعه اسلامی را به اذن خداوند متعال در دست گرفته و با استفاده از سیره نبی مکرم اسلام(ص) و پدران خویش به تبیین مردم و روشنگری پرداختند.

با مطالعه سبک و سیره امام باقر(ع) متوجه خواهیم شد که جهاد تبیین امروز که مقام معظم رهبری درباره آن صحبت می‌فرمایند و تأکید دارند ریشه در اسلام و احکام دینی دارد و ما به عنوان مسلمان که زیستگاهمان کشوری اسلامی است باید آن را سرلوحه کارهای خود قرار دهیم. امام باقر(ع) در طول عمر خود توانست با تبیین مردم و روشنگری از انحطاط و انحرافات فکری که مدنظر امویان بود جلوگیری کرده و با تربیت شاگردانی اسلام و شریعت نبوی را در ریل اصلی خود قرار دهد که پس از ایشان امام صادق(ع) نیز با تربیت شاگردانی بسیار راه پدر را ادامه داده و از کیان اسلام ناب محمدی(ص) حفاظت کردند. تا اینکه امروز، ما میراث‌دار این سرمایه و گنجینه بارزش الهی هستیم.

تحقق جهاد تبیین از جمله منویات مهم مقام معظم رهبری است که از مدتی قبل در پیشانی اقدامات مسئولان قرار گرفته است و هریک خود را به نوعی برای انجام آن آماده کرده‌اند و با روی کار آمدن دولت سیزدهم گویا این تحقق شتاب بیشتری به خود گرفته است. این اقدام رهبری در قرن‌ها قبل از سوی امام باقر(ع) انجام شده است؛ چراکه ایشان در زمانی هدایت مردم را برعهده گرفتند که دشمن(امویان) با تحریف و تبلیغات گسترده علیه مسلمانان قصد داشت افکار عمومی را با خود همراه کرده و اهداف خود را عملیاتی کند. در این زمان امام وارد کارزار مقابله با تحریف شده و به روشنگری پرداختند.

امام باقر(ع) در چنین فضایی وارد شده و با انجام اقداماتی همچون تربیت شاگردانی همراه و همسو، اصلاح زیرساخت‌های فرهنگی، رفع موانع در تحقق اهداف دینی و مبارزه و جلوگیری از انحراف دست به جهاد تبیین زدند. ایشان در دوران حیات خود نهضت علمی در حوزه‌های مختلف ایجاد کرده و اسلام را از هرگونه آسیب حفاظت کردند؛ چراکه اگر علم، معرفت، دانش و آگاهی در جامعه‌ای ارتقا یابد بدون تردید مردم نیز با حقایق بیشتر از قبل آشنا خواهند شد. در تاریخ آمده است که 5 هزار و 676 روایت در حوزه‌های مختلف فقهی، قرآن و تفسیر، روایت کلامی، روایت اخلاقی، تاریخ و حدیث از امام به یادگار مانده است.

در پیش گرفتن جهاد تبیین از سوی امام باقر(ع) دارای پیامدهای است که اثرات آن تا به امروز منشأ خیر و برکت برای جوامع اسلامی است که تشکیل جامعه اعتقادی و رسیدن به تمدن اسلامی یکی از آنان است. بی‌شک اگر مقدمات جهاد تبیین امروز در جامعه شکل گیرد در سال‌های نه چندان دور آثار و برکات آن را در سطح جهان شاهد خواهیم بود. امام باقر(ع) به ما آموختند که اگر علوم تخصصی در اختیار شیعیان قرار گیرد از این طریق می‌توانند خود را مطرح کرده تا جاییکه کسی را یارای مقابله با علمشان نباشد و امروز نمونه‌های آن را در حوزه‌های مختلف علمی، پزشکی، هسته‌ای و موشکی شاهدیم.

امروز دشمنان اسلام نیز قصد حاکم کردن چنین فضایی دارند و مسلمانان باید در مقابل تحریف‌های ایجاد شده از سوی دشمن باشند. آنان می‌خواهند تفکر اهل‌بیتی(ع) و نظام مبتنی بر امامت و ولایت را کمرنگ جلوه داده و فرهنگ غربی و امریکایی را حاکم سازند، در چنین شرایطی رهبر فرزانه انقلاب دستور جهاد تبیین دادند؛ چراکه در چنین شرایطی راهی جز روشنفکری و شفاف‌سازی وجود ندارد و با تبلیغات رسانه‌ای و اقدامات برنامه‌ریزی شده باید در مقابل تحریف و همراه شدن اذهان جوانان و نوجوانان با دشمن ایستاد.

نیک می‌دانیم برای تحقق جهاد تبیین باید اقدامات زیرساختی و ماندگار همچون تربیت نیروی انسانی را مدنظر قرار داد و توجه کرد. اگر بدنه جامعه با نیروهای انسانی متعهد و متخصص در جبهه‌های مختلف علمی و فرهنگی تشکیل شود، قطعاً شاهد اتفاقات بسیار خوب در جامعه خواهیم بود؛ چراکه وجود چنین افرادی علاوه بر اینکه به تقویت مبانی دینی کمک می‌کند به مبارزه با انحرافات فکری، اجتماعی، فرهنگی و اعتقادی نیز منتج خواهد شد.

در طول 43 سال اخیر که انقلاب اسلامی به پیروزی رسیده است اعتقادات شیعه و احکام دینی به صورت نظام‌مند نه تنها در اختیار ملت ایران، بلکه در اختیار سایر ملل دنیا نیز قرار گرفت و این امر به برکت جهاد تبیین محقق یافته است. تربیت دانشمندانی متخصص و پایبند به اسلام توانست علم دانشمندان شیعه را به رخ تمام دانشمندان تراز اول غربی بکشد و در بسیاری از علوم حرف برای گفتن داشته باشد. امروز همه ما مسئولیم که در رسیدن اسلام ناب محمدی(ص) به قله‌های رفیع که ایجاد تمدن اسلامی است تلاش کنیم.

مریم روشن، دبیر ایکنای استان مرکزی