فعالیت‌های قرآنی مدارس با بخشنامه پیش نمی‌رود

فینال مرحله استانی چهل و یکمین دوره مسابقات قرآن، عترت و نماز دانش‌آموزان استان مرکزی از شنبه، 16 اردیبهشت با حضور قریب به 350 دانش‌آموز دختر در 9 رشته حفظ، قرائت، ترتیل، نهج‌البلاغه، گفتمان مهدوی، صحیفه سجادیه، صحت قرائت نماز، احکام و دعاخوانی برگزار شد و پس از یک روز وقفه دوشنبه، 18 اردیبهشت با حضور بیش از 360 دانش‌آموز پسر در 11 رشته قرآنی نظیر حفظ، قرائت، ترتیل، نهج‌البلاغه، گفتمان مهدوی، صحیفه سجادیه، صحت قرائت نماز، احکام، دعاخوانی، اذان و مداحی در کانون امام خمینی(ره) اراک برگزار شد.

 ایکنای استان مرکزی از روند برگزاری این دوره از مسابقات در بخش پسران گزارشی تهیه کرده است که تقدیم می‌شود.

مجید جیریایی، قاری و داور صوت این دوره از مسابقات قرآن دانش‌آموزی استان مرکزی، از افزایش قابل توجه تعداد حفاظ نسبت به سال‌ها و دوره‌های قبل در مسابقات ابراز خرسندی کرد و افزود: در زمان ما محصلان کمتر در حوزه حفظ وارد می‌شدند و این جمعیت آماری و میزان آمادگی در این دوره از مسابقات خوشایند است.

وی با اشاره به تفاوت‌های رشته قرائت و حفظ، ادامه داد: برخی بر این باورند که برای قرائت نسبت به حفظ باید وقت کمتری در نظر گرفت، اما در واقع اشتباه است و ورود به قرائت نیز زمان، تمرین‌های بسیار و مستمر بسیار می‌خواهد.

جیریایی بیان کرد: اتفاقات پس از جذب نیروهای قرآنی در ادارات آموزش و پرورش آن‌گونه که فکر می‌شد پیش نرفت. حال باید دید آیا این دوستان قرآنی باید از سوی مدیران بیشتر شناخته شده و قابلیت‌های معرفی شود تا بتوانند توانمندی و مهارت خود را بهتر بروز دهند. پیشنهاد ما برای رونق فعالیت‌های قرآنی در مدارس این است که از نیروهای جذب شده در آموزش و پرورش بیشتر و بهتر استفاده شوند.

آموزش فارسی قرآن در مدارس

محمدباقر نشیبا، داور لحن این دوره از مسابقات قرآن دانش‌آموزی استان مرکزی، نیز در گفت‌وگو با ایکنا، گفت: دانش‌آموزان بهتر از گذشته ظاهر شدند، اما بسیاری از آنان در تولید و ایجاد صوت موسیقایی ضعیف هستند. مثل کارآموزی است که برای آموزش نی رفته است و در مرحله اول قادر نیست صدای نی را درآورد و پس از آموزش باید مراحل بعد را طی کند. صدای دانش‌آموزان هنوز موسیقایی نشده است، اما تعدادی از آنان در حال آموزش لحن هستند و برخی از آنان نیاز به آموزش بیشتر صوت دارند.

وی با اشاره به تعدد مدارس قرآنی در استان، ادامه داد: در این مدارس آموزش صوتی انجام نمی‌شود و افرادی که مادرزادی صوت دارند می‌توانند مقداری پیشرفت کنند، اما افرادی که قادر نیستند صوت موسیقایی را نشان دهد باید آموزش‌های صوت را دریافت کنند و مسئولان باید نسبت به آموزش آنان اقدامات لازم را در دستور کار قرار دهند.

نشیبا در مورد آموزش فارسی قرآن در مدارس نیز گفت: این آموزش از نوع تجویدی است نه صوت و لحن. در گام اول دانش‌آموز باید بیاموزد که چگونه تولید صدا کند تا به مراحل بعد برسد. اگر مدارس آموزش فارسی دارند این آموزش بر صوت آنان تأثیری ندارد.

وی ضرورت برنامه‌ریزی در آموزش و پرورش جهت به کارگیری جوانان جذب شده قرآنی در مدارس را متذکر شد و افزود: به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر برای به کارگیری این افراد برنامه‌ریزی درست صورت نگرفته است. این افراد بدون برنامه جذب شدند. اگر اهدافی برای جذب تعریف شده باشد بدون شک به دنبال برنامه‌ریزی خواهند رفت. استفاده از استعداد، توان، تخصص و مهارت این مربیان قرآنی ضروری است که نباید نادیده گرفته شود.

نشیبا در تکمیل سخنان خود لزوم بهره‌گیری از اساتید بالاتر برای آموزش تمام دانش‌آموزان را خواستار شد و گفت: حتی محصلانی که در مسابقات شرکت کرده و صاحب رتبه می‌شوند باید از اساتید مجرب بهره بیشتر ببرند تا بتوانند در سایر عرصه‌ها نیز موفق عمل کنند. تعدادی از همین دانش‌آموزان جسته و گریخته آموزش‌هایی را دریافت می‌کنند، اما برای خروجی بهتر باید برنامه‌ریزی کرد.

وی بیان کرد: برای بازدهی بیشتر در حوزه قرآن باید هزینه کرد. جوایز مسابقات قرآن نسبت به سایر رشته‌ها بسیار ناچیز است. هرچه در این عرصه هزینه شود باز هم جای کار وجود دارد؛ چراکه سرمایه است و هزینه از بین رفتنی نیست. کارها و برنامه‌های قرآنی نباید فقط بخش‌نامه‌ای پیش رود.

فعالیت قرآنی مدارس محدود به مسابقات نشود

علی عظیمی‌زاده، داور تجوید این دوره از مسابقات قرآن دانش‌آموزی استان مرکزی، با اشاره به استعدادهای بسیار خوب در رشته حفظ، ادامه داد: با توجه به افزایش آمار شرکت‌کنندگان حفظ شایسته است که در این زمینه سرمایه‌گذاری شود. در حوزه استعدادیابی انتظار بر این است آموزش و پرورش بهتر عمل کرده و افراد مستعد در استان را جذب و نسبت به آموزش تخصصی آنان اقدام کند.

وی ضرورت برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی در اقصی نقاط استان را مورد توجه قرار داد و با بیان اینکه در آموزش از شهرستان‌ها نباید غفلت کرد، اظهار کرد: خوشبختانه استان ما ظرفیت‌های بسیار خوبی در تراز ملی و بین‌المللی دارد و آموزش و پرورش برای تعلیم جامعه هدف خود نباید فقط به مربیان حاضر در مدارس اکتفا کند.

عظیمی‌زاده با ابراز تأسف از عدم توجه لازم به اساتید حاضر در استان، ادامه داد: متأسفانه از اساتید بهره‌مندی لازم نمی‌شود. پراکندگی فعالیت‌های قرآنی، عدم وجود هماهنگی بین دستگاهی برای انجام فعالیت‌های یکپارچه قرآنی، موازی‌کاری و نبود انسجام لازم بین فعالیت‌های قرآنی باعث می‌شود که بسیاری از ظرفیت‌های موجود در استان در حوزه قرآن دیده نشود. بدون شک اگر مشکلات برطرف، انسجام و هماهنگی بین دستگاهی ایجاد شود بهتر می‌توان از ظرفیت‌های استان بهره برد.

وی مدارس را به برپایی محافل انس با قرآن توصیه کرد و افزود: مسابقات و فعالیت‌ها در طول سال تداوم داشته و محدود به یک مسابقه نشود. برای مسابقات جوایز ارزشمند در نظر گیرند تا جامعه هدف با انگیزه بیشتر در این عرصه وارد شوند. اگر قصد داریم دانش‌آموزان را جذب کنیم باید سرمایه‌گذاری هدفمند صورت گیرد.

ضرورت تعریف مشوق‌های به‌روز در مسابقات

محمدرضا عسگری، داور رشته اذان، نیز به خبرنگار ایکنا گفت: اذان متأثر از تلاوت است و تا جایی‌که دانش‌آموزان تلاوت کار کرده و اذان می‌دهند سطحشان خوب است. در این رشته نیز چند نفر از مابقی بهتر بودند و تقریباً مشخص بود چه افرادی حائز رتبه می‌شوند.

عسگری ضرورت فضاسازی محیطی بهتر برای فعالیت‌های قرآنی در مدارس و مساجد را متذکر شد و افزود: فضای قرآنی در مدارس باید ایجاد شود و از سوی دیگر تشویق‌های قرآنی باید متناسب با نیاز روز و مقتضیات زمانه متفاوت است.

وی با بیان اینکه امکانات و آموزش‌ها در مدارس پراکنده است و تعدادی از مدارس از این آموزش‌ها و امکانات محروم‌اند، ادامه داد: فعالیت‌های قرآنی در مدارس باید متمرکز صورت گیرد. در برخی مدارس نیز امکانات و ظرفیت وجود دارد، اما پیگیری‌ها کمتر است.

راه‌اندازی پویش با محوریت صحیفه سجادیه

محمد نصرتی، رئیس اداره امور تربیتی اداره کل آموزش و پرورش استان مرکزی و داور رشته صحیفه سجادیه، با اشاره به اهمیت این رشته در مسابقات هدف از برگزاری این مسابقه را آشنایی دانش‌آموزان با قواعد و اصول صبر و بردباری در زندگی و آشنایی با نحوه دعا کردن دانست و ادامه داد: امام سجاد(ع) در قالب دعا بسیاری از اصول زندگی همچون احترام به والدین را به مخاطب گوشزد فرمودند.

وی ادامه داد: استفاده از دعا برای مبارزه یکی از ابزاری است که امام سجاد(ع) از آن استفاده می‌کرد و این مهم یکی از ویژگی‌های این امام معصوم است. دانش‌آموزان با مطالعه این ادعیه با ویژگی دعا آشنا شده و در مراحل مختلف زندگی به کار خواهند گرفت. شرکت‌کنندگان در این رشته با مطالعه دعای بیستم که دارای متن شیوا و دل‌انگیزی بهتر می‌توانند مسیر زندگی را یافته و خود را از گزند آسیب در امان نگه دارند و همین عوامل باعث شده دانش‌آموزان از رشته صحیفه سجادیه و نهج‌البلاغه بیشترین استقبال را نسبت به سایر رشته داشته باشند.

نصرتی اضافه کرد: مفاهیم و تعالیم صحیفه و نهج‌البلاغه به صورت کلی در دروسی همچون دین و زندگی و هدیه‌های آسمانی در مقاطع مختلف تحصیلی وجود دارد، اما به صورت ویژه در محتوای درسی نیامده است. اگر قرار باشد این مطالب در کتب درسی بیان شود باید در شورای عالی تصویب شود. خوشبختانه دانش‌آموزان خود را در همین حد نگه نداشته و با راه‌اندازی پویش‌های مختلف اقدام به گسترش مضامین مذهبی می‌کنند. مقداری صحیفه مهجور است و دستگاه‌هایی همچون شهرداری و سایر دستگاه‌ها می‌توانند نسبت به انتشار این مضامین در سطح شهر و ادارات اقدام کنند.

اعلام آمادگی همکاری آموزش و پرورش با مؤسسات قرآنی

سیدمجتبی طباطبایی، معاون فرهنگی، اجتماعی و پرورشی اداره‌کل آموزش و پرورش استان مرکزی، ‌با بیان اینکه از تمام ظرفیت استان برای برگزاری مسابقات مطلوب استفاده شده است، در خصوص برگزاری دوره آمادگی کشوری و ارتقای سطح دانش‌آموزان گفت: پس از اعلام نتایج، تحلیل‌ها برای اعزام کشوری صورت خواهد گرفت. اگر مهلتی بین امتحانات دانش‌آموزان و مسابقات قرآن داده شود و فشردگی محرم پیش نیاید، قطعاً اردوی مقدماتی و شبانه‌روزی اعزام به مسابقات کشوری را پیش‌بینی خواهیم کرد.

طباطبایی ادامه داد: کیفی برگزار شدن مسابقات یکی ا اولویت‌هاست، اما در کنار کار کیفی نگاه ما برای مسابقات قرآن کاهش نفرات نبوده است. حضور حداکثری دانش‌آموزان در مرحله نهایی استانی مدنظر بود؛ چراکه همین حضورها باعث ایجاد انگیزه شده و زمینه رشد را فراهم می‌کند. خوشبختانه داوران نیز به افزایش سطح کیفی داوطلبان اشاره داشتند و همین عامل باعث فشردگی رقابت‌ها خواهد شد. خوشبختانه امسال دانش‌آموزان شهرستانی با آمادگی بیشتری نسبت به سال‌های قبل در مسابقات شرکت کردند.

وی اضافه کرد: مؤسسات قرآن باید یار و حامی آموزش و پرورش باشند. آموزش و پرورش شروع کننده فعالیت‌های قرآنی است، اما آموزش در دارالقرآن‌های این مجموعه و مؤسسات قرآن تخصصی‌تر و حرفه‌ای‌تر دنبال می‌شود. هر مرکز قرآنی که آمادگی دارد دانش‌آموزان را در این 11 رشته به صورت استانی و شهرستانی آموزش دهد ما آمادگی همکاری داریم.

حضور دانش‌آموزان در مسابقات قرآن می‌تواند به تبدیل خانواده‌ها به پایگاه قرآنی کمک کند. خوشبختانه انگیزه دانش‌آموزان برای آموزش بالاست و از این ظرفیت با کمک اساتید مجرب استان باید استفاده کرد. امید است جرقه‌های امیدی که در دل نوجوانان روشن می‌شود با آموزش‌های حرفه‌ای مدیریت و هدایت شود. البته در این میان از ابزار تشویق نباید غفلت کرد. آموزش و پرورش استان امسال در اقدامی پسندیده برای تمام شرکت‌کنندگان جوایز عمومی در نظر گرفته بود تا هیچ محصلی دست خالی از مسابقات نرود. امید است این سنت حسنه حتی با یک هدیه کوچک در تمام مسابقات نهادینه شود.