به گزارش خبرنگار ایکنا؛ در حالی قطار چهل و یکمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم ایستگاه مقدماتی خود در شهر قم را ترک کرده و به سمت اراک - مقصد نهایی مسابقات - راه افتاده است که این دوره از مسابقات بستر اتفاقات و تغییرات بسیار زیادی بوده است، تغییراتی که هر چند به نظر میرسد پسِ پرده آن چیزی جز ارتقای مسابقات و عمومیت بخشیدن به این بخش از فعالیتهای قرآنی در بین عموم مردم نیست، اما باز هم بسیاری نگاهی منتقدانه به این تغییرات داشتهاند.
نقدها به تغییرات مسابقات، اگرچه به تندی گذشته که پای رئیس جوان مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف را به جلسات نقد باز کند، نیست، اما اگر این نقدهای کوچک شنیده نشود، میتواند به سرعتگیری برای رشد مسابقات قرآن که تنها داوران و بخشی از کارشناسان مدافع برگزاری آن به سبک حاضر هستند، تبدیل شود.
استودیویی شدن مرحله مقدماتی، دو مرحلهای شدن مسابقات و حذف مرحله مهمی همچون نیمهنهایی، فاصله یکماهه بین برگزاری دو مرحله مقدماتی و نهایی، بدون تماشاگر برگزار شدن مرحله مقدماتی، تغییرات در بخش داوری و ... بخشی از تغییرات چهل و یکمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم است که اعتراض برخی را نه به تمام تغییرات که به برخی از آنها به دنبال داشته است.
عمده اعتراض و نقد شرکتکنندگان در مسابقات و برخی از کارشناسان به بدون تماشاگر برگزار شدن مرحله مقدماتی این مسابقات، عدم پخش زنده تلویزیونی و حذف مرحله نیمه نهایی بازمیگردد. انتقاداتی که البته چندان هم بیراه نیست؛ چرا که حذف تماشاگر از هر رویدادی که رقابت مبنا و محور اصلی آن باشد، میتواند بزرگترین ضربه را به آن رقابت وارد کند.
خبرگزاری ایکنا با اینکه از ماهها قبل در جریان کم و کیف تغییرات صورت گرفته در مسابقات سراسری قرآن قرار داشت، اما برای اینکه ورودی درست به این موضوع داشته باشد قبل از اجرای کامل مرحله مقدماتی، از هر گونه اظهارنظر در مورد مسابقات پرهیز کرده و تنها به اطلاعرسانی تغییرات مسابقات بسنده کرده است.
حال و با پایان یافتن مرحله مقدماتی و نزدیک شدن به پخش تلویزیونی این مسابقات که حدود یک ماه به طول خواهد انجامید، بهترین زمان برای زیر ذرهبین بردن تغییرات این دوره از مسابقات است. در همین راستا گفتوگوهایی با برخی از متسابقان، داوران و کارشناسان مسابقات قرآن کشورمان صورت گرفته است.
امیر آقایی، داور رشته حفظ مرحله مقدماتی چهل و یکمین دوره مسابقات سراسری قرآن است که البته خود افتخار حفظ کل قرآن را در کارنامه دارد. او بر این باور است که دریافت بازخوردهای مثبت و منفی مسابقات و تغییرات صورت گرفته در آن نیاز به زمان زیادی دارد. او در این مورد به خبرنگار ایکنا گفت: آنچه که بارز است این است که تغییرات هم باعث جذابیت مسابقات شده و هم مقداری از لحاظ آموزشی سطح مسابقات را بالا برده است.
وی افزود: با تغییرات صورت گرفته شرکتکنندگان با فراغ بال به اجرای برنامه خود میپردازند و بعد از اجرا نیز نمرات با شور و مشورت اساتید مشخص میشود، اگر اعتراضی وجود داشته باشد در همان لحظه و همان زمان به آن پاسخ داده میشود. این از جمله محسنات مسابقات است که کمتر در گذشته شاهد آن بودیم.
آقایی معتقد است که فاصله زمانی بین دو مرحله مقدماتی و فینال باعث میشود تا فینالیستها با تمرکز و آمادگی بیشتری در فینال حاضر شوند. این داور مسابقات سراسری قرآن همچنین در مورد تعامل نداشتن شرکتکنندگان با یکدیگر در این دوره از مسابقات بیان کرد: این را نمیتوان نقطه ضعف بیان کرد. در رشته حفظ هرچه اضطراب کمتر باشد وضعیت بهتری خواهد داشت. بنابر این هر چقدر تعداد حاضران در صحنهای که متسابق دارد، محفوظات ارائه میدهد، زیاد باشد، اضطراب شرکتکننده بیشتر خواهد شد. بنابر این یکی از نقاط مثبت این جور برگزاری از بین بردن اضطراب متسابقان است.
وی در پایان اذعان کرد: ما باید برای جذاب کردن کارهای قرآنی از جمله مسابقات قرآن، تلاش و تغییراتی را ایجاد کنیم، از تغییرات هم نباید ترسید، انشاالله که خداوند کمک کند و تغییرات نتیجه بدهد و افراد بیشتری جذب فعالیتهای قرآنی شوند.
با اینکه امیر آقایی تغییرات صورت گرفته در مسابقات را مثبت ارزیابی میکند، اما برخی متسابقان بر این باور هستند که در این شیوه برگزاری شور و هیجانی که سالهای قبل در مسابقات وجود داشته از بین رفته است. محمود نوروزی، حافظ کل قرآن که امسال و در چهل و یکمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم از طریق سهمیه مسابقات بینالمللی طلاب به مرحله کشوری راه یافته است، چنین اعتقادی دارد.
نوروزی در گفتوگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه احساس من این است که عمده هدف این شیوه عمومیتر کردن مسابقات و جذابیت بخشی برای بینندگان است، گفت: تغییرات برای متسابق، چندان فرق ندارد و اگر یک شرکتکننده در اوج آمادگی باشد در هر شرایطی اجرای مطلوب خود را خواهد داشت. البته در مسابقات شرایط هر رشته نسبت به رشته دیگر متفاوت است. در حفظ روش استودیویی مطلوب است، اما در قرائت ارتباط بین قاری و مستمع باید برقرار باشد.
این حافظ کل قرآن کریم در مورد جدا شدن مرحله مقدماتی از نهایی و نیز تعامل نداشتن شرکتکنندگان با هم گفت: من خودم به شخصه دوست دارم، جدا باشند چون نقاط ضعف خودم را متوجه میشوم و در کارنامه نیز نکات گفته میشود، ضمن اینکه فاصله بین دو مرحله باعث میشود تا نکاتی که داوران گفتهاند در این فاصله تمرین کنیم.
وی البته به این موضوع که در این روش دیگر شور سالهای قبل را شاهد نخواهیم بود هم اشاره و اظهار کرد: برخی مسابقات قرآن در خارج از کشور از جمله کشوری همچون بنگلادش، مسابقات را در تالاری بسیار بزرگ همراه با تشریفات فراوان برگزار میکنند و مسابقات بیشتر شبیه یک جُنگ است.
محمدرضا ستودهنیا، از جمله داوران مسابقات بینالمللی قرآن کریم است که سابقه حضور در تیم داوری بسیاری از مسابقات را در کارنامه دارد، او عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان نیز هست.
ستودهنیا، برترین مزیت تغییرات صورت گرفته در مسابقات سراسری قرآن را مربوط به بحث داوری و اینکه متسابقان در جریان نظرات هیئت داوران در مورد نمرات کسب شده قرار میگیرند، عنوان کرد و گفت: بسیاری از متسابقان، همیشه اذعان دارند با وجود اینکه تجربه سالها حضور در مسابقات را دارند، اما هنوز با آراء برخی داوران آشنا نشدهاند، بنابر این ارائه نظرات داوران به متسابقان در کوران رقابتها یک فرصت طلایی برای شرکتکنندگان است که هرچه بیشتر و بهتر با نظرات داوران آشنا شوند.
وی در ادامه بیان کرد: در شیوه جدید برگزاری مسابقات، دیگر مانند سالهای قبل شاهد حضور داوران در اتاقهای در بسته نیستیم. در بحث داوری همه چیز در شفافیت تمام صورت گرفت و این پیشرفت بزرگی برای مسابقات قرآن است که جای قدردانی دارد.
این داور مسابقات بینالمللی قرآن در پاسخ به سوالی در مورد حذف مرحله نیمهنهایی و تأثیر آن بر حضور متسابقان با تکیه بر شانس در مرحله فینال، گفت: اگر بخواهیم مسئله شانس را کنار بگذاریم، تنها یک راه برای آن وجود دارد و آن هم این است که همه متسابقان در قرنطینه باشند و یک قرعه واحد برای همه آنها در نظر گرفته شود که البته این امکانپذیر نیست؛ چرا که نمیتوان برای دهها نفر یک قطعه خاص در نظر گرفت، بنابر این مسابقات سراسری قرآن در هر شکل و شمایلی که برگزار شود، قرعهها متفاوت خواهد بود و سهل و سخت بودن قرعهها براساس شانس افراد اتفاق خواهد افتاد. علاوه بر همه اینها، کسی که در مسابقه شرکت میکند، باید هر بخشی از قرآن که به او داده میشود، توانایی اجرای آن را به بهترین نحو داشته باشد تا به موفقیت برسد، در مسابقات قرآن دیگر کشورها چنین چیزی اصلاً مطرح نیست.
وی در تکمیل این بخش از صحبتهای خود با تأکید بر اینکه ممکن است، شانس برای حضور یک شخص در فینال اثرگذار باشد، اما بسیار کمرنگ است، گفت: اگر نگاهی به آیتمهای مختلف و وضعیت شرکتکنندگان در هر آیتم بیندازیم متوجه خواهیم شد که مثلاً از نظر تجویدی تفاوت زیادی بین قرعهها وجود ندارد. به لحاظ صوت و لحنی نیز قاری باید به اندازه و سطح مسابقات حرفهای باشد تا بتواند به مراحل بالاتر برود. تنها موضوع وقف و ابتدا باقی میماند که ممکن است برای متسابق مسئلهساز شود؛ خوشبختانه با نظراتی که داوران وقف و ابتدا در این دوره از مسابقات در ارتباط با تقطیع داشتند، این مسئله نیز قابل حل است. داوران وقف و ابتدا در عبارات طولانی این مسئله را پذیرفته بودند که متسابقان، وقف و ابتدایی در میان جملات داشته باشند. بنابر این با توجه به این مسائل که گفته شد، درصد تاثیر شانس کم میشود. همانطور که گفته شد، منکر این موضوع نیستم که در هر مسابقه، شانس هم تأثیرگذار است، اما بسیار کمرنگ است.
مجتبی علیرضالو، شرکتکننده رشته حفظ کل قرآن کریم که سابقه حضور در فینال چندین دوره مسابقات سراسری قرآن و نیز مسابقات بینالمللی را دارد، اما بر این باور است که حذف مرحله نیمه نهایی باعث شده است تا در بالای جدول افرادی که توانمندی کمتری دارند نیز حضور داشته باشند. استدلال این شرکتکننده این است که با یک مرحله توانمندی متسابق به خوبی محک نمیخورد؛ چرا که ممکن است یک فرد کمتر مسلط با یک قرعه راحت مواجه شود و همین قرعه باعث شود تا به فینال مسابقات برسد، اما اگر مرحله نیمهنهایی وجود داشت، این قبیل افراد در آن مرحله گیر افتاده و به فینال مسابقات نمیرسیدند.
علیرضالو در ادامه حضور سه داور و اجرای تعداد نفرات کمتر در یک روز را از نکات مثبت مسابقات در این دوره عنوان کرد و گفت: در دوره قبل در یک روز شاید در حدود 50 نفر اجرا میکردند، همین موضوع کار را برای داوری بسیار سخت میکرد. اینکه نکات فنی گفته میشود و به متسابق اعلام میکنند در چه نقطهای قرار دارد، بسیار مطلوب است. بحث دیگر، آرامش حافظان در این شکل از برگزاری مسابقات است. برای حافظ قرآن این آرامش سالن بسیار خوب است. برای قاریان بحث اما جداست؛ چرا که آنها باید ارتباط با مستمع را داشته باشند.
علیرضالو فاصله بین دو مرحله مقدماتی و نهایی را از دیگر نکات مثبت شیوه جدید برگزاری مسابقات عنوان کرد و در مورد نکات منفی این دوره از مسابقات نیز گفت: حذف مرحله نیمهنهایی یکی از بزرگترین ضعفهای برگزاری به شیوه جدید است؛ چراکه حذف این مرحله باعث میشود افراد کمتر توانمند نیز در بین فینالیستها حضور داشته باشند.
محمود لطفینیا، قاری بینالمللی و یکی دیگر از داوران مسابقات سراسری قرآن کریم است، او اعتقاد دارد که تغییرات مسابقات سراسری قرآن کریم نیاز به تدابیر بیشتری دارد.
وی در گفتوگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه هیچ کاری بدون نقص نیست، افزود: مسابقات سراسری قرآن ایران، چهل سال است که در حال برگزاری است و کسی نمیتواند منکر پیشرفت مسابقات باشد. اما در عین حال برگزارکنندگان به تناسب زمان، امکاناتی که در اختیار داشتهاند و نیز توقعاتی که نسلها در هر دورهای دارند، باز با مشکلاتی مواجه میشوند.
وی یکی از مشکلات این دوره از مسابقات را زنده نبودن تلاوتها برای مخاطب عنوان کرد و گفت: غیر از اینکه بتوانیم مخاطب عام را جذب کنیم، زنده بودن این هدف نیز مهم است. درست است که اگر این مسابقات ضبط و از رسانه پخش شود نیز میتواند بیشتر به سمع مخاطبان برسد، اما زنده بودن تلاوتها برای مخاطب، موضوع مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. زمانی که مسابقات در یک شهر برگزار میشود، باید تدابیری اندیشیده شود تا اهالی آن شهر به صورت زنده متوجه برگزاری مسابقات شوند و از تلاوت زنده قاریان بهرهمند شوند. باید این موضوع که تلاوتها به صورت زنده به استماع مخاطب چه در سالن مسابقات و چه از طرق دیگر برسد باید مورد توجه قرار بگیرد.
این قاری بینالمللی کشورمان تصریح کرد: مسابقات به هر شکل و گونهای برگزار شود، عدهای باز هم بهانه برای ایراد گرفتن دارند. در هر زمان مسابقات برگزار شود، شاهد حجمی از بهانه و انتقاد هستیم که به جرأت میگویم این موضوع خدایی نیست. من برای بخشی از نسل حاضر قرآنی و آنهایی که این نوع تفکر را دارند، متأسف هستم. آنها فکر نمیکنند با افکار شرورانه در مسابقاتی که برای خیر است، حضور داشته باشند. توصیه من به قاریان این است که آگاه باشند که با چه کتابی سروکار دارند، آگاه باشند که در آخرت به این کتاب و صاحب آن باید پاسخگو باشند، بنابر این دین خود را به دنیا نفروشند.
محمدرضا احمدی، دیگر شرکتکننده رشته حفظ کل قرآن کریم است که چند سالی میشود یک پای فینال مسابقات است. او بر این باور است که شیوه جدید برگزاری مسابقات مخاطب را درگیر خود میکند.
این شرکتکننده رشته حفظ کل قرآن کریم در ادامه به موضوعی مهم که گریبانگیر بسیاری که شرایطی مشابه با او دارند اشاره کرد و با بیان اینکه یک سری انتقادات نسبت به نظم در اطلاعرسانی و ... وجود دارد، افزود: مقداری در بحث اعلام زمان برگزاری مسابقات بینظمی وجود داشت. حدود دو هفته قبل از آغاز مسابقات مطلع شدیم که این مسابقات به این شیوه و در این تاریخ برگزار میشود. این موضوع شاید برای برخی متسابقان که در کوران مسابقات بودند و در مرحله استانی حضور داشتنند چندان مهم نبوده باشد، اما برای افرادی که با استفاده از سهمیه به مرحله کشوری آمدهاند، مهم است؛ چرا که آنها به این خیال اینکه مسابقات، مهرماه است، مقداری تمرینات خود را دیر آغاز کردند. حتی این صحبت شده بود که افرادی که عالی و ممتاز شدهاند، مستقیم به اراک میروند. همین باعث شد به خاطر مشغلهای که داریم، نتوانیم بیشتر تمرین کنیم. باید حداقل از چند ماه قبل متسابق خبر داشته باشد تا تمرینات خاص خودش را انجام دهد. این موضوع بر روی میزان آمادگی من و افرادی با شرایطی مشابه تأثیر داشت.
احمدی در ادامه به از بین رفتن دورهمیهایی که سالهای قبل به بهانه مسابقات در شهر محل برپایی رقابتها وجود داشت، اشاره و اظهار کرد: در فضای مسابقات در سالهای قبل یک دورهمی وجود داشت که امسال این دورهمی از بین رفته است. غیر از فینالیستها که تعدادشان هم چندان زیاد نیست، سایر افراد همدیگر را نمیبینند و حیف است، چنین اجتماعی حذف شود.
این حافظ کل قرآن که سابقه حضور در مسابقات بینالمللی کشور ترکیه را نیز دارد در ادامه نقدی هم به حضور داوران در سالن مسابقات وارد کرد و گفت: در برخی ادوار حتی داوران تصویر شرکتکننده را نیز نمیدیدند، اینکه داور در صحنه باشد، ناخودآگاه بر روی نمرهدهی او اثر دارد. داوران ما بسیار فنی هستند اما به صورت ناخودآگاه نمرهدهی به یک فرد ناشناس و یک فرد که چهره او را میبینند، اثر دارد. مخصوصاً این اثر زمانی بیشتر میشود که از پیشینه یک شرکتکننده نیز اطلاع داشته باشند.
وی مشکل دیگر این دوره از مسابقات را بهروز نشدن برخی قوانین عنوان کرد و افزود: یک سری قوانین هنوز بهروزرسانی نشده است به عنوان مثال به خاطر خلاء قانونی داوران در برخی موارد نظر خود را بر نمره دهی اعمال میکنند در صورتی که باید نمرهدهی براساس آییننامه باشد. به عنوان مثال مصحف «محشی» که بهروز هم شده است وقف و ابتداهایی که در آن اعمال شده است، مورد قبول برخی داوران نیست. اگر قرار بر نظر شخصی است متسابق که از نظر داور اطلاع ندارد. این خلائی است که برخی اساتید نیز بر آن تأکید داشتند. این مختص به این دوره نیست و همیشه وجود داشته است.
در این بین، برخی مهمترین ویژگی چهل و یکمین دوره مسابقات سراسری قرآن را جنبه آموزشی آن عنوان میکنند و اعتقاد دارند توضیحاتی که داوران ارائه میدهند هم برای شرکتکنندگان و هم مخاطبان تلویزیونی میتواند به عنوان یک دوره آموزشی در نظر گرفته شود.
حسین اخواناقدم، یکی دیگر از داوران این دوره از مسابقات چنین اعتقادی دارد. او مهمترین ویژگی چهل و یکمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم را جنبه آموزشی آن عنوان کرد و گفت: زمانی که بینندگان توضیحات لازم را در مورد یک تلاوت مشاهده میکنند، میتوانند نگاهی آموزشی به آن داشته باشند.
وی طولانی شدن فرآیند برگزاری مسابقات در طول دوره مقدماتی برای داوران را ازجمله ضعفهای شیوه جدید برگزاری مسابقات بیان کرد و افزود: داوران در زمان برگزاری مسابقات در این مرحله و در این شیوه باید نزدیک به هشت روز به داوری بپردازند و این برای داوران به یک ماراتن تبدیل میشود. اگر نگاهی به مسابقات بینالمللی قرآن که اخیراً برگزار شد داشته باشیم میبینیم که کل مسابقات پنج روز و تنها در نوبت بعدازظهر بوده، اما در این دوره تنها مرحله مقدماتی به مدت هشت روز و طی دو نوبت صبح و بعدازظهر برگزار شده و هیئت داوران در این مدت مشغول داوری بودهاند.
این مدرس قرآن کریم عنوان کرد: نکته دیگری که وجود دارد این است که برخی متسابقان در حضور ۱۵ داور و دوربینهای ضبط برنامه دچار اضطراب شده و همین موضوع بر روی کیفیت اجرای آنها تأثیر میگذارد. باید چارهاندیشی شود تا شاید بتوان برای این معضل چارهجویی شود. البته در مقابل این نیز برخی شرکتکنندهها هستند که مشکلی نداشته و با سهولت به اجرای برنامه میپردازند، لذا حضور داوران در صحن مسابقات را یک فرصت قلمداد میکنند.
شاید مهمترین و جدیترین نقدی که در مورد شیوه جدید برگزاری مسابقات وجود دارد، مالک عبدی، نماینده استان ایلام در رشته تلاوت ترتیل بیان کرد. این شرکتکننده اعتقاد دارد که برگزاری مسابقات در یک سالن دربسته و سربسته باعث میشود تا شرکتکنندهها در هر رشته از رقبای خود و سطح او اطلاع نداشته باشند و این چندان مطلوب نیست.
مالک عبدی در گفتوگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه یکی از نکات منفی مسابقات نداشتن ثبات لازم است، گفت: چندین سال، پشت سر هم است که قالب مسابقات تغییر میکند و این چندان مطلوب نیست؛ چراکه متسابق را سردرگم میکند. هنوز بعد از 40 سال مسابقات به ثبات نرسیده است. بنابر این متسابق اطلاع ندارد برای سال بعد رقابتهای رشته ترتیل به همین سبک و سیاق است یا قرار است باز هم شاهد تغییرات باشیم.
وی افزود: ایراد دیگر این است که یک تعداد شرکتکننده از استانهای مختلف در یک روز خاص وارد شهر قم شدند و در یک فضای در بسته و سربسته رقابت خود را برگزار کردند و به استان خود بازگشتند. در اینجا متسابق از رقبای خود اطلاع ندارد و نمیداند حریف او که دو روز قبل اجرا داشته و نمره 90 را دریافت کرده است، چرا این نمره را گرفته است؟ درست است که مسابقات بعدها پخش میشود، اما این پخش یک محتوای تدوین شده است و مشخص نیست در سالن چه چیزی گذشته است. الان من تنها از نمره خودم خبر دارم و از رقبا هیچ اطلاعی ندارم، مشخص نیست فینالیستها عددی مشخص میشوند یا رنج نمرات را در نظر میگیرند. هنوز به طور قطع در مورد این موضوعات با متسابقان حرفی زده نشده است.
عبدی که رتبه اول رشته حفظ 20 جزء سال 84 را در کارنامه خود دارد، با تأکید بر اینکه بزرگترین عیب مسابقات همین مورد است، افزود: در سال 84 که در مسابقات رشته حفظ حضور داشتم مسابقات به یک نحو بود و سال بعد نیز مسابقات به نحو دیگری برگزار شد.
با تمام این تفاسیر به نظر میرسد، تغییرات صورت گرفت در چهل و یکمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم که همراهان بسیار زیادی داشته و اغلب اعتقاد دارند که نکات مثبت آن بسیار فراتر از نکات منفی است، نیاز به تدابیر بیشتری برای رسیدن به کمال دارد. تدابیری که مطمئناً مسئولان برگزارکننده مسابقات بعد از برگزاری فینال رقابتها در مهرماه امسال در شهر اراک، به دنبال راهکارهایی برای رفع معایب و نواقص خواهند بود.
انتهای پیام
کجای حرف محمود نوروزی چنین استنباط شما را می رساند!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
خواهشا دست از سیاسی بازی بردارید...