نگاهی به آئین سنتی ماه محرم در استان مرکزی
گروه اجتماعی: همزمان با ماه محرم ماه خون و شهادت، آئین سنتی بسیاری در سراسر استان مرکزی برپا می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، همزمان با ماه محرم ماه خون و عزا آئین سنتی بسیاری در سراسر استان مرکزی برپا می‌شود.
نخل‌گردانی خمین
یکی از مراسمی که در روز عاشورا و با حضور تمامی هیئت‌ها و عزاداران در شهر خمین برگزار می‌شود مراسم نخل‌گردانی است.
این مراسم از صبح روز عاشورا با بیرون آوردن نخل از جایگاه شروع و تا ظهر عاشورا با گرداندن نخل در دو خیابان اصلی شهر و مکانی قدیمی که از طرف اهالی چاله نخل خوانده می‌شود ادامه می‌یابد. مراسم نخل‌گردانی تابع قراردادهای محلی بوده و حداقل از دوره زندیه تا بحال استمرارداشته است.
نخل‌گردانی در نراق
شهر نراق از شهرهای قدیمی استان مرکزی حدفاصل دو شهرستان دلیجان و کاشان است. در این شهر در روز عاشورا مراسمی تحت عنوان نخل‌گردانی برگزار می شود.
این مراسم که ریشه در فرهنگ و گذشته مردم این شهر دارد از صبح روز عاشورا با بیرون آوردن دو نخل قدیمی از جایگاه خود شروع و با چرخاندن آن در خیابان امام خمینی(ره) و کوچه‌های بافت قدیم شهر همراه است. زنان به مانند مردان به‌دنبال نخل به راه افتاده و در پی آن مویه می‌کنند.
مراسم عَلَمبران تفرش
مراسم عَلَمبران در محله فم شهر تفرش و در محلات کوچک آن انجام می‌پذیرد. در محله مذکور سه محله خلچان، ششناو و میان ده صاحب تکیه هستند.
در روز اول محرم مردم محله با چند عَلَم سیاه به در خانه‌های صاحب عَلَم رفته و با انجام نوحه و چاوشی‌خوانی او را دعوت به بیرون آوردن عَلَم می‌کنند.
بدین ترتیب تمامی عَلَم‌‌های یک تکیه از صبح تا حدود ظهر با حضور مردم محله جمع شده و در جایگاه پیش‌بینی شده خود در تکیه جای داده می شود. عَلَمبران در تفرش دارای سبقه تاریخی بوده و حداقل از دوره قاجار برگزار می‌شود.
نخل‌گردانی در تفرش
شهر تفرش یکی از کانون‌های تشیع در مرکز ایران از صدر اسلام تاکنون بوده است. در این شهر مراسم عزاداری با شور و حال خاص برگزار شده و با انجام مراسم و آئین‌های خاص همراه است.
یکی از مراسم کهن دراین شهر مراسم نخل‌گردانی است. این مراسم در روز عاشورا و با حضور مردم محله فم و ترخوران برگزار شده و تابع قراردادهای خاص و از پیش تعیین شده است.
مراسم نخل‌گردانی از دوره صفویه تاکنون در شهر تفرش تداوم داشته است.
مراسم عَلَم‌‌گردانی در روستای هزاوه
روستای هزاوه در جنوب غرب دشت فراهان قرار گرفته و در گستره فرهنگی فراهان سادات جای می گیرد. در این روستای تاریخی در دهه محرم و روز عاشورا و به اتفاق سادات مراسمی تحت عنوان عَلَم‌‌گردانی انجام می‌پذیرد. سادات روستا از روز اول محرم علمی قدیم را آراسته و تا روز عاشورا در محلات آبادی می‌گردانند.
در روز عاشورا این مراسم با حضور مردم هزاوه صورت گرفته و با حضورع عَلَم در میادین اصلی آبادی و عبور آن از کوچه‌باغ‌ها همراه است. این عَلَم در ظهر عاشورا به جایگاه خود در امامزاده شاهزاده احمد(ع) برگردانده شده و پنجه طلایی‌رنگ آن جدا شده ودر نزد یکی از سادات تا سال بعد به امانت گذاشته می‌شود.
مراسم چغچغه‌زنی در روستای انجدان
انجدان یکی از روستاهای تاریخی استان مرکزی در 28 کیلومتری جنوب شرق شهر اراک است. در این روستای تاریخی در روزهای دهم و یازدهم محرم مراسمی بنام چغچغه‌زنی برگزار می‌شود.
چغچغه ابزاری چوبی و خراطی شده است که با به هم کوبیدن آنها به هم آهنگهای موزون ایجاد می‌شود. انجدان از دو محله بالا و پائین تشکیل شده و مردم این دو محله با انجام چغچغه‌زنی به عزاداری می‌پردازند. غالباً یک نفر آواها و نوحه‌های محلی سر داده و چغچغه‌زن‌ها با هماهنگی‌های خاص با چغچغه جواب می‌دهند. این مراسم ریشه در گذشته مردم انجدان داشته و حداقل از دوره قاجار برگزار می‌شود.
