به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، انقلاب اسلامی آثار و دستاوردهای فراوانی در حوزههای متنوع و مختلفی داشته است. از جمله حوزههایی که از انقلاب تأثیر پذیرفت حوزه هنر بوده است.
انقلاب اسلامی ایران تغییر و تحول اساسی در شاخههای مختلف هنر، پدید آورد و هنر پس از انقلاب نیز بر زنده نگهداشتن آن بسیار مؤثر بود. درون مایه هنر پیش از انقلاب اسلامی، بیشتر پوچگرا بود و بیشتر هنرمندان آن عصر، خودشان به هنر، اصالت میبخشیدند و پیرو هنری بودند که خود بدون پیشینه بود.
هنر در جامعه ما، پس از انقلاب اسلامی از ایمان، اعتقاد و آگاهی ملتی سرچشمه گرفت که هنر را چونان سلاحی برنده در پایداری و پاسداری از آرمانهایشان پذیرفتهاند. ارزشهای والای اسلامی در باروری درخت تناور هنر اسلامی تأثیری اساسی دارد.
در نظام مقدس اسلامی، در حوزههای مختلف هنری هنرمندانی را میبینیم که هنر را ابزاری برای پی بردن به معانی والا و پیوستن با حقیقت برتر به کار می برند.
امام خمینی(ره) درباره هنر چنین فرمودند؛ تنها هنری مورد قبول قرآن است که صیقل دهنده اسلام ناب محمدی(ص)، اسلام ائمه اطهار(ع)، فقرای دردمند، اسلام پابرهنگان و تازیانهخوردگان تاریخ تلخ و شرمآور محرومیتها باشد.
هنری زیبا و پاک است که کوبنده سرمایهداری مدرن و کمونیسم خونآشام و نابود کننده اسلامِ رفاه و تجمل، اسلام التقاط، اسلام سازش و فرومایگی، اسلام مرفهین بیدرد و در یک کلمه اسلام آمریکایی باشد.
هنر در عرفان اسلامی ترسیم روشن عدالت و شرافت است
هنر در مدرسه عشق نشاندهنده نقاط کور و مبهم و معضلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامی است و هنر در عرفان اسلامی ترسیم روشن عدالت و شرافت و انصاف و تجسیم تلخ کامی گرسنگان مغضوب قدرت و پول است.
ابوالفضل خسروی، کارشناس هنری اداره فرهنگ و ارشاد خمین در همین رابطه در گفتوگو با خبرنگار ایکنا، گفت: پس از انقلاب اسلامی ایران، هنرمندان مسلمان و متعهد، هنر را از آلودگی که سیاستمداران رژیم طاغوتی شاه، در مفهوم هنر اسلامی پدید آورده بودند تا آن را ابزار رواج فساد و فحشا و استواری سلطه جبارانه خویش کنند، پاک کردند و حقیقت واقعی آن را که سرچشمه سرشار الهی است، نمایان کردند.
وی افزود: ایستادگی مردم در طول دفاع مقدس، قلمرو تازهای را برابر هنر و موضوعات و مضامین باز کرد و حتی واژگان جدیدی به ادبیات فارسی وارد شدند.
نگاه انقلاب اسلامی به هنر
خسروی با اشاره به نگاه انقلاب اسلامی به هنر ادامه داد: اگر سرچشمه هنر، معنویت و شاخ و برگ آن در باغ زندگیِ مردم افراشته باشد، گرانبهاترین میوههای ایمان و اندیشه و احساس و تخیل آفریننده را به بار خواهد آورد.
این کارشناس هنری با بیان اینکه هنر باید جزئی از مسائل اجتماعی باشد، تصریح کرد: اجتماع نیز باید به هنرمند امکان کار و بیان تکنیکی و هنری بدهد و به طور کلی باید اذعان کرد که هنر جزء جداییناپذیر زندگی و فرهنگ مربوط به آن است.
مقام معظم رهبری، درباره تأثیر شگرف هن بر روح و روان انسان میفرمایند: هنر این خصوصیت مهم را دارد که به خاطر ملایمت با طبع انسان، بیشک در طبع او اثر میکند، هر هنری در طبع انسان اثر میگذارد، اگر چه آن کسی که مورد اثر قرار گرفته باشد، نتواند آن هنر را تحلیل کند، هنر اثر خود را میگذارد؛ یعنی دل را منقلب میکند و اثری در روح باقی میگذارد. هر چه مایه هنری کمتر باشد این اثر هم کمتر میشود.
هنرمندی که چنین هنری دارد، نهتنها هویت دینی و انسانی جامعه را حفظ می کند، بلکه بدین وسیله، خودش نیز روز به روز کمالات روحی و باطنی بیشتری دارد که البته رشد و کمال هنرمند بر تعالی و پیشرفت جامعه تأثیر مستقیم دارد.
در بحث سینما و تلویزیون و تئاتر میتوان از رویشها و متولد شدن کارگردانان جدید و جوانی نام برد که با ایدئولوژی انقلاب اسلامی و با انگیزههای انقلابی و شیعی و با تسلط و آشنایی کامل به اصول و آرمانها قدم به این عرصهها گذاشتهاند.
محمدجواد طاهری، کارگردان جوان شهرستان خمین نیز در این باره به ایکنا، گفت: با وقوع انقلابهای جهانی هرچند از همان بدو پیروزی، بیشترین و سریعترین تأثیر انقلاب بر نظامهای سیاسی و اجتماعی آن کشور است اما به مرور زمان تأثیر انقلاب بر حوزههای فرهنگی و ادبی نیز نمایان میشود و رفته رفته دیدگاهها و مکاتب ادبی نو متولد میشود.
وی با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بر نگاه بلندمدت به هنر اسلامی و سینمای دینی در دیدار جمعی از مسوولان و دست اندرکاران جشنواره مردمی فیلم عمار گفت: انقلاب اسلامی حرکتی هنرمندانه بود و انقلاب یک تابلوی هنری و اثری موسیقایی است که با گشودن چشم دل میتوان آنرا دید و شنید.
طاهری افزود: هنرمندان متعهد، با شناخت جایگاه والای خویش و به پشتوانه معارف غنی اسلامی، میتوانند هنر را تواناترین و زیباترین وسیله هدایت ملتها، به سوی عدالت خواهی و آزادی و خداجویی برگزینند.
این کارگردان با بیان اینکه بنیانگذار انقلاب اسلامی با برخـوردارى از مایههاى اصلـى و عمـده هنر در حـد بالایى ایـن عناصر را در وجـود خـویـش فراهـم آورده بـود، خاطرنشان کرد: نیروى خطابه و سخنـورى، زیبایـى قلـم و قدرت نگارش ایشان، تـوان تأثیـرگذارى عمیق بـر دلهاى مخاطباـن، قـدرت انگیزش نسبت به جـوانان، ذوق لطیف شعرى، خط پخته و زیبـا، مایههاى طنز، کنایه، استعاره و صناعات ادبـى در گفتار و نـوشتار، زیبایـى روح و رفتار، جمال ظاهر و باطن و حسن صورت و حسـن سیرت و حسـن سریرت، همه و همه در امام امت جمع بـود.
یکی دیگر از حوزه های هنری که از انقلاب و جریانهای انقلاب اسلامی بسیارتاثیر پذیرفت ، حوزه ادبیات است.
تاثیر انقلاب اسلامی بر بالندگی هنر کشور
اکرمالسادات فارسی، بانوی نویسنده شهرستان خمین در خصوص تاثیر انقلاب اسلامی بر بالندگی هنر کشور نیز، اظهار کرد: از لحاظ تاریخی و حقوقی بیان مواردی در هنر و خلق آثار متعدد در رابطه با انقلاب اسلامی به معنای نزدیکی هنر با انقلاب اسلامی و تاثیرپذیری از آن است.
این نویسنده ادامه داد: ادبیات، نمود اندیشهها و احساسات و عواطف شاعر و نویسنده از رویدادها و حوادثی است که در دنیای پیرامون وی رخ می دهد و خود آن را تجربه و احساس میکند. بی گمان هرگاه ارزشهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در جامعهای تغییر کند و دگرگون شود در نوع نگرش و عواطف شاعر و نویسنده نیز تغییر و دگرگونی پدید میآورد.
فارسی تصریح کرد: تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که از اوان انقلاب اسلامی در ایران روی داد؛ نه تنها سیمای سیاسی و ساختارهای اجتماعی را به کلی دگرگون ساخت، بلکه درزمینه شعر، ادب و هنر نیز تغییرات فراوان ایجاد کرد. این تغییر هم در شکل و قالب آثار و هم در زبان و محتوا و پیام آنها دیده میشود.
وی با بیان اینکه بین سالهای 58 تا 70 رمانها و مجموعه داستانها رشد کمی و کیفی داشتهاند، افزود: توجه نویسندگان به خلق اثر در این دوران تا به بدانجا بوده است که منتقدان ادبی نوید فرارسیدن عصر رمان را داده اند. در این دوره ترجمه رمان و مجموعه داستان نیز رونق فراوانی داشته است. انقلاب و فضای آزاد آن بر ترجمه آثار خارجی نیز تأثیر خاص خود را میگذارد و ترجمه آثاری با مضامین مبارزاتی و انقلابی کشورهای اروپایی، روسی و امریکای لاتین رواج مییابد.
فارسی ادامه داد: با اوجگیری انقلاب اسلامی و سپس پیروزی آن، کتابخوانی و به تبع آن کارگاههای داستاننویسی و محافل ادبی رواج و رونق خاصی پیدا کرده و مجلات ادبی فراوانی منتشر میشود.
حرکت مردم و مبارزات و اتفاقات و حوادث بکر و ناب انقلاب تا حد زیادی نویسندگان ادبیات داستانی معاصر را به بومی نویسی دعوت کرد.
نویسندگان باید به عمق انقلاب توجه داشته باشند
این بانوی نویسنده با اشاره به اینکه نویسندگان باید به عمق انقلاب توجه داشته باشند و لایهها و مراتب انقلاب اسلامی را بهخوبی نمایان سازند، خاطرنشان کرد: دستیابی به عمق انقلاب اسلامی که اصل آن برپایه ولایت ائمه و ولایت فقیه استوار بود کار مشکلی است که تنها در صورت مومن بودن و مومنانه زندگی کردن و تعهد نویسنده نسبت به این مسائل امکانپذیر است.
با وجود اذعان همه هنرمندان بر تأثیرات مثبت و دستاوردهای انقلاب اسلامی بر تمامی حوزههای هنری اما در حال حاضر بهعلت غربت هنرجویان انقلابی در این حوزهها و همچنین عدم اقبال هنرجویان انقلابی به این حوزهها، در این رشتهها شاهد رشد و پیشرفت مفهومی کمتری هستیم که امید میرود با سیاستگذاریهای کلی و تجدیدنظر در نگاههای کلان، بالاخره روزی شاهد یک استارت در بازنگری جامعه هنری در این رشتهها در جهتگیری به سمت آرمانهای انقلاب اسلامی باشیم.
به هرحال شرایط دنیای امروز ایجاب میکند که با زیان شناخته شده و هنری با دنیا سخن بگوییم. انقلاب اسلامی به لحاظ محتوای غنی اسلامی و انقلابی برای گسترش و تعمیق نیازمند مسلط شدن به ابزار هنر در ابعاد مختلف آن در راستای ابلاغ پیام مهم انقلاب اسلامی است.