منبع اصیل هنر اسلامی قرآن است/ تقابل مدرنیسم با نقاشی‌های سقاخانه‌ای
گروه هنر: استاد هنرهای اسلامی گفت: بینش هنرمندان مسلمان ناشی از وسعت جهان‌بینی اسلامی باعث نوآوری در رشته‌های مختلف هنری شد، در واقع مایه ربط هنرمند اسلامی با هنرش توحید است، هنرمند مسلمان تنها از یک منبع عظیم بهره می‌گیرد که آن هم قرآن کریم است.
مهرداد کرمی، استاد هنرهای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، با اشاره به گستردگی هنر اسلامی گفت: هنری که در تداوم و شکل‌گیری آن مبانی فکری و فلسفی اسلام غالب‌تر باشد را هنر اسلامی می‌نامیم، منبع ما در هنر اسلامی هر آنچه در قرآن و کتاب‌های فقه اسلامی پیرامون این موضوع آمده است می‌باشد، درواقع قرآن سند و ملاک صحت یا غلط بودن کتب و فنون دیگر اسلامی است و آنچه در رابطه با هنر در قرآن آمده ملاکی قاطع درباره قضاوت چگونگی برخورد اسلام با هنر به شمار می‌رود.
توحید؛ نقطه اتصال هنرمند اسلامی با هنر
برنده جایزه ویژه ثبت واقعه غدیر در دانشگاه ادامه داد: بدون شک بینش و شناخت تازه‌ای که نصیب هنرمندان مسلمان شد از وسعت جهان‌بینی و ایدئولوژی اسلامی به دست آمده بود که سبب شد هنرمندان در رشته تخصصی خود دست به ابتکارات و نوآوری‌هایی بزنند، منشأ فعالیت مسلمانان در جهان و مایه ربط هنرمند اسلامی با هنرش اصولا توحید است، هنرمند مسلمان تنها از یک منبع گرانقدر بهره می‌گیرد که آن هم قرآن کریم است.
تحقق هنر اسلامی در مصداق
استاد هنرهای اسلامی تصریح کرد: اصولا هنر اسلامی دنیای رمز و اسرار است، این نوع هنر در معماری دارای دو شاخه مهم می‌شود بناها و هنرهای تزئینی، بناها که شامل مساجد و مقبره‌ها ست و در تزیئنات شاهکارهایی در هنر کاشی موزاییک و شیشه‌های منقوش محرابها، سنگبری ها، ازاره‌ها، مرمر و سفال و خطوط اسلامی است که در نهایت همه اینها مسجد را به عنوان مهمترین نماد اسلامی در تمام دنیا قلمداد می‌کند.
مساجد اصیل اسلامی
کرمی افزود: از قدیمی‌ترین مساجد صدر اسلام مسجد تاریخانه دامغان است که متأسفانه جز تلی از خاک از آن باقی نمانده و مربوط به قرن اول هجری است، مسجد جامع نائین نیز در دوره آ‌ل‌بویه ساخته شده، در حوزه خارج از ایران مسجد سلطان احمد در ترکیه، مسجد قیروان در تونس، مسجد کبیر در الجزایر، مسجد جامع الازهر در مصر که یکی از دانشگاه‌های بزرگ اسلام و مربوط به دوره فاطمیان بوده است، مسجد متوکل در سامرای عراق در دوره امویان و قبةالصخره قدیمی ترین شاهکار معماری اسلامی در فلسطین و مسجد الاقصی در بیت‌المقدس و مسجد جامع دمشق، نمونه‌هایی از مساجد و ظهور هنر اسلامی می‌باشند.
اسلام و هنر خوشنویسی
وی با اشاره به هنر خوشنویسی در تاریخ اسلام تأکید کرد: همچنین در اسلام خوشنویسی برترین هنرهاست، چون معجزه اسلام کلام الهی است و اساساً دو دلیل مهم در پرداختن به خوشنویسی در اسلام وجود دارد؛ یکی توسعه کلام خداوند به خط زیبا در میان مسلمانان و دیگری گسترش اسلام با استفاده از جذابیت‌های هنری در سراسر دنیا.
استاد هنرهای اسلامی افزود: هنراسلامی در نقاشی به صورت نقاشی قهوه خانه و سقاخانه بروز می‌یابد، در اواخر دوره قاجار بر اثر پیروزی توده مردم بر اشراف نقاشی قهوه خانه به وجود آمد، که شامل پرده خوانی، شمایل خوانی مذهبی که مختص به ائمه اطهار(ع) بود، محمد مدبر و قوللر عباسی دو نفر از پیشکسوتان نقاشی قهوه خانه‌اند، متاسفانه امروزه نقاشی قهوه خانه دیگر به سیاق قدیم نیست و به انزوا کشیده شده و خالی از وجود چنین افرادی است، لازم به ذکر است که به وجود آمدن و سیر صعودی این مکتب در همان زمان قاجار و صفویه بوده و با گذشت زمان با پدید آمدن جریان‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی رو به زوال رفت که از جمله این پدیده‌ها مدرنیسم بود.
لزوم توجه به جوانان هنرمندان اسلامی در دانشگاه
کرمی در پایان گفت: دانشگاه و دانشگاه‌های هنر اسلامی با دستور مقام معظم رهبری ایجاد شدند و ایشان همواره تأکید داشتند که فلسفه وجودی چنین مراکزی تربیت نیروهای جوان شاداب و نخبه و به کارگیری این متخصصان آینده‌دار در دستگاههای فرهنگی کشور است اما آنچه که امروزه متأسفانه شاهد آن هستیم غربت و تنهایی افراد متخصصی است که متأسفانه خانه‌نشین هستند و مدیران به آنها اعتماد نمی‌کنند، امیدوارم شاهد فضایی برای فعالیت هرچه بیشتر افراد متخصص در بخش‌های گوناگون فرهنگی کشور باشیم و البته دغدغه‌های خبرگزاری ایکنا در حوزه هنرهای اسلامی قابل تقدیر است.
خبرنگار: احمد بهرامی
