درمان زوجین نابارور؛ اولین قدم رفع معضل کاهش جمعیت

به گزارش ایکنا از استان مرکزی، علی‌اصغر غفاری‌زاده، رئیس جهاد دانشگاهی استان مرکزی، امروز، 27 اردیبهشت در نشست جمعیت و ناباروری که در سالن جلسات این نهاد با حضور شهلا نظری، مدیر گروه سلامت خانواده و جمعیت معاونت بهداشتی علوم پزشکی اراک برگزار شد، به تشریح عوامل کاهش جمعیت پرداخت و اظهار کرد: عوامل بسیاری سبب کاهش جمعیت هستند که ناباروری یکی از آنان است. به طور میانگین ۵ تا ۱۰ درصد جمعیت جهان در سن باروری، درگیر معضل ناباروری هستند که این رقم در کشور ما بالای 20 درصد است. همچنین عوامل زیست محیطی، عوامل استرس‌زا، عوامل شغلی و  سایر عوامل مانند عوامل اقتصادی، اجتماعی، افزایش سن ازدواج را در کاهش جمعیت مؤثر هستند و مسئله نشان می‌دهد که ناباروری جزو معضلات بسیار جدی و نیازمند توجه ویژه است .

وی زوجین را به سه گروه علاقه‌مند به فرزندآوری، عدم علاقه‌مندی به فرزندآوری و علاقه‌مند به فرزندآوری، اما نابارور تقسیم کرد و افزود: برای رفع مشکل گروه سوم که علاقه به فرزندآوری دارند، اما نمی‌توانند باید دغدغه‌مند بود و عاقلانه است که بخش مهمی از انرژی و وقتمان را بر این گروه متمرکز کنیم و خوشبختانه در ۲۰ سال اخیر رشد خیلی خوبی در فرایند درمان ناباروران در کشور داشته‌ایم و جزو کشورهای پیشرو در این زمینه هستیم.

غفاری‌زاده  ادامه داد: در حال حاضر ایران مقصد اول کسانی است که در کشورهای همسایه نیازمند درمان ناباروری هستند. سفر به ایران برای دریافت این درمان برای آنان مقرون به صرفه‌تر است و می‌توانند به تکنولوژی و دانشی که در این عرصه مد نظر است دسترسی پیدا کنند.

وی با بیان اینکه بیش از ۱۵۰ مرکز درمان ناباروری در ایران وجود دارد و خوشبختانه تقریبا در هر استان یکی از این مراکز فعال است و نیاز نیست زوجین برای دریافت درمان به سایر استان‌ها مراجعه کنند، گفت: ضروری است که دولت با سرمایه‌گذاری جدی حمایت‌ها را هدفمندتر پیش برد تا نتیجه مطلوب به دست آید.

غفاری‌زاده بیان کرد: درمان زوجین نابارور اولین قدمی است که می‌تواند گرهی هرچند کوچک از معضل کاهش جمعیت را برطرف کند. جهاد دانشگاهی از نهادهای پیشرو در این عرصه است و اولین نهادی است که با ایجاد پژوهشکده رویان به علم ناباروری به صورت پیشرفته و شبکه‌ای ورود کرد و بعدها مراکزی را نیز در استان‌ها دایر کرد.

وی با اشاره به اینکه تقریبا ۵۰ درصد سیکل‌های درمان ناباروری در ایران توسط جهاد دانشگاهی انجام می‌شود، ادامه داد: این ام در حالی انجام می‌شود که سهم این نهاد از مراکز درمان ناباروری کشور شاید کمتر از ۱۰ درصد باشد. این مسئله نشانگر عزم جدی این نهاد در این عرصه بوده است.

 به‌گفته این مقام مسئول استان مرکزی متأسفانه جزو استان‌های آخر کشور از نظر رشد جمعیت است، برای مثال در سال ۹۰ میانگین کشوری این نرخ ۱.۹ و استان مرکزی ۱.۶ بوده است. ایران از اواخر دهه ۸۰ وارد سیر نزولی رشد جمعیت شده و استان مرکزی نیز در همین سیر قرار دارد. راه‌اندازی مرکز درمان ناباروری از سال ۸۹ در این نهاد پایه‌گذاری شد و با راه‌اندازی آن، زمینه احداث مراکز خصوصی و دولتی دیگر نیز در استان ایجاد شد و در حال حاضر این استان دارای سه مرکز در این حوزه است.

افزایش سن ازدواج در استان مرکزی مهم‌ترین فاکتور ناباروری است

غفاری‌زاده در ادامه به تشریح عوامل مؤثر در ایجاد ناباروری پرداخت و گفت: افزایش سن ازدواج در استان مرکزی شاید از اهم فاکتورهای ناباروری باشد. بهترین سن بارداری برای بانوان۲۰ تا ۲۵ سال است و البته تا ۳۵ هم برای بانوان مناسب است، اما سن ازدواج خانم‌ها امروزه به بالای ۳۰ سال رسیده که تأثیر منفی بر فرزندآوری دارد.

وی آلودگی هوا را از دیگر عوامل ایجاد ناباروری در آقایان دانست و با بیان اینکه مشکلات اقتصادی نیز فاکتور دیگری است که جوانان تمایلی به ازدواج ندارند، اضافه کرد: از نظر علمی تاثیر آلودگی هوا بر باروری آقایان مستند است. آلودگی باعث افزایش رادیکال‌های آزاد می‌شود و این رادیکال‌ها در اسپرم شکستگی ایجاد می‌کند. چراکه ضعیف‌ترین سلول در بدن انسان اسپرم است و قطعا آلودگی هوا و استعمال دخانیات می‌تواند بر این سلول اثرگذار باشد.

غفاری‌زاده با بیان اینکه جهاد دانشگاهی استان مرکزی آمادگی انجام تحقیقات علمی در این زمینه را دارد، اظهار کرد: البته انجام این مهم نیازمند همکاری دستگاه‌های ذی ربط به ویژه صنایع آلاینده‌ای است که این آلودگی را ایجاد می‌کنند. بدون شک اگر امکانات مورد نیاز فراهم شود می‌توانیم مسائل و مشکلات جمعیتی و ناباروری موجود در استان را رصد کرده و گزارش مکتوب و قابل استناد در این حوزه را در اختیار مسئولان بگذاریم. اگر مشکل کاهش جمعیت در فرصت زمانی اندکی که باقی مانده رفع نشود در آینده نزدیک مجبور به وارد کردن نیروی کار خواهیم شد.

90درصد مواد مورد نیاز درمان ناباروری وارداتی است

وی بیان کرد: نگاه به درمان ناباروری تا چند سال، نگاهی لوکس مآبانه بود، اما اخیرا این نگاه تغییر کرده و بیمه‌ها برای رفع مشکل زوجین پای کار آمده و شرایط بهتری را برای مردم فراهم کرده‌اند. یکی از معضلات مراکز درمان ناباروری اینست که بیش از ۹۰ درصد مواد مورد نیاز درمان این مراکز وارداتی هستند و کشورهای مشخصی این مواد را تولید می‌کنند.

غفاری‌زاده به نقش تحریم‌ها در افزایش هزینه خانواده‌های نابارور اشاره و اضافه کرد: قطعا تحریم در این زمینه تاثیر گذاشته است، برخی داروهای مهم مورد نیاز وارد نمی‌شوند در نتیجه به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند که در این صورت استاندارد لازم جهت نگهداری رعایت نخواهد شد و در نهایت مصرف‌کننده با وجود هزینه‌های سنگین خرید این داروها به نتیجه دلخواه نخواهد رسید.

وی ادامه داد: بیمه یک شمشیر دولبه است و در عین حال که بسیاری از هزینه‌ها را کم می‌کند، ولی به دلیل اینکه پرداخت به موقع توسط بیمه‌ها به مراکز انجام نمی‌شود، مراکز درمان ناباروری در زمان لازم به منابع دسترسی پیدا نمی‌کنند. در حال حاضر دچار چالش‌هایی در این عرصه هستیم و درآمدی که باید در مجموعه صرف خدمت‌رسانی شود در سیکل بیمه قرار گرفته و باعث می‌شود این درآمد به موقع از طرف بیمه به مراکز درمان نرسد. وقتی درآمد کافی وجود نداشته باشد مرکز درمانی نیز امکان تأمین مواد را نخواهد داشت و این مسئله بر کیفیت درمان تأثیر می‌گذارد. البته در جهاد دانشگاهی استان این مواد را به هر شکل ممکن تأمین کرده‌ایم، اما قطعا ما نیز دچار مشکل خواهیم شد. بر این اساس، اگر کمک دولت مستقیم به خود مراکز داده می‌شد بسیار بهتر بود.

وی با ااره به اینکه تغییرات قیمت ارز از دیگر مشکلات است، اظهار کرد: تغییر قیمت‌ها به یکباره هزینه مراکز را به شدت افزایش می‌دهد و امروزه در شرایطی هستیم که فعالیت مراکز درمان ناباروری صرفه اقتصادی ندارند. هزینه تجهیزات یک مرکز ساده بیش از ۱۰ تا ۱۵ میلیارد است و بازگشت این حجم سرمایه‌گذاری بسیار کم است.

رئیس جهاد دانشگاهی استان در پایان گفت: مسئله تعیین جنسیت اولویت مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی نیست و آنچه مهم است تولد نوزادی سالم است، به ویژه اینکه اگر به سمتی برویم که افرادی که تمایل به فرزنددار شدن دارند جنسیت خاصی را ترجیح بدهند تعادل جمعتی ممکن است برهم بخورد.