روستای چهرقان؛ سرشار از استعدادهای قرآنی اما با حسرت‌های بر دل مانده
بیش از یک سال است که زمزمه تبدیل روستای چهرقان به قطب قرآنی و معرفی آن به عنوان روستای قرآنی مطرح است، اما اتفاقات و گلایه روستاییان نشان از این دارد که اتفاقات آن‌طور که باید رقم نخورده است.
هر سال در مسابقات به امید رقابت با رقبا و کسب رتبه شرکت می‌کنند، اما هر بار این امید کم سوتر و کم نورتر می‌شود، تاجاییکه که باید از عدم حضور و دلسردی آنان ترسید؛ آن روز است که باید برای بازگشت آنان به میدان مسابقات تلاشی بیشتر از امروز صورت گیرد. روستاها با وجود بعد مسافتی که تا مرکز استان دارند کمتر از آموزش‌های تخصصی برخوردارند، مگر اینکه مدیر خانه قرآنی فردی باذوق و مسئولیت‌پذیر باشد.
روستای چهرقان ازجمله روستاهای قرآنی است که نزدیک به 9 حافظ کل و یکصد حافظ در اجزاء مختلف دارد که همگی توانستند با کمک یک زوج قرآنی موفق به حفظ شوند. آنها هرسال مسافتی طولانی را برای شرکت در مسابقات طی کرده تا آموخته‌های خود در طول یکسال محک بزنند، اما متأسفانه علی‌رغم تلاشی که کرده‌اند به میزانی که رقبای آنان پیشرفت داشتند، پیشرفت نکرده‌اند و با دستانی خالی به روستای خود بازمی‌گردند و تکرار این مهم می‌تواند پیامد ناخوشایندی برای متسابقان و اهالی روستا داشته باشد.
بیش از یک سال است که زمزمه تبدیل این روستا به قطب قرآنی و معرفی آن به عنوان روستای قرآنی مطرح است، اما اتفاقات و گلایه روستاییان نشان از این دارد که اتفاقات آن‌طور که باید رقم نخورده است. برای روشن شدن موضوع با سمیه چهرقانی یکی از فعالان قرآنی روستایی، سارا نبی‌لو مربی حفظ، حجت‌الاسلام جواد فراهانی، رئیس اداره امور قرآنی اداره کل تبلیغات اسلامی استان، سیدحسن حسینی، مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت «مبین کمیجان» و اعظم تشیعی‌فرد، داور مسابقات قرآن اوقاف گفت‌و‌گویی انجام شده است که در ادامه می‌خوانید:
قول‌هایی که عملی نشد
سمیه چهرقانی، حافظ 5 جزء قرآن و شرکت‌کننده در رشته ترتیل مسابقات قرآن، از نبود مربی قرآن در رشته‌های مختلف گلایه کرد و افزود: خانم نبی‌لو برای نوجوانان و جوانان روستا بسیار زحمت می‌کشند و تمام دانش خود در حوزه تجوید، حفظ و صوت و لحن را در اختیار ما قرار می‌دهند، اما برای رقابت با رقبا باید اساتید حرفه‌ای داشت؛ چراکه با شرکت در مسابقات متوجه اشکالات خود در رشته لحن و سایر رشته‌ها می‌شویم و همین کمبودها باعث می‌شود که رتبه‌ها را فقط در سطح شهرستانی کسب کنیم.
وی بیان کرد: بارها مسئولان قول اعزام مربی را داده‌اند، اما عملی نشده است، فقط استاد تشیعی‌فرد از سوی اداره کل تبلیغات اسلامی دو جلسه به ما آموزش دادند و ادامه‌دار نبود، تقاضای ما این است که آموزش‌ها تداوم داشته باشد. اگر آموزش‌ها در فضای مجازی هم انجام شود و اساتید به صورت فصلی در روستا حضور داشته باشند برای ما کفایت می‌کند. روستایی‌ها تشنه آموزش هستند، اما امکانات کافی برای آموزش وجود ندارد و ابزارها و زیرساخت‌ها باید از سوی مسئولان فراهم شود.
چهرقانی با بیان اینکه انتظار از اوقاف برای اطلاع‌رسانی مسابقات قرآن در روستاها بیشتر است، ادامه داد: حتی هماهنگی برای ارسال وسیله نقلیه نیز با سختی انجام می‌شود و گویا خودمان با التماس در مسابقاتی همچون اوقاف شرکت می‌کنیم؛ چراکه مسابقات سال گذشته اوقاف به صورت منطقه‌ای برگزار شد و قرار براین بود که شرکت‌کنندگان برخی شهرستان‌ها همچون کمیجان در اراک حاضر باشند تا شب قبل از مسابقه هنوز وسیله در نظر گرفته نشد بود و ناهماهنگی‌هایی نیز در ارسال اسامی وجود داشت که چند نفر از حافظان کل به دلیل عدم هماهنگی‌ها در مسابقات قرآن اوقاف با وجود اینکه ثبت‌نام کرده بودند، اما حاضر به شرکت نشدند. از این روستا برای شرکت در مسابقات شهرستانی 14 نفر ثبت‌نام کرده بودند که فقط دو نفر حاضر شدند.
وی نبود مکان ثابت برای آموزش قرآن را از مهم‌ترین کمبودهای روستا دانست و ادامه داد: خانم نبی‌لو کلاس قرآنی را در منزل شخصی برگزار می‌کند. اداراتی همچون اوقاف به روستای ما بسیار رفت‌و‌آمد می‌کنند، اما پیگیر مکانی ثابت برای آموزش نیستند. البته دو مربی دیگر هم با امکانات محدود اقدام به آموزش کردند.
چهرقانی با بیان اینکه حافظان با استفاده از نوار کاست و قلم قرآنی حفظ را ادامه می‌دهند، اضافه کرد: حتی حاضر بودیم هزینه تردد به کمیجان و استفاده از محضر اساتیدی همچون خانم تشیعی‌فرد را خودمان تقبل کنیم، اما متأسفانه پس از برگزاری دو جلسه کنسل شد. این روستا به واسطه داشتن تعدد حافظ و قاری قابلیت تبدیل شدن به قطب قرآنی را دارد، اما متأسفانه این مهم کمتر مورد توجه مسئولان است.
وی در ادامه توضیحات خود بیان کرد: تشویق و ایجاد انگیزه گامی مهم در ترغیب دیگران است، اما متأسفانه ابزارهای تشویقی بسیار محدود است و زمینه اشتیاق سایرین برای حضور مداوم در کلاس‌های قرآنی را فراهم نمی‌کند. یکی از ابزارهای تشویقی اعزام به مشهد مقدس بود، با وجود اینکه اقدامی شایسته بود، اما با اتوبوسی بسیار ضعیف ما را اعزام کردند، اگر ماشین بهتری در نظر می‌گرفتند و خودمان هزینه را تقبل می‌کردیم به نظر شایسته‌تر بود.
این حافظ 5 جزء بیان کرد: مسابقات فقط وسیله‌ای برای قرب الهی و ابزاری است تا خودمان را پیدا کنیم. حتی خانم نبی‌لو با ما تفسیر را متناسب با علم و دانش خود برایمان تشریح می‌کند، اما اگر استاد تفسیر مطالب را برایمان بازگو کند، قطعاٌ خروجی بهتری خواهد داشت. ما هرسال با همان سطحی که قبلا بودیم در مسابقات شرکت می‌کنیم و هیچ‌گاه با ارتقای سطح در مسابقات سال آینده شرکت نمی‌کنیم. بارها برای ارتقای سطح پیشنهاداتی داده شده است، اما ترتیب اثری داده نشد و قول‌ها در حد همان قول باقی ماند.
نقش مربی دلسوز در تربیت نسل قرآنی
سیدحسن حسینی، مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت «مبین» کمیجان، با اشاره به تأثیر مربی قرآن دلسوز در تربیت نسلی قرآنی، ادامه داد: فعالیت‌های قرآنی در روستای چهرقان از 13 سال قبل با حضور مربی باانگیزه آغاز شد و همین عامل زمینه جریان‌سازی در روستا و بین بانوان روستایی را فراهم کرد. امروز پس از گذشت سال‌ها تعداد حافظان کل روستا از یک نفر به حدود 10 نفر رسیده است و تعداد بسیاری نیز حافظ یک جزء تا 20 جزء هستند.
وی با بیان اینکه تمامی روستاها دارای این ظرفیت نیستند که حافظ کلی بتواند جریان‌ساز باشد، اضافه کرد: باید بپذیریم که احساس نیاز مردم به مبانی و آموزش قرآن کمرنگ شده است، اگر خانواده‌ها احساس نیاز کنند، قطعاً کارگاه‌های سبک زندگی قرآنی می‌تواند مسیر حرکتی را به سمت تعالی خانواده و پس از آن جامعه مشخص کند.
حسینی تصریح کرد: تربیت نیروی تخصصی و حرفه‌ای برای شرکت در مسابقات مستلزم آموزش است و مربی حفظ باید بتواند در کنار حسن حفظ نکات تجویدی، صوت و لحنی و وقف و ابتدا را نیز به مخاطب منتقل کند، اما متأسفانه روستای چهرقان فقط از مربی حفظ برخوردار است و با وجود اینکه این مربی نکات تجویدی و سایر بخش‌ها را نیز آموزش می‌دهد، اما باید از اساتید حرفه‌ای در این بخش استفاده کرد. مسئولان در این رابطه قول‌هایی دادند که عملی نشد، البته شاید محدودیت‌هایی وجود داشته باشد، اما بهتر است اگر برای تحقق امور با محدودیت‌ها و کمبودهای اعتباری مواجه هستند، قول ندهند. حتی شرکت‌کنندگان برای شرکت در مسابقات قرآن با مشکل ایاب و ذهاب مواجه بودند که این امر باعث شد که فقط دو نفر از روستا در مسابقات شرکت کنند.
کمبودات مهم روستای چهرقان
سارا نبی‌لو، حافظ کل و مربی قرآن روستای چهرقان، با اشاره به اینکه فعالیت‌های قرآنی در این روستا از سال ۸۷ آغاز شد و تاکنون نیز ادامه دارد، افزود: مهم‌ترین مشکل ما در روستا عدم مکان مناسب برای آموزش قرآن است. برخی از مربیان قصد برگزاری دوره روخوانی و روان‌خوانی دارد، اما به دلیل نداشتن از برگزاری صرف نظر کرده یا آموزش را در منزل شخصی آغاز می‌کند.
نبی‌لو در پاسخ به این سؤال که آیا از مکان دهیاری یا خانه عامل نمی‌توان برای آموزش استفاده کرد، افزود: استفاده از این اماکن بلامانع است، اما همیشگی نیست و گاه نمی‌توان از این فضا برای آموزش بهره گرفت. برای آموزش بهتر است مکانی ثابت در اختیار باشد تا بتوان بهتر برای انجام امور قرآنی برنامه‌ریزی کرد.
وی فقدان کلاس‌های آموزشی صوت و لحن و تجوید را از دیگر مشکلات جامعه قرآنی و حافظان این روستا بیان کرد و افزود: خوشبختانه حافظان در بخش حسن حفظ با مشکل چندانی مواجه نیستند، اما به دلیل عدم آموزش رشته‌های دیگر همچون صوت، لحن و تجوید از کسب مقام بازمی‌مانند.
نبی‌لو ضرورت تقویت آموزش قرآن در رشته‌های مختلف در روستاهای دارای ظرفیت همچون چهرقان را از مسئولان خواستار شد و افزود: برای ایجاد انگیزه بین قرآنیان باید خلاقانه رفتار کرد و سفرهای زیارتی می‌تواند ایجاد انگیزه کند، اما مؤلفه‌های تشویقی باید ادامه‌دار باشد و فقط به اردوی زیارتی مشهد خلاصه نشود.
این حافظ کل با تأکید براینکه زیرساخت‌های آموزش قرآن در روستاها باید تقویت شده و به این امر مهم توجه بیشتری شود، اظهار کرد: اگر قرار است روستا یا شهری را به نام شهر یا روستای قرآنی معرفی کنیم باید ابزار و لوازم آن را نیز فراهم آوریم. متسابقان چهرقانی در مسابقات حائز رتبه نمی‌شوند یا این اتفاق کمتر می‌افتد و داوری که این مسابقات را داوری می‌کند صحه بر ضعیف بودن شرکت‌کنندگان می‌گذارند نه فقدان استاد؛ چراکه آنان از شرایط داوطلبان آگاهی ندارند و فقط دیده‌ها را قضاوت می‌کنند.
قرآن‌آموزان از کلاس‌های مجازی استقبال نمی‌کنند
نبی‌لو با اشاره به اینکه حافظان این روستا نیاز به مربی متخصص در زمینه تجوید، صوت و لحن دارند، ادامه داد: تا حدودی نکات تجویدی را با حافظان کار می‌کنم، اما تخصص لازم و حرفه‌ای را ندارم و برای آموزش تخصصی باید از اساتید مجرب استفاده کرد. سال گذشته دوره‌ای که قرار بود به صورت تخصصی برای چهرقان باشد، به مدت 2 جلسه با حضور استاد تشیعی‌فرد در کمیجان برگزار شد که بعد از همان جلسات تعطیل شد.
وی خواستار اعزام استاد تجوید، صوت و لحن ویژه حافظان و قاریان این روستا شد و اضافه کرد: اگر استادی به صورت ماهیانه آموزش را برعهده بگیر قطعاً شاهد اتفاقات خوب در این روستا خواهیم بود. قرآن‌آموزان از دوره‌های مجازی استقبال خوبی ندارند و اگر دوره‌ها به صورت حضوری برگزار شود، بازخورد بهتری خواهد داشت. کلاس قرآنی ویژه آقایان از سال گذشته برای اولین بار در رشته‌های حفظ و مفاهیم به همت همسرم در روستا دایر شده است که قرآن‌آموزان با شرکت در مسابقات بسیج توانستند در سطح شهرستان حائز رتبه شوند.
نبی‌لو از وجود برخی ناهماهنگی‌های ایجاد شده برای اعزام متسابقان روستایی به مسابقات قرآن گلایه کرد و افزود: متأسفانه ناهماهنگی‌ها باعث سردرگمی شرکت‌کنندگان می‌شود و افراد باید پیگیر نحوه اعزام باشند و گاه این ناهماهنگی‌ها تا شب قبل از برگزاری مسابقات ادامه دارد.
طرح و برنامه‌های قرآنی در دست اقدام است
حجت‌الاسلام جواد فراهانی، رئیس اداره امور قرآنی و سرپرست اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی، نیز ضرورت توجه به حوزه قرآن در روستاها را مورد تأکید قرار داد و افزود: برای اشاعه فرهنگ قرآن در روستاها ازجمله روستای چهرقان اقدامات خوبی صورت گرفته است، اما باید دید در این حوزه چه کرده‌ایم و باید چه کنیم.
وی اعزام حافظان به اردوی زیارتی مشهد مقدس، اختصاص مبلغ برای تهیه هدیه و برپایی چند محفل انس با قرآن با حضور اساتید به نام کشوری در روستای چهرقان را از برنامه‌های تبلیغی و ترویجی بیان و تصریح کرد: تولید مستند قرآنی ویژه این روستا و پخش از شبکه‌های سراسری و استانی، اجرای سرود «سلام فرمانده» با حضور حافظان روستا، اعزام مربی، اهدای قرآن و تجلیل از حافظان از دیگر برنامه‌های اجرایی است.
فراهانی با تأکید براینکه گسترش فعالیت‌های قرآنی در این روستا از اهداف اداره کل تبلیغات اسلامی است، ادامه داد: برای ادامه هرچه بهتر کار باید برنامه‌هایی با امتیازات ویژه‌تری لحاظ شود. برای بهتر دیده شدن روستا طرح و برنامه‌ها طراحی شده است.
وی با بیان این مطلب که تربیت و آموزش از رسالت‌های اداره امور قرآنی اداره کل تبلیغات اسلامی است، اضافه کرد: برای انجام اولویت‌ها و رسالت‌های خود هیچ‌گونه محدودیتی نداریم. همان‌گونه که برای خانم زهرا تلخابی، حافظ 18 جزء قرآن مربی به صورت هفتگی به شهر فرمهین اعزام می‌شود، برای اعزام مربی به کمیجان نیز محدودیتی نخواهیم داشت. البته یکی از اهداف برگزاری محافل آموزش حافظان و قاریان است، اما آموزش مستمر و تخصصی در دستور کار قرار دارد که امسال انجام می‌شود.
مسؤلان کمیجانی اعتقادی به کلاس مجازی نداشتند
اعظم تشیعی‌فرد، مربی قرآن و داور ملی تجوید، نیز در این رابطه به ایکنا گفت: اسفند سال 1400 برای آموزش حافظان و قاریان روستای چهرقان به شهر کمیجان اعزام شدیم و اداره تبلیغات استان وسیله ایاب و ذهاب را برای بنده و خانم محبی فراهم کرد. استقبال قرآن‌آموزان از این دوره بسیار خوب بود، اما به دلیل نزدیک شدن به بهار 1401 و تقارن این فصل با ماه مبارک رمضان برگزاری کلاس به تعویق افتاد.
وی ادامه داد: علاقه‌ای به ایجاد فاصله نداشته و پیشنهاد دادم به دلیل استفاده بهینه در این مدت کلاس به صورت مجازی برگزار شود و پس از اتمام ماه مبارک، دوره به روال سابق (دوره حضوری) بازگردد، اما این پیشنهاد مورد موافقت اداره تبلیغات اسلامی کمیجان واقع نشد. در واقع حتی حاضر به امتحان هم نشده و از برگزاری دوره مجازی استقبال نکردند؛ از این رو کلاس در آن بازه زمانی تعطیل شد و دیگر پیگیری از سوی اداره تبلیغات شهرستان برای ادامه دوره انجام نشد.
تشیعی‌فرد با بیان اینکه استقبال خوب، علاقه به یادگیری و سطح متوسط قرآن‌آموزان نشان‌دهنده پیشرفت داوطلبان در آینده بود، ادامه داد: برگزاری دوره‌ها به صورت حضوری و مجازی می‌تواند به رشد جامعه قرآنی روستایی کمک کند.
روستاهای علاقه‌مند به فعالیت در حوزه قرآن را دریابیم و بی‌تفاوت از کنار آن عبور نکنیم. تحقق اهداف و برنامه‌های قرآنی را فقط به عهده دستگاه یا اداره خاصی نگذاریم و خود را در انجام سهیم بدانیم. با مشارکت و هم‌افزایی بهتر می‌توان طرح‌ها را عملیاتی کرد. روستاها نیز همچون شهرها نیاز به ابزار و لوازم آموزش دارند و نباید اجازه داد در حسرت مربی یا مکان بمانند.
انتهای پیام
