ستاد عالی آموزش قرآن راه‌اندازی شود

حیدر کسمایی، داور بین‌المللی قرآن کشورمان، در گفت‌و‌گو با ایکنا از استان مرکزی، ضرورت توجه همه مردم به فعالیت‌های قرآنی را مورد تأکید قرار داد و افزود: برای حضور اقشار مختلف مردم در مسیر قرآن باید ایجاد انگیزه کرد. صرف برگزاری مسابقات قرآن هدف نهایی و غایی را تخقق نمی‌بخشد. کاش می‌شد مسابقات به محفل قرآنی تبدیل شود تا مردم پرشور شرکت کنند.

کسمایی با بیان این مطلب که اولویت‌های فعالیت‌های قرآنی باید مشخص و آموزش‌ها برخوردار از نظام برنامه‌ریزی باشند، به محروم بودن روستاها از آموزش اشاره کرد و افزود: در برخی از شهرستان‌ها و حتی روستاها افرادی بروز می‌کنند که ثابت می‌کند در این مناطق ظرفیت کافی برای پرداختن وجود دارد، اما متأسفانه در این مناطق کار جدی صورت نگرفته و اهمیت لازم لحاظ نشده است و برای این مهم باید برنامه داشت.

وی ادامه داد: باید روی آموزش و نحوه چگونگی آن نشست‌های علمی برگزار کرد. پیشنهاد می‌کنم ارگان‌های متصدی امور قرآنی کشور مانند مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف، اداره قرآن وزارت آموزش و پرورش، اداره امور قرآنی سازمان تبلیغات اسلامی، شورای عالی قرآن، حوزه علمیه، معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد و برخی مؤسسات بزرگ و اثرگذار قرآنی گردهم جمع شده و در قالب یک برنامه‌ریزی منسجم نشست‌های علمی، اجرایی و برنامه‌ریزی فقط با هدف آموزش داشته باشند.

آموزش‌های قرآن با الگوی جهانی ارائه شود

این داور مسابقات قرآن استفاده از ابزار تشویق برای فراخوان مقالات علمی در حوزه آموزش قرآن را پیشنهاد داد و اضافه کرد: ارائه مقالات باید همراه با راهکارهای اجرایی باشد و برای این منظور باید از صاحب‌نظران دعوت به عمل آید تا طرحی جامع و کاربردی نوشته شود. بسیار ضروری است در کشور ستاد عالی آموزش قرآن کریم راه‌اندازی شود تا بتوان در این قالب الگو و چشم‌اندازی پنج‌ساله و بلندمدت تعریف کرد.

کسمایی در تکمیل توضیحات خود ادامه داد: ذیل ستاد عالی آموزش قرآن می‌توان کارگروه‌های مختلف و دبیرخانه داشت تا بتوان راه و روش‌های موجود را یکدست و آموزش را با الگوهای جدید، آمیخته با نگاه به آموزش‌های بین‌المللی تعریف کرد. افراد فعال در کارگروه‌ها باید با آموزش‌های قرآن در جهان اسلام آشنا بوده و از آن برای ارائه آموزش‌های تخصصی در رشته‌های مختلف روخوانی و روان‌خوانی، تجوید، حفظ و ... الگوبرداری کرد.

وی تصریح کرد: برای رفع کمبودهای آموزش قرآن باید نقاط ضعف را شناسایی و برای برطرف کردن آن برنامه داشت. جای برخی آموزش‌ها از جمله آموزش صحت قرائت نماز در شهرستان‌ها و روستاها خالی است. آموزش صحت قرائت نماز می‌تواند پایه و مقدمه‌ای برای آموزش قرآن باشد؛ چراکه دو سوره مهم قرآن «حمد و توحید» در نماز وجود دارد و با استفاده از این امر می‌توان بدون سختگیری نکات تجویدی و نحوه ادای حروف را آموزش داد. پرداختن به این مهم باعث می‌شود تا نوجوانان پس از رسیدن به سن تکلیف با نحوه صحیح قرائت نماز آشنا باشند و هم برای ورود به حوزه آموزش قرآن با کلمات سنگینی همچون اخفاء و ... روبه‌رو نباشند.

جای خالی آموزش صحت قرائت نماز در جامعه

کسمایی که کتاب «صحت قرائت نماز طبق فتاوای مراجع عظام» را به رشته تحریر درآورده است، ادامه داد: بنده روی این کتاب نزدیک به 30 سال زحمت کشیدم. هرچه برای نگارش بیشتر پیش می‌رفت به اهمیت پرداختن به موضوعات مقدماتی همچون تأثیر آموزش صحت نماز با آموزش قرآن بیشتر پی می‌بردم. متأسفانه جای این آموزش در جامعه خالی و نسبت به آن غفلت‌هایی صورت گرفته است. اگر بتوان آموزش صحت قرائت نماز را در مدارس نهادینه کرد از آموزش قرآن برای عموم بهترست. انجام این طرح تجربه‌ای ثابت شده است می‌توان در آینده خروجی بسیار اثرگذاری داشته باشد. پیشنهاد داده‌ام تا این کتاب در قالب طرح ملی ارائه شود تا همه بتوانند آموزش لازم را دریافت کنند.

وی نبود متولی واحد برای آموزش را یکی از دلایل موفق نبودن در این حوزه دانست و اظهار کرد: وجود متولیان متعدد باعث می‌شود تا کار آموزش به صورت تخصصی و حرفه‌ای دنبال نشود و شهرهای دوردست و روستاها از این مهم محروم باشند. اگر ستاد عالی آموزش راه‌اندازی و دبیرخانه شکل گیرد باید آموزش در روستاها در گام اول جدی گرفته شود. آموزش در فضای مجازی در زمان کرونا امتحان خود را پس داد، با وجود اینکه این روش آموزش جای آموزش حضوری و چهره به چهره را نمی‌گیرد، اما می‌تواند به عنوان یکی از روش‌ها مثمرثمر باشد و باری را در این بخش بردارد.

وی اضافه کرد: یکی دیگر از دلایل عدم تحقق کامل نشدن چرخه آموزش و نرسیدن به قله این است که تعداد معلمان و اساتید فعال در این حوزه ناچیزست و بعضاً خودششان نیاز به آموزش دارند. باید اول برای این افراد طرح‌هایی مانند تربیت مربی، مدرس و معلم با ایده‌های جدید و رویکردهای نوین و علمی تعریف کرد.

ضرورت تأمین منابع مالی آموزش

این داور مسابقات قرآن ادامه داد: از عدم اختصاص بودجه لازم برای آموزش نیز نباید غفلت کرد. گاه مربی کلاس‌های تخصصی را شرکت کرده و مدرک لازم را نیز دریافت می‌کند، اما برای کسی اهمیت چندانی ندارد و انتظارها برآن است که فرد باید به صورت جهادی کار کند. مربی‌گری حرفه برخی از مربیان است و از این طریق امرار معاش می‌کنند؛ از این رو باید منابع مالی برای آموزش در نظر گرفت. به طور مثال گاه مربی برای آموزش روستاییان باید یک ماه را در محل بماند و لازم است مخارج و نیازهای او تأمین شود. دستگاه‌ها و ارگان‌ها در این حوزه کم گذاشتند و با چنین عملکردهایی چشم‌اندازها تحقق نخواهد یافت.

کسمایی به اجرای طرح تربیت 10 میلیون حافظ قرآن نیز اشاره و اضافه کرد: مقام معظم رهبری 10 سال قبل تربیت حافظان را توصیه فرمودند، اگر ستاد عالی آموزش قرآن شکل گیرد، بدون شک برای تحقق این مهم بهتر می‌توان برنامه‌ریزی کرد و عملکردها شش ماهه و یکساله مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. متأسفانه برای انجام مطالبه معظم‌له فقط شعار دادیم و کلامشان جدی گرفته نشد.

وی در پایان آموزش را به دو دسته عمومی و حرفه‌ای تقسیم کرد و یادآور شد: برای آموزش عمومی می‌توان روی صحت قرائت نماز افراد کار کرد؛ چراکه می‌توان از این طریق به آموزش کلام وحی وارد شد. آموزش حرفه‌ای نیز برای نخبگان این حوزه است. از آموزش این مصحف شریف در کنار پرداختن به مفاهیم نباید غفلت کرد.