مبانی مدیریت اسلامی از نگاه حضرت علی(ع)
پیشکسوت قرآن و پژوهشگر نهج‌البلاغه احیای ارزش‌های اخلاقی را یکی از اصول مدیریت اسلامی و مورد تأکید حضرت علی(ع) دانست و بیان کرد: مدیریت اسلامی یکی از مهم‌ترین اندیشه‌هاست که در نهج‌البلاغه به آن تأکید شده است.
حبیب‌الله صابری‌نسب، پیشکسوت قرآن و پژوهشگر نهج‌البلاغه در گفت‌و‌گو با ایکنا از استان مرکزی، ضرورت توجه به کلام حضرت امیر(ع) در زندگی فردی و اجتماعی را مورد توجه قرار داد و گفت: کلام ایشان زنده‌کننده دل‌ها و روشن‌کننده عقل و خِردهاست. با شناخت ابعاد و زوایای موجود در نهج‌البلاغه که به عنوان «اَخ‌القرآن» معرفی می‌شود، می‌تواند دریچه‌ای دیگر از زندگی به روی ما بگشاید.
وی ادامه داد: مطالعه نهج‌البلاغه به کسب شناخت ما از زندگی اهل بیت(ع)، حرکت در مسیر الهی و داشتن معرفت نسبت به حضرت باریتعالی کمک می‌کند. اطاعت محض از دستورات الهی و حرکت در مسیر امامان معصوم(ع) انسان را از هرگونه زشتی در امان نگه می‌دارد و امروز با وجود وسوسه دشمن بیشتر از هر زمان دیگری نیازمند آشنایی با سبک و سیاق زندگی اسلامی هستیم.
صابری‌نسب با اشاره به اینکه کامل کردن عقیده و ایمان به شناخت هرچه بهتر خداوند متعال منتج می‌شود، اضافه کرد: نبی‌مکرم اسلام(ص) نعمات الهی را آیات و نشانه‌های محکم و استوار برای گوش سپردن مطلق به فرامین الهی تعبیر فرمودند. نعمت‌های الهی جامع، فراگیر و متعلق به همه انسان‌هاست تا اینکه به توحید عملی دست یابند.
وی در ادامه با استناد به آیه 13 سوره مبارکه نوح «مَا لَكُمْ لَا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقَارًا، چرا شما مردم خدای را به عظمت و وقار باور ندارید؟»، افزود: کسب معرفت الهی مستلزم شناخت قدرت و عظمت الهی است، در همه حال باید خداوند را بزرگ شمرده و هر آنچه غیر اوست را کوچک بدانیم. آیت‌الله جوادی آملی در سخنانی بیان کرده است «انسانی که حکمت جهان را مشاهده می‌کند دیگر از لذت‌های جهان لذت نمی‌برد. کسی که به یقین رسید، درون جهان و درون خود و دیگران را نمی‌بیند؛ لذا نه به خود متکی است و نه به غیرخدا دل می‌بندد و نه از غیر او مدد می‌طلبد؛ زیرا می‌داند چیزی درون انسان و غیر انسان نیست. اگر به این مقام برسد، هرگز آن محبوب را رها نمی‌کند و او را برای خود می‌پرستد.»
این پژوهشگر نهج‌البلاغه با یادآور شدن این نکته که تمام نهج‌البلاغه سراسر نور و رحمت است، به نامه 69 این کتاب شریف(اندرز 32 و 33) اشاره کرد و گفت: حضرت امیرالمؤمنین(ع) در این نامه روش و سبک اعتقادی در زندگی توحیدی را به همه انسان‌های مؤمن توصیه کرده و می‌فرمایند: «وَ وَقِرِّ الله، وَ اَحبِب أحباءه، خداوند را بزرگ‌دار، محترم شمار و دوستانش را دوست بدار»، اگر این دو نکته اصلی در زندگی ما سرلوحه قرار گیرد ابعاد معنوی و عرفانی بسیاری به دریچه زندگی ما باز خواهد شد.
صابری‌نسب بیان کرد: مدیریت اسلامی یکی از مهم‌ترین اندیشه‌ها و سیره زندگی امام علی(ع) است که در نهج‌البلاغه به آن اشاره شده است. آن حضرت بر این باورند که اگر مدیریت جامعه‌ای مبتنی بر مبانی اسلامی باشد، بسیاری از مشکلات اقتصادی، فرهنگی، سیاست، قضاوت، ناهنجار اجتماعی برطرف می‌شود. مدیریت اسلامی جدا از اهداف حکومت بر مبنای اسلام نیست. درست است که هر دستگاه و اداره‌ای دارای چارچوب و قانون سازمانی است، اما این قوانین همه باید مبتنی بر اصول دین مبین اسلام و در راستای تحقق چشم‌انداز جامع نظام اسلامی باشد.
وی تربیت معنوی و احیای ارزش‌های اخلاقی را یکی از اصول مدیریت اسلامی و مورد تأکید حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه دانست و ادامه داد: گام به گام این کتاب ارزشمند سرشار از نکات نغز است که اگر مورد توجه همه ما قرار گیرد، قطعاً جامعه‌ای پویا در مسیر پیشرفت خواهیم داشت. مبانی مدیریت اسلامی باید رعایت شود تا عدل و عدالت به معنای واقعی تحقق پیدا کند.
این پیشکسوت قرآن در پایان یادآور شد: در سبک و سیره حضرت علی(ع) عدالت، داشتن صراحت و صداقت در کلام، رفتار و عمل، مدارا با زیردستان، پارسایی، ترس از خداوند، توجه به اصول مرزبانی، رعایت حقوق دیگران، میانه‌روی از جمله زیست مسلمانی است که در نهج‌البلاغه به آن تأکید شده است. خوشبختانه در دهه‌های پس از پیروزی انقلاب شاهد رعایت زیست مسلمانی در نظام اسلامی ایران هستیم و این زیست به سایر جوامع نیز منتقل شده است.
انتهای پیام
