Həvva insanlığın anası
İnsanlar Adəm və onun həyat yoldaşı Həvvanın nəslindəndirlər. Həvva ilk qadın və bəşər övladının anasıdır. Qurana görə, Adəmin (ə) həyat yoldaşı var idi: "Ey Adəm, sən zövcənlə (Həvva ilə) Cənnətdə qal" (Bəqərə, 35). Quranda onun həyat yoldaşının adı çəkilmir. Hədis və təfsirlərdə isə onun adı "Həvva" kimi qeyd olunur. Təfsirçilər "Həvva" adını "həyy" (canlı varlıq) sözündən tutulduğunu hesab ediblər. Çünki o, "bütün canlıların" anasıdır.
Quranda Adəmin (ə) torpaq və palçıqdan yaradılması bildirilir, lakin Həvvanın yaradılışının təfərrüatlarına toxunulmur. Quran ayələrində deyilir ki, Allah əvvəlcə Adəmi, sonra onun zövcəsini onun (qalmış palçığından) yaratdı: "Allah sizi tək bir nəfərdən (Adəmdən) xəlq etdi. Sonra onun özündən həmtayını (Həvvanı) yaratdı" (Zümər, 6). Bu ayəyə görə Allah insanları "bir nəfsdən" nəfərdən yaratmışdır. Təfsirçilərin çoxu "bir nəfsdən" məqsəd Adəm (ə), "zövc"dən məqsəd isə Həvva olduğunu bildiriblər.
"Nisa" surəsində də bütün insanların bir nəfsdən (Adəm) yaradılmasından bəhs edilir. Deyilir ki, Allah Adəmin (ə) zövcəsini ondan yaratmışdır. bu ikisindən yer üzündə çoxlu kişi və qadınları yaratdı və yaydı: "Ey insanlar! Sizi tək bir kəsdən (Adəmdən) xəlq edən, ondan zövcəsini (Həvvanı) yaradan və onlardan da bir çox kişi və qadınlar törədən Rəbbinizdən qorxun!" (Nisa, 1).
Hər kəs öz cinsinə meylli olduğu və ondan rahatlıq tapdığı üçün Allah Həvvanı Adəmdən yaratdı: "Sizi tək bir nəfərdən (Adəmdən) xəlq edən və onunla ünsiyyət etmək (sakit, rahat olmaq) üçün özündən zövcəsini (Həvvanı) yaradan Odur" (Əraf, 189).
"(Sonra) Biz (Adəmə) dedik: Ey Adəm, sən zövcənlə (Həvva ilə) Cənnətdə qal və hər ikiniz oradakı meyvələrdən, istədiyiniz kimi, bol-bol yeyin, yalnız bu ağaca (buğdaya) yaxın gəlməyin! Yoxsa (özünüzə) zülm edənlərdən olarsınız" (Bəqərə, 35). Lakin şeytan onların hər ikisini aldadır və onlar o haram ağacın meyvəsindən yeyirlər və buna görə də onları cənnətdən qovulmağa və yerdə yaşamağa məhkum edirlər.
Yəhudilik və Xristianlıq dinlərində Həvva şeytanın əvvəlcə aldatdığı, sonra da onun vasitəsilə Adəmi aldatdığı aldadılmış və azdıran şəxs kimi təqdim edilir. Bu o deməkdir ki, Həvva Adəmin aldanmasına səbəb olur. Amma Quranda Adəm və Həvva eyni dərəcədə məsuliyyət daşıyırlar. Şeytan onların hər ikisini vəsvəsə edib: "(Lakin) Şeytan onları azdırıb (buğdadan yedizdirməklə nemətlər içində) olduqları yerdən uzaqlaşdırdı" (Bəqərə, 36).
