جنگ شیعه و سنی؛ هدف اصلی جریان‌های تکفیری در کشورهای اسلامی
گروه اجتماعی: حجت‌الاسلام فرمانیان بر عدم ورود به جنگ شیعه و سنی و بازی در زمین دشمن به شدت تأکید کرد و افزود: دشمن از این اختلافات جزئی شیعه و سنی نهایت استفاده را برده و قصد دارد با دست مسلمانان، آنها را قتل عام کند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، حجت‌الاسلام مهدی فرمانیان، رئیس دانشکده مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان عصر روز گذشته، 24 آذر در آخرین نشست از سلسله نشست‌های دوره آموزشی مقدماتی شیعه‌شناسی با عنوان حقیقت جاوید که در دانشگاه اراک برگزار شد، گفت: داعش بر 5 مبنای فکری استوار است و باید تمامی این موارد را مورد بحث و بررسی قرار دهند.
وی در تشریح ابعاد و زوایای فکری داعش، اظهار کرد: داعش به شدت تحت تأثیر تفکرات ابن تیمیه، سلفی جهادی در مصر، افغان العرب‌ها در افغانستان، القاعده به رهبری اسامه بن لادن و ابومصب الزرقاوی رهبر فکری پایه‌گذاری شده و این مهم منشأ بسیاری از توطئه‌ها علیه شیعیان در عملیات‌های انتحاری عراق در سال‌های 2004 و 2006 است.
فرمانیان اضافه کرد: مجموعه سلفی‌ها تفکرات و جریانات آنان باید مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد و پس از آن متوجه شدیم در میان جریان سلفی جریانی به وجود آمده با عنوان جریان سلفی جهادی از دل سلفی جهادی القاعده بیرون آمده و سپس از دل القاعده داعش متولد شده است.
وی با بیان این نکته که با تحقیق و بررسی تاریخ متوجه خواهیم شد که جریان‌های تکفیری غالباً از جریان حدیث‌گرایی و ظاهرگرایی ظهور و بروز کردند، افزود: خوارج در گذشته یا ابن تیمیه(در قرن 8) که قائل به حدیث‌گرایی بود، کل آنچه را در قرآن آمده حقیقت دانسته و مجاز را جائز نمی‌داند؛ بنابراین اگر کسی قائل به مجاز نباشد و همه آنچه که در قرآن آمده را حقیقت بپندارد، آن وقت شاهد فضای تندی خواهیم بود در مقابل کسی که قائل به انجام گناه کبیره باشد.
دبیر کمیته علمی کنگره جهانی جریانات تکفیری، به جریان سلفیه در شمال آفریقا با ظهور چهره‌هایی چون سید محمد رشید رضا و محمد عبده نیز اشاره کرد و افزود: حضور وهابیت در مصر به پذیرش تفکرات ابن تیمیه انجامید به نحوی که مجله المنار به مدت 25 سال در دفاع از وهابیت مطلب می‌نوشت اما تکفیر مسلمانان در افکار آنها نبود.
حجت‌الاسلام فرمانیان درادامه با بیان این نکته که گروه اخوان‌المسلمین هم با حسن البناء و پذیرش تفکر سلفی اعتدالی رشید رضا شکل گرفت، اظهار کرد: این گروه سلفیه تقریبی است، عضو دارالتقریب بوده و رویکرد سیاسی اعتدالی دارند؛ لذا طرفداران اخوان در 38 کشور جهان حضور و بر تأسیس حکومت اسلامی تأکید دارند.
وی افزود: افرادی مانند برهان‌الدین ربانی، حسن ترابی، راشدالغنوشی، اردوغان و یوسف قرضاوی از فعالان گروه اخوان‌المسلمین بوده و در حال حاضر حدود یکصد میلیون سنی نیز هوادار این گروه هستند.
حجت‌الاسلام فرمانیان با اشاره به اینکه گروه‌های سلفیه جهادی شامل گروه جماعه‌المسلمین یا حزب التکفیر و الهجره و گروه الجهاد است، اعلام کرد: کتاب الفریضه الغائبه از مهمترین متون این عده است که در آن وجوب عینی جهاد برای هر مسلمان آمده است و نمونه آن کار خالد اسلامبولی در ترور سادات است.
وی با بیان اینکه با وقوع بیداری اسلامی و قیام اخوان‌المسلمین مصر اعضای این گروه در سوریه نیز علیه حکومت سوریه قیام کردند، گفت: استعمار از این مسئله سوء استفاده کرد و القاعده را به سوریه فرستاد؛ لذا داعش هم با داعیه تلاش برای تأسیس حکومت اسلامی از دل همین چرخش عقیدتی خطرناک بیرون آمد.
این مقام مسئول مطرح کرد: متأسفانه وقایع امروز جهان اسلام باعث شده که رسانه‌های وهابی به تحریک احساسات اهل سنت و شبکه‌های ماهواره ای شیعیان تندرو به تحریک احساسات شیعه اقدام کنند در حالی که استکبار جهانی و به ویژه آمریکا به شدت به‌دنبال ایجاد همین جنگ طائفه‌ای و مذهبی است.
وی در بخشی از سخنان خویش برعدم ورود به جنگ شیعه و سنی و بازی در زمین دشمن به شدت تأکید کرد و افزود: دشمن از این اختلافات جزئی شیعه و سنی نهایت استفاده را برده و قصد دارد با دست مسلمانان، مسلمانان را قتل عام کند؛ ازاین رو مسلمانان باید هشیار باشند و با اتحاد و همدلی هرچه بیشتر از بروز اختلافات جلوگیری کنند.
به گفته فرمانیان، باید جلوی کسانی که به هر نحوی در مجالس عزاداری و غیره با توهین به اعتقادات اهل سنت به تحریک احساسات آنها می‌پردازند یا شیعیانی که با تندروی دامن به این جریان می‌زنند را گرفت و با تأکید بر مشترکات شیعه و سنی از افراط دوری کرد تا بهانه از دست فرصت طلبان و استکبار جهانی گرفته شود.
وی با اظهار تأسف از فعالیت‌های برخی تندروهای شیعی در داخل، خطر اینگونه فعالیت‌ها را از خطر جریان‌های تکفیری فعال در دیگر کشورهای اسلامی بیشتر و آنها را کسانی دانست که غافلانه یا جاهلانه در زمین دشمن بازی می‌کنند.
این مقام مسئول با بیان اینکه ریشه جریان‌های تکفیری و این خشونت‌ها را باید در چند عامل جستجو کرد، اضافه کرد: اولین و مهمترین علتی که باعث می‌شود این جریان‌های تکفیری در دنیای اسلام به وجود بیایند، به ظاهرگرایی برخی از اصحاب حدیث باز می‌گردد؛ چراکه برخی از روایان حدیث به دلیل اینکه برای عقل در فهم دین جایگاهی قائل نبودند، به متون دینی اعتماد کرده و ظاهر آن را گرفته‌اند.
حجت‌الاسلام فرمانیان در ادامه اظهار کرد: بدون تردید یکی از عوامل مهم، ظاهرگرایی و اکتفا کردن به ظاهر روایات و آیاتی است که از دل آن تکفیر بیرون می‌آید و این عدم تفسیر صحیح باعث پدید آمدن جریان تکفیری شده و شیعیان را با مشکلاتی مواجه کرده است.
حجت‌الاسلام فرمانیان با بیان این مطلب که استعمار عاملی دیگر بر بروز جریان‌های تکفیری است، گفت: متأسفانه با بروز و ظهور سیاست استعماری انگلیس و آمریکا به جهان اسلام خلافت جهان اسلام و اعتبار و بزرگی این دین با خطر مواجه شد؛ ازاین رو همگی باید به‌هوش و به گوش باشیم و از فرامینی که از سوی رهبر فرزانه انقلاب صادر می‌شود تخطی نکنیم.
رئیس دانشکده ادیان و مذاهب اضافه کرد: هنگامی که جریان سلفی‌گری شروع شد، افرادی چون علامه اقبال لاهوری، سیدجمال الدین اسدآبادی، محمد عبده، رشید رضا، امیرعلی و ... منادی آن بودند، اندیشمندانی که دنیای مدرن را می‌شناختند و قائل به این بودند که باید از آن بهره برد از طرفی برخی محققین معتقدند که عقب‌افتادگی دنیای اسلام و اینکه برخی از علمای اسلامی نتوانسته بودند خودشان را با دنیای جدید هماهنگ کنند، باعث عقب‌ماندگی جامعه اسلامی شد.
وی از عدم وجود خلافت و حاکمیت مطلق اسلامی در تمامی جوامع مسلمان‌نشین را از علل ایجاد تکفیری‌ها نامید و اظهار کرد: امروز تمام تکفیری‌ها به خیال خود به دنبال احیای خلافت اسلامی و حکومت اسلامی هستند؛ بنابراین وجود حکومت اسلامی صحیح و اجرای درست فرامین دین مبین اسلام می‌تواند از بروز و ظهور جریان‌های تکفیری و سلفی گری در جهان جلوگیری کند.
حجت‌الاسلام فرمانیان درادامه ضمن اشاره به اینکه توجه به فضای جهان اسلام، خلافت اسلامی به آن مفهومی که القاعده و داعش به دنبال آن هستند اصلا و ابدا مقدور نیست، اعلام کرد: عده‌ای دیگر از سلفی‌ها چون اخوان‌المسلمین و یا رشید رضا و ... به‌دنبال حکومت اسلامی یا دولت اسلامی هستند می‌گویند ما دیگر نمی‌توانیم آن خلافت اسلامی که کل جهان اسلام را تحت پوشش خود قرار می‌داد، تشکیل دهیم اما می‌توانیم کشوری را تأسیس کنیم که آن را بر اساس قوانین اسلامی اداره کنیم یا اینکه حاکم دینی داشته باشد.
وی درادامه گفت: اخوان‌المسلمین در این راستا در حال فعالیت است و تفاوت آنها با این گروه‌های افراطی در این است که اخوانی‌ها با خشونت مخالف هستند، قائل بر مردم سالاری دینی هستند اما گروه‌های القاعده و داعش و ... قائل به چنین مفهومی نیستند.
حجت‌الاسلام فرمانیان درادامه از وجود جریان‌های کمرنگ افراطی‌گری در جهان تشیع نیز ابراز نارضایتی کرد و گفت: اکثریت علمای ما، مجتهدان و رسانه‌های ما به این قضیه ورود پیدا نمی‌کنند؛ اما متأسفانه می‌بینیم شبکه‌هایی داریم مثل اهل بیت(ع)، فدک، سلام و... که هم احساسات شیعیان و هم اهل سنت را تحریک می‌کنند و از آن طرف وقتی اهل سنت اینها را می‌بینند نسبت به شیعه کینه پیدا می‌کنند و خود عاملی برای مسلمان‌کشی می‌شوند.
وی در بخشی دیگر از سخنان خویش وجود رهبری فرزانه و آگاه در ایران اسلامی را مایه فخر و مباهات جهان اسلام نامید و گفت: ایشان و دیگر علمای عظام همچون آیت‌الله مکارم شیرازی و دیگر بزرگان جهان اسلام با اتخاذ تدابیری از توسعه جریان‌های تکفیری‌های جلوگیری کنند؛ اما می‌بینیم متأسفانه عده‌ای از افراطیون گوش به حرف بزرگان نداده و در راستای اهداف آمریکا فعالیت می‌کنند.
حجت‌الاسلام فرمانیان با بیان این مطلب که افراد تندرو صراحتاً جلو آمده و با قدرت به پیش رفته و احساسات همه را تحریک می‌کنند، اضافه کرد: این افراد دوست و دشمن را تحریک و احساسات عوام را به بازیچه می‌گیرند؛ بنابراین باید برای آگاه‌سازی نوجوانان و جوانان مسلمانان اقدامات راهبردی و کاربردی‌تر اعمال شود.
رئیس دانشکده ادیان و مذاهب در پایان، تأکید کرد: تا زمانی که یک حکومت اسلامی معتدل سنی در جهان اسلام ایجاد نشود هر روز به تکفیری‌ها و جریاناتی همچون داعش و سلفی‌گری افزوده می‌شود.
یادآور می‌شود؛ در پایان مراسم از 15 نفر از فعالان برگزاری دوره آموزشی شیعه‌شناسی و رابطین نهادهای رهبری در دانشگاه‌های اراک تقدیر شد.
