آثار برتر مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی/ گره‌گشایی از تحقیقات طلاب و دانشجویان
کانون خبرنگاران نبأ: کارشناس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور) به معرفی جدیدترین آثار این مرکز در حوزه علوم قرآنی و اسلامی پرداخت.
حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی اصغری، کارشناس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی «نور» در گفت‌و‌گو با خبرنگار کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، با اشاره به هدف این مرکز گفت: هدف این مرکز، فراهم کردن امکان استفاده کاربران از نرم‌افزارهایی در زمینه علوم اسلامی و علوم انسانی و همچنین ارائه امکانات راحت برای دسترسی به کارهای پژوهشی است. این مرکز از سال 1368 با حمایت مقام معظم رهبری تشکیل شد و تاکنون حدود 200 نرم‌افزار با موضوعات مختلف اسلامی تولید کرده است.
وی ادامه داد: نرم‌افزارهای این مرکز ابتدا فقط در قالب موضوعات ارائه می‌شد؛ مثلاً در تفسیر، ما جامع‌التفاسیر را داریم که مجموعه کاملی از تفاسیر شیعه و اهل سنت است. در حدیث نیز همین‌طور است و جامع‌الحادیث را به صورت موضوع‌بندی شده داریم که به‌طور مثال فلسفه، حکمت، عقاید، کلام، جغرافیا، تاریخ و دیگر موضوعات اسلامی را شامل می‌شود. اما این مرکز در ادامه، کارهای شخصیت‌محور نیز ارائه داد، به‌طوری که مجموعه تألیفات و سخنرانی‌های شخصیت‌های برجسته مثل مراجع تقلید، علمای برجسته و عرفا جمع‌آوری و در قالب نرم‌افزار ارائه شد.
کارشناس مرکز نور در مورد آثار شخصیت‌محور گفت: مرکز یک فراخوانی به منظور نشر آثار به دفتر اکثر آقایان داد و اغلب موافقت می‌کردند و کتاب‌ها و صوت‌هایشان را در اختیار مرکز قرار دادند و ما آن‌ها را در قالب نرم‌افزار ارائه دادیم، یعنی برای انتشار آثار مراجع تقلید و علماء برجسته، ما خودمان پیش‌قدم شدیم.
وی در مورد حجم علوم اسلامی در آثار مرکز، بیان کرد: تقریباً 80 درصد کارهای مرکز در زمینه علوم اسلامی است و 20 درصد نیز با موضوعات علوم انسانی مثل شعر، ادبیات و تاریخ است. مثلاً ما نرم‌افزار شاهنامه فردوسی را داریم که در زمینه علوم انسانی است و یا نرم‌افزار حافظ را داریم که امکانات زیادی نیز دارد؛ ولی نرم‌افزارهای اصلی ما همان نرم‌افزارهای علوم اسلامی است که کاربرد آن بیشتر برای امور پژوهشی طلاب و دانشجویان است.
حجت‌الاسلام اصغری در مورد آثار مرکز در حوزه تفسیر قرآن، اظهار کرد: برای تفسیر، نرم‌افزار ویژه‌ای به نام جامع‌التفاسیر را داریم که حدود 450 عنوان تفسیر از شیعه و اهل تسنن دارد. اکثر تفاسیر نیز تفاسیری است که از شیعه چاپ شده و اجازه آن را می‌دادند که در نرم‌افزار قرار دادیم و همچنین تفاسیر اهل تسنن را نیز قرار دادیم که کاربران می‌توانند تفاسیر را باهم مقایسه کنند. این تفاسیر بعضاً ترجمه دارد که می‌توانند ترجمه را با متن عربی تطبیق دهند، به‌عنوان مثال جامع‌التفاسیر و تفسیر‌المیزان به سه زبان عربی، فارسی و انگلیسی موجود است.
وی افزود: همچنین در حوزه فقه قرآنی یک نرم‌افزار جامع فقهی به نام جامع فقه اهل بیت(ع) داریم که بخشی از این نرم‌افزار در مورد آیات الاحکام بوده که در زمینه فقه است. در این برنامه نیز امکاناتی همانند امکان جستجو وجود دارد یعنی از حدود 30 درصد آیات قرآن را که آیات الاحکام تشکیل می‌دهد در نرم‌افزار ما به صورت موضوع‌بندی شده موجود است.
کارشناس مرکز نور با اشاره به آثار تفسیری شخصیت‌محور، گفت: ما مجموعه آثار علامه طباطبائی(رضوان الله تعالی علیه)، مجموعه آثار حجت‌الاسلام والمسلمین در دو نرم‌افزار جداگانه به دو صورت صوتی و متنی و مجموعه آثار آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی را به صورت کامل داریم؛ اما مجموعه آثار آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی را نداریم زیرا فقط مؤسسه اسراء که برای ایشان کار می‌کند اجازه نشر آثار ایشان را دارد. همچنین مجموعه آثار آیت‌الله صادقی تهرانی را نیز داشتیم اما فعلاً از رده فروش ما خارج شده است زیرا امتیاز فروش نرم‌افزار به مؤسسه‌ای که کتاب‌های ایشان را می‌فروشد، داده شده است. ما از ابتدا نرم‌افزارهایی داشتیم که الان خیلی از آن‌ها از رده خارج شده است.
وی عنوان کرد: در مورد آثار شخصیت‌محور فقه قرآنی همچنین از آیت‌الله سیدکمال حیدری مجموعه آثار کتاب‌های ایشان را داریم که در حال حاضر، نسخه دوم آن ارائه می‌شود زیرا ایشان همچنان کتاب می‌نویسند و ما اضافه می‌کنیم. همچنین این امکان در مرکز تحقیقات هست که اگر کسی نسخه قبلی را داشته باشد آن را با نسخه جدید تعویض کند.
اصغری در مورد آثار جدید مرکز و ارائه آن در نمایشگاه قرآن، تصریح کرد: نرم‌افزار دروس حوزوی از جمله آثار جدیدی است که برای اولین بار در بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن عرضه شد که مجموعه کامل دروس حوزوی از پایه تا سطح عالی را به اضافه ترجمه و شرح آن‌ها دارد. همچنین نرم‌افزار حدیث اهل بیت(ع) که مجموعه کامل انتشارات دارالحدیث شهرری است، نرم‌افزار اخلاق، مجموعه کامل کتب اخلاقی، مجموعه مهدویت و نرم‌افزار نجوم در اسلام که برای اولین بار در موضوع نجوم تولید شده است در نمایشگاه قرآن عرضه شد.
وی با اشاره به بخش‌های پژوهشی این مرکز، گفت: مرکز پژوهش‌گر دارد اما برای تولید نرم‌افزار، بخش‌های مختلفی وجود دارد. یک بخش پژوهش داریم که کتب دست اول مربوط به موضوع را لیست می‌کنند و اگر بتوانند اجازه آن را بگیرند آن را داخل برنامه قرار می‌دهند؛ به‌عنوان مثال در نجوم ما یک سری منابع دست اول داریم و یا آثار جمشید کاشانی، اقلیدس و افرادی که از قدما هستند؛ از متقدمین نیز هیئت علامه حسن‌زاده و افرادی که راجع به بحث نجومی این اواخر کتاب نوشتند مثل علامه طهرانی را داریم.
کارشناس مرکز نور در پایان در مورد آثار علامه حسن‌زاده، بیان کرد: مجموعه آثار علامه حسن‌زاده حاوی 50 عنوان از کتب ایشان است که اجازه نشر آن را به ما دادند.
شهریار شریعت
