ایجاد مرکز تربیت مدیران استراتژیک در جهاد دانشگاهی/ آمادگی مجلس برای همکاری با این نهاد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی پیش از ظهر امروز، چهارشنبه، 7 مردادماه، در دیدار جمعی از مدیران جهاد دانشگاهی ضمن تقدیر و تشکر از فعالیت‌های علمی و پژوهشی این مرکز با بیان علاقه‌مندی و دلبستگی خاص به جهاد دانشگاهی گفت: جهاد دانشگاهی نهادی است که براساس فهم دقیق نسبت به مسائل انقلاب و حساسیت‌های کشور از نیروهای متدین دانشگاهی شکل گرفت و تاکنون کارهای علمی با کیفیتی انجام داده است.

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: جهاد دانشگاهی از نظر ساختاری همانند یک نهال، آرام رشد کرد اما در ادامه خوب درخشید و تاکنون اقدامات خوبی انجام داده است که قابل تمجید می‌باشد.

وی با بیان اینکه اگر اقبال درستی به جهاد دانشگاهی می‌شد قطعاً جایگاه و ظرفیت‌های بهتری امروز داشت، اظهار کرد: ما در برخی دوره‌ها نیازهای فنی‌ای داشتیم که به جهاد دانشگاهی مراجعه کردیم و از ظرفیت‌های آن بهره گرفتیم؛ امیدوارم در آینده نسبت به جهاد دانشگاهی توجهی تام صورت گیرد و کمک‌های بیشتری انجام شود تا طرح‌های جهاد دانشگاهی گسترش یافته و بخش‌های مختلف کشور پیشرفت کند.

وی تصریح کرد: ما امروز در برهه‌ای هستیم که ایران اسلامی وارد مسیر جدیدی شده است و اگر این موجودات موذی در صحنه بین‌الملل اجازه بدهند، امیدواریم مسیر اقتصاد کشور گشوده شده و شرایط کشور در وضعیت متفاوتی قرار گیرد.

لاریجانی با تأکید بر اینکه فهم شرایط جدید و فهم اقتضای زمان فعلی بسیار مهم است، افزود: در خیلی از برهه‌های زمانی در طول 35 سال گذشته و پس از انقلاب فرصت‌های خوبی برای جمهوری اسلامی شکل گرفت اما متأسفانه بهره‌برداری متناسبی صورت نگرفت؛ گاهی منابع مالی خوبی در اختیار کشور بود اما این سرمایه برای هدف‌های زودگذر استفاده شد که خسارات درازمدتی به کشور وارد کرد؛ لذا تبیین اینکه چه چالش‌هایی در کشور خواهیم داشت، اولویت‌بندی و استفاده بهینه از منابع بسیار مهم است.

وی با اشاره به اهمیت برنامه ششم توسعه خاطرنشان کرد: قانون برنامه ششم توسعه می‌تواند زمینه بهره‌گیری از شرایط جدید را فراهم کند اما مهم‌تر از قانون، دستورالعمل و بخشنامه، فهم مشترک و اراده ملی است که باید برای این مهم وجود داشته باشد.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ما امروز بیش از قانون نیازمند دقت نظر مدیران ارشد و تغییر نگاه آنها در زمینه تولید داخلی و اقتصاد مقاومتی هستیم که در این زمینه دارای نیروی انسانی خوبی هستیم؛ اگر مدیران ارشد کشور واقعاً به ظرفیت‌های داخلی جمهوری اسلامی اطمینان و اراده را داشته باشند و تا جایی که امکان دارد از نیروی متخصص داخلی بهره بگیرند، نیروی زیادی جذب خواهد شد و تکنولوژی وارد چرخه تولید کشور می‌شود.

لاریجانی تصریح کرد: اگر مدیران کشور به توانایی‌های داخل اعتماد نداشته باشند، هزاران بهانه تراشیده می‌شود که از این ظرفیت با عناوین مختلف بهره گرفته نشود؛ سیستم‌های کارشناسی به قدری زرنگ هستند که اگر مدیر اراده لازم را نداشته باشد لابه‌لای کارهای کارشناسی ظاهری غرق می‌شود و در نتیجه تصمیمی که گرفته می‌شود، سهل‌ترین تصمیم است.

رئیس مجلس اظهار کرد: اتکاء به تکنولوژی داخلی و نیروی داخلی همچنین بهر‌ه‌گیری از تولیدات داخلی در ابتدا سختی‌هایی دارد اما مدیران، این سختی‌ها را باید به عنوان مجاهدت برای خودشان در نظر بگیرند تا کشور از این مرحله گذر کرده و صاحب توانمندی شود.

وی با تأکید بر اینکه جهاد دانشگاهی در میان مدیران کشور باید فرهنگ‌سازی کند و این موضوع را توسعه دهد، گفت: احتیاج به کار دقیق با مبانی گسترده و تحلیلی در دولت و جمع مدیران باید مطرح شود.

لاریجانی افزود: یکی از نگرانی‌هایی که وجود دارد غفلت از ظرفیت‌های موجود در داخل است و اینکه اشتباهات گذشته بار دیگر تکرار شود؛ این شرایط توانمندی بلندمدت برای کشور ایجاد نمی‌کند.

وی اظهار کرد: تکیه به توانایی‌های داخلی باید در میان نسلی از مدیران ترویج پیدا کند البته در برخی موارد نیاز به اقناع احساس می‌شود زیرا برخی افراد متأسفانه از موضوع شناختی ندارند.

لاریجانی با اشاره به حساسیت ویژه رهبر معظم انقلاب در زمینه تکیه به منابع داخلی گفت: ایشان تذکراتی را نیز بیان کردند که می‌توان به عنوان پشتیبانی معظم‌له در زمینه تکیه به ظرفیت‌های داخلی استفاده کرده و موضوع را تبیین کرد؛ این اقدام یک حرکت ملی و مفید برای آینده ایران اسلامی است.

وی بتا تأکید بر اینکه جهاد دانشگاهی با کار علمی و پژوهشی روی نقاط ضعف کشور می‌تواند راهکارهای گره‌گشایی ارائه دهد، خاطرنشان کرد: یکی از مسائل مهم امروز کشور این است که هنوز یک رابطه دقیق سیستماتیک بین دانشگاه، صنعت و تولید ایجاد نشده است؛ ما باید بپذیریم روابطی که در گذشته وجود داشته درست نبوده است و باید راهی برای آن پیدا شود.

وی افزود: در گذشته اقداماتی صورت گرفته بود که خلاف روش توسعه طبیعی کشور بود که به نتیجه نرسید؛ این اقدامات همانند وصله پینه بوده است.

لاریجانی گفت: زمانی گفتند که بودجه تحقیقات باید افزایش پیدا کند و این اقدام صورت گرفت اما ارتباطی بین صنعت و دانشگاه‌ها رخ نداد؛ تحقیقاتی هم اگرچه صورت گرفت اما دردی از وضعیت صنایع ایران دوا نکرد. رنکینگ دانشگاه‌های ایران نیز اگرچه بالا رفت اما مشکلات تولید داخلی همچنان باقی مانده است.

وی با بیان اینکه شرایط اقتصادی در وضعیت فعلی و مشکل فقدان رابطه سیستماتیک بین دانشگاه، صنعت و تولید بسیار مهم است، اظهار کرد: وقتی رقابت بین صنایع در کشور وجود نداشته باشد عدم هماهنگی ادامه پیدا می‌کند.

لاریجانی تصریح کرد: ریشه تمام این مسائل را می‌توان در نفتی بودن کشور جستجو کرد؛ مدیران ایرانی، مدیران هزینه‌ای شده‌اند و نیازی به درآمدزایی احساس نکرده و تحقیقی در این زمینه صورت نمی‌گیرد. از طرفی دیگر به دانشگاه‌ها برای کارهای علمی و پژوهشی بودجه و اعتبار پرداخت می‌شود، دانشگاه‌ها هم احساس می‌کنند که نیازی به درآمدزایی و خودکفایی هزینه‌ها ندارند.

رئیس مجلس خاطرنشان کرد: در دیدار با هیأت امنای دانشگاه صنعتی شریف اعلام کردند که تحقیقاتی در رابطه با میزان بودجه و تأمین آن در دانشگاه‌های معتبر جهان انجام گیرد و بررسی شود که چه مقدار دولت‌های دیگر به دانشگاه‌ها در تأمین اعتبار کمک می‌کنند؛ اگرچه تصویب بودجه اولین اقدام و آسان‌ترین رویکرد محسوب می‌شود و ما مشکلی برای تأمین آن نداریم اما خواهان آن هستیم که موتور دانشگاه‌ها همراه با صنعت شروع به حرکت کند.

وی ادامه داد: دانشگاه و مدیران صنایع باید احساس نیاز کنند که به سمت یکدیگر حرکت کنند؛ البته صنایع باید از طرق مختلف برای جذب مراکز علمی مورد تشویق قرار گیرند که ممکن است نیاز به تصویب قوانینی احساس شود؛ به این صورت که از صنعت در مسائل علمی در اقداماتی مانند معافیت مالیاتی حمایت صورت گیرد، از طرف دیگر در مراکز علمی قوانینی وجود دارد که اگر کسی خواهان PHD است باید حداقل 2 مقاله ISI استخراج شود. در این زمینه ترجیح داده می‌شود که بحث‌های نظری و تحلیلی دنبال شود و پژوهشگران زحمت ورود به صنایع را به خود نمی‌دهند. اگرچه کارهای علمی و پژوهشی صورت گرفته اما ارتباطی با صنعت وجود ندارد.

رئیس مجلس گفت: کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها دارای نقص هستند به نحوی که جایگاه دروس کارگاهی و آزمایشگاهی در سطح واحدهای علمی زیاد نیست مهندسینی که تربیت می‌کنیم توانایی ورود به صنایع را ندارند.

لاریجانی با بیان اینکه ارتباط بخش‌های علمی با صنعت زیاد نیست، گفت: پیشنهاد می‌شود که کار تصحیح این مسئله مشخص شود که کدام قسمت از تصمیمات بر عهده دولت و کدام قسمت بر عهده مجلس است تا این رابطه اشتباه تصحیح شود.

وی تأکید کرد: اگر این اقدام صورت گیرد ظرف چند سال نتایج مفیدی در کشور حاصل می‌شود؛ البته متأسفانه کار جدی صورت نگرفته است.

لاریجانی اظهار کرد: در جلسه با مدیران دانشگاهی کشور تنها چند مورد قانونی مطرح شد اما این مسائل در توسعه کشور و ایجاد رابطه بین دانشگاه‌ها و صنایع تأثیرگذار نیست؛ جهاد دانشگاهی به دلیل اشراف بر این موضوع می‌تواند مسئله را در دستور کار قرار دهد و ما نیز در مجلس شورای اسلامی موضوع را پیگیری خواهیم کرد.

لاریجانی با بیان اینکه ایران در مسئله آمایش سرزمینی با مشکل مواجه است، گفت: در قالب برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور آن‌چنان که باید به موضوع آمایش سرزمینی توجه نشده است؛ از برنامه توسعه سوم کشور اگرچه درباره آمایش سرزمین تذکر داده شده است اما تاکنون اقدامی صورت نگرفته است. اخیرا ستادی برای آمایش سرزمین تشکیل شده که موضوع را پیگیری کند اما بنده معتقدم که معجزه‌ای در این زمینه رخ نخواهد داد.

وی اظهار کرد: اینکه مزیت‌های مناطق مختلف را در امور مختلف در نظر بگیریم و براساس آن نسخه آبادانی را شکل بدهیم در صنایع مختلف می‌تواند تأثیرگذار باشد؛ متأسفانه اشتباهاتی در این زمینه داشته‌ایم که نباید تکرار شود.

رئیس مجلس ادامه داد: برخی صنایع آب‌بر هستند که در مناطق خشک احداث شده‌اند؛ حالا مردم در این مناطق با بحران آب مواجه هستند و صنایع نیز توانایی عملکرد حداکثری را ندارند؛ حال چگونه این تصمیمات اتخاذ شده است که متأسفانه همین امروز هم این اتفاقات رخ می‌دهد.

لاریجانی اظهار کرد: گفته می‌شود می‌خواهند اشتغال‌زایی کنند و واحد فولاد در یک منطقه کویری احداث می‌شود؛ این کارخانه نیازمند آب است و این صنایع باید در مناطق پرآب و نزدیک دریا راه‌اندازی شود.

رئیس مجلس گفت: بحث آمایش سرزمینی، کاری است که جهاد دانشگاهی در آن می‌تواند به بهترین شکل ایفای نقش کند و دستگاه‌های اجرایی هم می‌توانند همراهی کنند؛ جهاد دانشگاهی به دلیل ارتباط با مراکز علمی و اجرایی کشور توانایی انجام امور گسترده‌ای را دارد.

وی تصریح کرد: ظرف 2 یا 3 سال می‌توان طرح آمایش سرزمینی را به نحو احسن در کشور انجام داد؛ مجلس نیز توانایی حمایت از این موضوع را دارد و این اقدام در دستور کار خواهد گرفت.

لاریجانی با بیان اینکه بحران آب در کشور وجود دارد، گفت: متأسفانه مشکلات کلانی در زمینه منابع آبی سطحی و زیرزمینی در کشور وجود دارد که ممکن است منجر به بحث مهاجرت شود؛ برای تأمین منابع آبی باید تمام راهکارها اندیشیده شده و عملیاتی شود. اگرچه تا کنون کارهایی برای صرفه‌جویی در زمینه آب کشاورزی صورت گرفته اما برای شهری مثل تهران و دیگر کلان‌شهرهای ایران مدام با کمبود آب مواجه هستیم؛ باید افقی بلند مدت ترسیم شود و از همه تکنولوژی‌های نوین بهره‌گیری شود تا این بحران کنترل شود.

وی با بیان اینکه مسئله آب مهم‌تر از موضوع نفت و گاز است، گفت: بحران آب تغییرات زیادی در ایران ایجاد خواهد کرد؛ در زمینه مدیریت منابع آبی با وصله و پینه کار را انجام داده‌ایم و اقدامات خود را پیش می‌بریم. برخی روستاهای کشور آب ندارند و با تانکر آبرسانی می‌کنیم یا اقدام به لوله‌کشی از مناطق دوردست می‌کنیم؛ تا کی قرار است این اقدامات صورت گیرد؟

لاریجانی با یادآوری این نکته که منابع مالی هنگفتی در کشور صرف انتقال آب به مناطق مختلف روستایی می‌شود، گفت: سال گذشته مبلغ 500 میلیون دلار برای آبرسانی به روستاها اختصاص یافت؛ باید فکری اساسی در مدیریت منابع آبی صورت گیرد.

وی خاطرنشان کرد: در آینده سطح درگیری در موضوع بحران آب و در زمینه‌های صنعت، کشاورزی و آب شرب آشامیدنی زیاد خواهد بود و این موضوع زندگی مردم را تحت الشعاع قرار می دهد.

لاریجانی با انتقاد از مدیریت سلیقه‌ای در کشور گفت: از موضوعات مهمی که جهاد دانشگاهی می تواند در آن ورود پیدا کند، تربیت مدیران استراتژیک برای جمهوری اسلامی است؛ مدیران کشور نیازمند این هستند که اطلاعات استراتژیک داشته باشند و آموزش مدیریت استراتژیک دیده باشند.

وی افزود: گاهی دیده می‌شود برخی مدیران در جایگاه استراتژیک و مهم تصمیمات تکنیکی قرار می‌گیرند که این موضوع سطح بالایی از اشکال و ایراد است.

لاریجانی تأکید کرد: کار زیاد انجام دادن فی‌نفسه حسن نیت نیست؛ کار درست انجام دادن حسن است؛ ممکن است مدیری بگوید از 6 صبح تا 12 شب کار می‌کند اما این یک رویکرد غلط و اشتباه است.

رئیس مجلس با بیان اینکه مدیران کشور باید برنامه‌ریزی درستی داشته باشند، گفت: اینکه مدیری همه وقت خود را به انجام امور اجرایی و تصمیمات تاکتیکی اختصاص دهد موجب آن می‌شود که از تصمیم‌گیری‌های استراتژیک غفلت کند.

وی افزود: در جریان دیدار با یکی از مدیران ارشد کشور مشاهده کردم که به انبوهی از پرونده‌ها رسیدگی می‌کند و روزانه حدود 4 ساعت از وقت خویش را به تصمیم‌گیری‌های تاکتیکی اختصاص می‌دهد. این مدیر ارشد را تشویق به کاهش رسیدگی به این‌گونه پرونده‌ها و ارجاع آن به سطوح پایین‌تر کردم. این مدیر پس از مدتی ضمن تمجید از این رویکرد مدیریتی گفت که توانسته بیشتر وقت خود را به تصمیمات استراتژیک اختصاص دهد.

لاریجانی افزود: به دلیل ضعف تصمیمات استراتژیک مدیران ارشد، مناقشاتی در کشور وجود دارد که عادی نیست؛ قسمت عمده‌ای از این مسئله به دلیل عدم آگاهی و اطلاع، همچنین درگیری با تصمیمات تاکتیکی است.

رئیس مجلس تصریح کرد: مدیران ارشد به جای توجه به مسائل اصلی درگیر مسئله فرعی شده و حول موضوعاتی که اختلاف‌نظر داریم، وارد منازعه و دعوا می‌شوند که حل این موضوع نیازمند آموزش است.

لاریجانی با بیان اینکه در کشورهای توسعه‌یافته دانشگاه‌هایی وجود دارد که مدیران استراتژیک تربیت می‌کنند، گفت: دانش‌آموختگان این مراکز آموزش دیده‌اند با موضوعاتی که مواجه می‌شوند چگونه از نگاه کلان و استراتژیک آن را مدیریت کرده و با آن برخورد کنند.

وی افزود: متأسفانه مدیریت در کشور به شکلی فطری تبدیل شده است و هر کسی بر اساس مزاج و ذوقیات خود تصمیم می‌گیرد؛ متاسفانه آموزش مدیریت در کشور وجود ندارد و احساس نیاز به این مسئله به شدت احساس می‌شود.

لاریجانی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی سه دهه پس از پیروزی انقلاب نیازمند این است که جایگاهی قابل اعتماد و مورد اطمینان برای تربیت مدیران استراتژیک تشکیل شود؛ این یک دغدغه است و بنده پیشنهاد می‌کنم که جهاد دانشگاهی هر چه سریع‌تر مرکزی برای تربیت مدیران استراتژیک و رده بالای کشور ایجاد کند؛ به این ترتیب که هم دغدغه‌های دینی و علمی و هم دغدغه‌های تاکتیکی و حرفه‌ای مدیران حل شود.

رئیس مجلس شورای اسلامی در تشریح دستاوردهای تربیت مدیران استراتژیک برای کشور گفت: اگرچه ممکن است نتیجه تأسیس مرکز تربیت مدیران استراتژیک در بلندمدت ملموس باشد، اما می‌توان با ایجاد دوره‌هایی برای مدیران ارشد کشور در قوای سه‌گانه آنها را با مسائل مختلف و نحوه مدیریت استراتژیک آشنا کرد.

وی تأکید کرد: حکومت کردن اگر براساس ضوابط و اصول مهندسی شده باشد، مدیران از آن بهره می‌برند و مردم هم از تصمیمات غلط خلاص می‌شوند.

لاریجانی ضمن تأکید مجدد بر لزوم تشکیل مرکزی برای تربیت مدیران استراتژیک در کشور گفت: باید رجل سیاسی در رأس تشکیل چنین مرکزی حضور داشته باشد تا اقبال به آن ایجاد شود؛ جهاد دانشگاهی جایی است که هم وجاهت علمی و هم وجاهت قانونی و حرفه‌ای برای تشکیل چنین مرکزی را دارد. اگر این اقدام انجام گیرد، کشور شاهد جهش تصمیم‌گیری در امور اجرایی خواهد بود.

وی تصریح کرد: من به‌عنوان رئیس مجلس تا جایی که توانایی داشته باشم و مقدور باشد تلاش خواهم کرد که جهاد دانشگاهی توسعه پیدا کند و به مدیران نیز توصیه می‌کنم که حتماً در زمینه‌های مختلف با جهاد دانشگاهی همکاری داشته باشند.

لاریجانی افزود: شاهد این هستیم که شرکت‌های خارجی خواهان حضور در عرصه‌های مختلف از جمله نفت و انرژی ایران هستند؛ این موضوع نباید تنها منتهی به دریافت محصول نهایی شود بلکه باید منجر به انتقال تکنولوژی به کشور شود.

لاریجانی در پایان اظهار کرد: جهاد دانشگاهی باید سازوکار و الگویی در جهت همکاری بهینه‌تر با مجلس شورای اسلامی تهیه و تدوین کند تا با نمایندگان ملت تعامل بهتری داشته باشد؛ اگرچه مجلس در سال پایانی فعالیت خود قرار دارد و باید کارهای بر زمین مانده را به سرانجام برساند اما مجلس دهم توانایی همکاری صمیمانه با جهاد دانشگاهی را خواهد داشت که در آینده در دستور کار قرار می‌گیرد.