توجه به گرايش​هاي فطري انسان را در مسير تقوي قرار مي​دهد

فقيهي با بيان اينكه رشد تنها ناظر به جنبه‌های جسمانی نیست و رشد هوشی، سیاسی، معنوی و اخلاقی و... را نیز شامل می‌شود، افزود: قرآن از آن جهت که جامع است به همه ابعاد وجودی انسان پاسخ می‌دهد. اگر انسان بر اساس هدایت‌ها و راهنمایی‌های قرآن حرکت کند به رشد همه‌جانبه می‌رسد که نتیجه آن رضوان الهی است؛ کمال مطلوبی که انسان برای رسیدن به آن تلاش می‌کند.

اين محقق ديني اظهار كرد: ویژگی اساسی بهار، رشد است؛ رشد گیاهان و همه موجوداتی که در خواب زمستانی به سر می‌بردند و پس از مدتي تحولی در آنها ایجاد می‌شود. انسان هم از این جنبه‌های رشد طبیعی بهره‌مند می‌شود و می‌تواند زمينه رشد همه جانبه را برای خود ایجاد کند. یکی از جنبه‌هایی که رشد طبیعی را با رشد معنوی ارتباط می‌دهد، این است که انسان طبیعت را به عنوان آیات الهی ببیند و در پدیده‌ها و زیبایی‌های آفرینش دقیق بنگرد و در تمام این مراحل به این موضوع توجه شود که این طبیعت آفریده خداست و خدا را شاکر باشد که این طبیعت را برای او خلق کرده است و از این زیبایی‌ها لذت ببرد. این جنبه مهمی است. این همه جانبه بودن رشد یک جهت خاصی دارد و آن سعادت نهایی است که عبارت از توجه انسان به خدا و صبغه الهي داشتن همه تلاش‌ها و فعالیت‌هایش است.

فقيهي با اشاره به آیه دوم؛ «یهدی للتی هی اقومإِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يِهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ» گفت: اين آيه نيز با بحث رشد ارتباط دارد. چون انسان ذاتاً هدایت‌پذیر است؛ خداوند این توانمندی را برای انسان قرار داد که بتواند تغییر کند، تربیت شود و رشد پیدا کند. این امر نیز در جنبه‌های مختلفی است. انسان به هر مرحله‌ای نائل شود، می‌تواند به راحتی به مرحله بعد صعود کند.

مدير موسسه مطالعات مشاوره اسلامي در توضيح مطلب فوق گفت: در قرآن دو نوع هدایت داریم؛ یک نوع هدایت براي عموم مردم است؛ چنانكه در قرآن كريم فرمود: «هدی للناس» به این معنا که خداوند به وسیله قرآن همه آنچه را موردنیاز جوامع بشری است ابلاغ می‌کند که افراد بشر با توجه به فطرت الهی که در وجود آنها قرار دارد و توانمندی‌های ادراکی، عاطفی و ... كه از آن برخوردار است، می‌توانند از این هدایت و راهنمایی‌های الهی استفاده کنند تا خود را ارتقا ببخشند و به کمال مطلوب برسند.

وي تصريح كرد: اما همه مردم این چنین نیستند که به این نتیجه برسند؛ از این جهت که توانمندی‌ها و فطرت آنها فراموش می‌شود و مورد توجهشان نیست. از این جهت عده خاصی به این سمت سوق می‌يابند. اینها از هدایت دوم خدای متعال یا به تعبیر دیگر هدایت دوم قرآن بهره‌مند می‌شوند. لذا یکی دسته از آیات قرآن را داریم که «هدی للمتقین» است. این هدایت به معناي رهبری است؛ به گونه‌ای که با فرد همچنان گام برمی‌دارد. پشتیبان فرد است و او را به مراحل بالاتر سوق می‌دهد تا به نتیجه مطلوب برسد. لذا از نظر قرآن کسی که مراحل اولیه هدایت را پذیرفت و به مرحله تقوی؛ ولو پایین‌ترین مرحله تقوی برسد، خواه‌ناخواه خدای متعال عاقبت بخیری را برای او ایجاد خواهد کرد؛ یعنی قرآن دست او را می‌گیرد و به مراحل بالاتر می‌رساند.

فقيهي در پايان خاطرنشان كرد: بنابراین، این دو آیه؛ یعنی کسانی که با هدایت اولیه قرآن قوام پیدا می‌کنند و به مرحله تقوی می‌رسند می‌توانند از مراحل رهبری قرآن بهره‌مند شوند و به آن رشد و کمال نهایی که سعادت ابدی است، نائل شوند.