خواندن آیات مربوط به طبیعت در روز طبیعت
کانون خبرنگاران نبا: مردم در سیزدهمین روز از بهار به تماشای طبیعت و قدرت خداوند می‌نشینند، آیا در این جمع‌های صمیمی کسی متذکر می‌شود که خداوند در قرآن از بندگان خود هنگام دیدن طبیعتی که جانی دوباره گرفته چه خواسته است؟
به گزارش خبرگزاری ایکنا، نبا، سیزدهمین روز از اولین ماه سال در ایران روز طبیعت نامگزاری شده است، و در این روز مردم هر جا که باشند، چه در شهر خود و چه در مسافرت خود را به دامان طبیعت می‌رسانند و در کنار خانواده و دوستان لحظاتی را سپری می‌کنند، مردم ایران در این روز سبزه خود را گره می‌زنند و از خانه بیرون می‌آیند و در طبیعت غذا درست می‌کنند و باقیمانده آذوقه عید خود را در میان جمع می‌آورند و لحظات شادی را در طبیعت سپری می‌کنند، شاید در دنیای مدرن و ماشینی امروز کمتر پیش بیاید که چنین جمع‌هایی در طبیعت گرد هم بیایند و از هوای پاکی که به برکت تعطیلات عید به وجود آمده استفاده کنند و به تماشای طبیعت و قدرت خداوند بنشینند، اما آیا در این جمع‌های صمیمی کسی هست تا به آنها متذکر شود که خداوند در قرآن از بندگان خود هنگام دیدن طبیعتی که جانی دوباره گرفته چه خواسته؟ و آیا در این روز یاد خدا هم هست؟ در زیر آیاتی را که خداوند در آن از طبیعت و زمین و آسمانها و باد و باران سخن گفته چند نمونه آورده می‌شود تا اهل ایمان در روز طبیعت کمی حال و هوای قرآنی پیدا کنند و آرامش حقیقی را با تدبر در این آیات به دست آورند.
خواندن آیات مربوط به طبیعت در روز طبیعت
در قرآن خداوند از مردم و کسانی
که اهل اندیشیدن هستند می‌خواهد تا با نگریستن در طبیعت پی به قدرت بی انتهای
خداوند ببرند و ببینند که خداوند چگونه درختان مرده را که مانند چوبی خشک در سرمای
زمستان هیچ نشانی از زندگی ندارند را با آمدن بهار جانی دوباره می‌بخشد و روح حیات
را در طبیعت می‌گستراند، خداوند از انسان می‌خواهد تا عبرت بگیرد و بداند آن کسی
که درخت مرده را جان می‌بخشد، همان کسی است که در روز قیامت تمام انسانها را در
محضر خود حاضر می‌کند، آیه 164 سوره بقره نمونه‌ای است در قرآن که خداوند می‌فرماید:
إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ
الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ
السَّمَاءِ مِن مَّاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن
كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ
وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ، ﺑﻰ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ
ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪ ﺷﺐ ﻭ ﺭﻭﺯ ﻭ ﻛﺸﺘﻰ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﻳﺎﻫﺎ [ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻭ ﻛﺎﻟﺎ ] ﺑﻪ ﺳﻮﺩ
ﻣﺮﺩم ﺭﻭﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺭﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻧﺎﺯﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺁﻥ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﮔﻰ
ﺍﺵ ﺯﻧﺪﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺟﻨﺒﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﭘﺮﺍﻛﻨﺪﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﺑﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺍﺑﺮ ﻣﺴﺨﺮ
ﻣﻴﺎﻥ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ، ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ [ ﺍﺯ ﺗﻮﺣﻴﺪ ، ﺭﺑﻮﺑﻴﺖ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﺪﺍ ]ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻛﻪ
ﻣﻰ ﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺪ، این مرحله اول اندیشیدن است و
در مرحله بعد خداوند متعال می‌فرماید وَاللَّهُ أَنبَتَكُم مِّنَ الْأَرْض ﻭ ﺧﺪﺍ ﺷﻤﺎ
ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻦ [ ﻣﺎﻧﻨﺪ ]ﮔﻴﺎﻫﻰ ﺭﻭﻳﺎﻧﻴﺪ ثُمَّ يُعِيدُكُمْ فِيهَا وَيُخْرِجُكُمْ إِخْرَاجًا
ﺳﭙﺲ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺎﺯ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﺯ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻭﻳﮋﻩ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩ، خداوند از همین زمینی که شما روی آن
نشسته‌اید حضرت آمد را پدید آورد و عاقبت به همین زمین باز می‌گردید و در نهایت از
دل همین زمین به شکل ویژه‌ای دوباره برخواهید خواست.
رنگها
از جمله موارد توصيف طبيعت در قرآن، توصيف رنگهاست. تنوعي كه حس كنجكاوي انسانها را بر مي‌انگيزد و به انسان گوشزد مي‌كند كه درباره علت پيدايش رنگها تأمل كند و از سوي ديگر نسبت به برخي از رنگها مي‌گويد: اين رنگ، براي بينندگان و تماشاگران ايجاد سرور مي‌كند( بقره/69). رنگ ها در طبيعت به دو بخش تقسيم مي‌شوند: رنگ‌هايي كه حزن‌آورند و رنگ‌هايي كه شادي‌آفرين هستند. قرآن به رنگ‌هاي شادي‌بخش، اهميت ويژه‌اي مي‌دهد كه شگفتي همگان را برمي‌انگيزد و انگيزه‌اي براي جلب توجه به وجود مي‌آورد مانند رنگ زرد، رنگ سبز و سفيد . مثلاً در اوصاف بهشتيان از رنگ سبز ياد مي‌كند كه بهشتيان بر پشتي‌هاي سبزرنگ تكيه زده‌اند ( رحمن/76 ) يا از رنگ سفيد در توصيف نوشيدني‌هاي اهل بهشت ياد مي‌كند: بيضاء لذة للشاربين. ( صافات/40 ) از تنوع رنگ‌هاي ميوه‌ها به عنوان يك نعمت ياد مي‌كند: آيا ندانستي كه خداوند از آسمان آبي فرو فرستاد . ما بدان آب ميوه‌هايي با رنگ‌هاي گوناگون خارج ساختيم و نيز از كوه‌ها راه‌ها و رگه‌هاي سفيد، سرخ و به رنگ‌هاي مختلف و گاه به رنگ كاملاً سياه پديدار نموديم. (فاطر/27 ) واقعاً اين پرسش مطرح است كه اگر تمام اين ميوه‌ها با طعم ومزه‌هاي مختلف به يك رنگ بودند، جاذبه‌اي براي خوردن وجود نداشت و از آن لذتي ايجاد نمي‌شد. خداوند اين تنوع رنگها را در طبيعت يكي از نعمت‌هاي الهي مي‌داند. اين شيوه از توصيف در طبيعت نسبت به ابرها، بادها، كوه‌ها، دشت و بيابان‌ها و سبزي‌ها نيز صادق است. به عنوان نمونه مي‌توان به آيات زير مراجعه كرد: سوره نبا/14، اعراف/57، نازعات/32 و فاطر/27.
بهترین مکان‌ها و زمانها در طبیعت از نظر قرآن
جالب اينجاست كه يكي از محورهاي طبيعت، زمانها و مكانهاست. همان‌طور كه برخي از مكانها داراي زيبايي و جاذبه است، برخي مكانها در فرهنگ قرآن ارزشمند و مقدس و معنويت آفرين است مانند مسجدالاقصي، مسجدالحرام، كوه طور و محراب زكريا. همين‌طور از بعد معنوي برخي زمانها در طبيعت ارج و منزلتي خاص دارند و روح‌افزا هستند. اين زمانها، مانند مكان‌هاي لذت‌بخش، شادابي معنوي به ارمغان مي‌آورند و خداوند، رحمت و عنايت مخصوص در آن اوقات به انسانها دارد و به عنوان نمونه در قرآن از وقت سحر، صبحگاهان به عنوان زماني بس ارجمند ياد مي‌كند و مي‌فرمايد: در آن هنگام به عبادت و راز و نياز مشغول باشيد. كسي كه در اين زمان با خدا ارتباط پيدا كند از فرصت‌هاي ديگر بهتر و ارجمندتر است. زيرا اميد است كه پرودگار چنين شخصي را كه در اين ساعت بيدارمي‌شود به عبادت و راز و نياز با خدا مشغول مي‌شود به مقامي ستوده برساند (اسراء/79 ) .
صبح و نسيم صبحگاهي يكي از بهترين اوقات طبيعت است كه براي ورزش و استشمام هواي آزاد استفاده مي‌شود، اما قرآن اين زمان را هم براي لذت معنوي و هم براي لذت مادي از بهترين فرصت‌ها معرف مي‌كند. خوشا به حال آن انسان‌هايي كه به جاي خواب در اين زمان بيدارند و لذت بهره‌گيري از صبح را به غفلت خواب جايگزين نمي‌كنند.
علاوه بر این بحث‌ها که درباره طبیعت از قرآن استخراج می‌شود مباحث علمی بسیار پیچیده هم وجود دارد که جزو معجزات قرآن است، اما تدبر در همین چند آیه هم می‌تواند سیزدهمین روز بهار را برای ما بسیار متفاوت تر از قبل کند تا علاوه بر لذت بردن از طبیعت در آیات این معجزه الهی که بر پیامبر اسلام نازل شد تدبر کنیم و پی به حقایق این کتاب با ارزش ببریم.
محمدعلی نادعلی
