جایگاه مخاطب شناسی در اسلام و دلیل خالی بودن منبرها

به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) یکی از مجموعه جلسات ایده‌پردازی و طرح‌ریزی کارآفرینی فرهنگی ـ قرآنی و هنر اسلامی ایرانی (طلوع برکت) با عنوان رویداد آموزشی «کارآفرینی مذهبی» صبح امروز پنج شنبه 16 اردیبهشت ماه در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی سرچشمه آغاز شد.

جایگاه مخاطب در تولید محصولات دینی کجاست؟

در ابتدای این کارگاه آموزشی حجت‌الاسلام محمدرضا زائری، رئیس مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی سرچشمه به بررسی جایگاه مخاطب در تولید برنامه های دینی و قرآنی پرداخت و با انتقاد شدید از عدم توجه به جایگاه و اهمیت مخاطب عنوان کرد: کتاب «ادیان در خدمت انسان» از مهم ترین آثار امام موسی صدر است و خلاصه حرف این کتاب این است که اگر انسان نبود، نیازی به دین هم نبود. اگر انسان نبود نیازی به قرآن هم نبود و وجود دین و قرآن همه به دلیل اهمیت انسان به عنوان مخاطب است.

فهم غلط «ما مأمور به وظیفه هستیم نه نتیجه»

این نویسنده و پژوهشگر کشورمان عنوان کرد: این سخن امام خمینی(ره) را که فرموده اند «ما مأمور به وظیفه هستیم نه نتیجه» غلط فهم کرده ایم و همین فهم غلط موجب شده است که به مخاطب بی توجهی شود.

وی با اشاره به سخنرانی که در خصوص نحوه و اصول تبلیغی مسیحیت داشته است، گفت: در این سخنرانی یکی از حاضران سؤال کرد چرا مسیحیت در تبلیغ دین خود از ما جلوتر هستند که من پاسخ دادم به دو دلیل که آنها 700 سال از ما جلوتر هستند و دوم اینکه ما امام زمان(عج) داریم. آنها امام زمان ندارند و به همین دلیل همه کارها را برای دینشان باید خودشان انجام دهند در حالی که ما هر کاری را به گردن امام زمان می اندازیم.

این خطیب و سخنران دینی کشورمان تصریح کرد: اینکه ما مأمور به وظیفه هستیم به این معنی است که باید آن وظیفه را به نحو احسن انجام دهیم. از سوی دیگر باید همیشه این را در نظر داشته باشیم که هر کسی تلاش کند موفق خواهد شد و فرقی نمی کند این فردی که تلاش کرده است مسلمان است، مسیحی است و یا ... .

وی ادامه داد: در اسلام گفته شده است که صله ارحام عمر را زیاد می کند؛ این یک قانون است هر کسی به این قانون عمل کند عمرش زیاد می شود چه یک فرد مومن باشد چه فرد کافری. پس هر کس در هر جای دنیا قوانین را انجام دهد به نتیجه خواهد رسید.

حجت الاسلام زائری تصریح کرد: اینگونه نیست که خداوند بگوید چون فردی شرب خمر کرده است پس زحمتش بی نتیجه باید بماند. ما باید جنبه اخروی را از این مسئله جدا کنیم. چنین فردی ممکن است در اخرت جهنمی شود اما در دنیا نتیجه کار و تلاشش را خواهد دید.

وی با تأکید بر اینکه در انجام امور خط قرمزهای ما باید سرجایش باشد، عنوان کرد: ما وقتی می خواهیم اپلیکیشن موبایل بسازیم باید اصول ساخت و بازاریابی این اپلیکیشن ها را از شرکت های مهم غربی یاد بگیریم چرا که راه و مسیر تولید یکی است و باید رعایت شود، البته هدف ما الهی است و این باید مد نظر باشد.

بچه حزب اللهی هم باید از همه شیک تر، مرتب تر، معطرتر، منظم تر و ... باشند

رئیس مجموعه فرهنگی سرچشمه به تعبیر شیخ رجبعلی خیاط اشاره کرد که به شاگردشان می فرمودند «تو که سوزن می زنی پس برای خدا سوزن بزن» و ادامه داد: کار بچه مسلمان ها باید طوری باشد که هر کسی در هر کجای دنیا آن را دید (بر اساس کیفیت بالای آن) متوجه شود که تولید این محصول کار فردی مسلمان است. در احادیث نیز آمده است که اگر فرد مسلمانی در یک شهری که 100 هزار غیر مسلمان دارد زندگی کند، باید از همه آن 100 هزار نفر صادق تر، راستگوتر، مرتب تر، منظم تر، معطرتر، شیک تر و ... باشد. بچه حزب اللهی هم باید از همه شیبک تر، مرتب تر، معطرتر، منظم تر و ... باشند.

وی ادامه داد: وقتی مسئله استارتاپ ها و کارافرینی دینی و قرآنی را مطرح می کنیم برخی عنوان می کنند که انگیزه های غیر مادی و معنوی بچه حزب اللهی را خراب نکنید اما من معتقد هستم که می توان کار اصولی کارآفرینی کرد بدون خراب کردن انگیزه های الهی.

حجت الاسلام زائری تصریح کرد: توجه به درآمد و کارآفرینی با یک نگاه آینده پژوهانه اگر درست انجام شود در کوتاه مدت کار برای خودمان جدی می شود و در بلند مدت موجب تقویت انگیزه می شود. در روایت هم آمده است که روزه دار دو خشنوی دارد اولی هنگام افطار است، یعنی یک چیز مادی و زمینی و دومی در هنگام لقای الهی، یعنی یک چیز غیر مادی و الهی.

کمک های دولتی و شبه دولتی نیاز به مخاطب را از بین می برد

وی با انتقاد شدید از اینکه همیشه افراد به دنبال گرفتن و جذب کمک های دولتی و شبه دولتی هستند و همین موجب می شود احساس نیاز به مخاطب و جلب مخاطب نداشته باشند. مبلغان بودائی و مسیحی چون باید از سوی مردم درآمد انها تأمین شود مجبور به جلب مخاطب هستند از سوی دیگر باید مباحثی را هم از سوی دین مطرح کنند که ممکن است مردم دوست نداشته باشند پس مدام در تلاش برای جلب مخاطب و بیان واقعیات دین خود هستند و در این میان توازنی ایجاد می کنند. در حالی که مبلغان ما وقتی از سوی سازمان و نهادی مورد حمایت قرار می گیرند نیازی به جلب مخاطب ندارند و همین می شود که کاری به حضور یا عدم حضور مردم نداشته باشند و منبرهای ما خلوت می شود.

حجت الاسلام زائری با اشاره به اینکه وقتی عده ای می خواهند نرم افزارهای دینی تولید کنند برخی از نهادها اعلام می کنند که مثلاً 50 هزار عدد از این نرم افزار را پیش خرید می کنند، گفت: همین مسئله موجب می شود این تولید کنندگان به فکر مخاطب شناسی، جلب مخاطب، ایجاد جذابیت بصری در نرم افزار و ... نباشند.

وی تصریح کر: به دلیل مسائلی که مطرح کردم و برای اینکه نمی خواستیم شعار توخالی بدهیم و یا آیه یأس بخوانیم و ... تصمیم گرفتیم کارگاه های آموزشی کارآفرینی دینی و قرانی را راه اندازی و به صورت عملی به مردم کارآفرینی اصولی را اموزش دهیم.