توکل؛ اولین گام در تشکیل خانواده اسلامی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، در راستای ابلاغ سیاست‌های کلی خانواده، حدود نیمه شهریورماه توسط رهبر معظم انقلاب، قصد داریم در قالب گزارش‌هایی به بررسی و تبیین شاخص‌ها و معیارهای ضروری در تحقق خانواده اسلامی بپردازیم.
این روزها و با آمدن پاییز، آرام آرام درختان به خواب زمستانی می‌روند به نحوی که گویی مرگشان فرار رسیده است. از طرفی در کنارشان دانه‌های بسیاری سر به زیر خاک فرو می‌برند تا با امید و توکل به خدا بعد از مدتی سر از خاک بیرون آورده، جوانه‌ زنند و نهالی تنومند شوند.
کشاورزان این روزها با پاشیدن هزاران کیلوگرم گندم بر روی زمین بی‌آب و خشک، امید آن دارند تا از هر دانه گندم، ده‌ها دانه به دست آورند. اینان کسانی‌اند که تمام کارشان تنها بر یک چیز استوار است، توکل بر خدا.
«توکل بر خدا» کلمه‌ای است که کشاورز تمام داشته‌اش را به امید آن بر روی زمین می‌ریزد تا اگر خدا بخواهد از دل خاک دانه‌ای بروید، اگر خدا بخواهد از آسمان باران رحمت ببارد و اگر خدا بخواهد طوفانی آن را از بین نبرد و محصول سالمی به دست آید.
در زندگی اجتماعی نیز بسیاری از مردم هر روز که از خانه خارج می‌شوند، ذکر خدا را بر زبان جاری می‌کنند و به امید و با توکل بر مالک حقیقی جهان هستی قدم بر‌می‌دارند. کسانی که با دست خالی از منزل خارج می‌شوند و دوست دارند خداوند سبحان دست‌های خالی‌شان را پر به خانه برگرداند.
بدون توکل بر خدا زندگی معنا و مفهوم ندارد
همه انسان‌ها و حتی به نوعی می‌توان گفت همه موجودات دارای حیات، با امید و توکل بر خدا زنده هستند و اگر توکل و اعتماد بر خدا را از آن‌ها بگیری در زندگی دیگر هیچ نخواهند داشت، چراکه امید از بین می‌رود و زندگی معنا و مفهومی ندارد.
با وجود آنکه همه مسلمانان در جامعه اسلامی خدا را باور دارند و به خداوند در بسیاری از کارها توکل می‌کنند، اما چرا در عمل؛ در برخی قسمت‌های زندگی خدای متعال را رها کرده و ایمانشان سست می‌شود؟
چرا وقتی بحث ازدواج برای قشر جوان پیش می‌آید خیلی از جوان‌ها یقین‌شان را از دست می‌دهند و توکلشان بر خدا سست می‌شود؟ و چرا وقتی بحث تشکیل خانواده مطرح می‌شود بسیاری یادشان می‌رود روزی‌دهنده واقعی خداست و باید بر او توکل کرد مگر آیه سوم سوره طلاق را نخوانده‌اند که خداوند می‌فرماید: «وَيَرزُقهُ مِن حَيثُ لا يَحتَسِبُ وَمَن يَتَوَكَّل عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسبُهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمرِهِ ۚ قَد جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيءٍ قَدرًا، و او را از جایی که گمان ندارد روزی می‌دهد؛ و هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را می‌کند؛ خداوند فرمان خود را به انجام می‌رساند و خدا برای هر چیزی اندازه‌ای قرار داده است!».
در واقع عدم اعتماد کامل به خداوند نتیجه تکمیل نبودن ایمان است و یقین نداشتن به اینکه خداوند رزاق است، وقتی که خداوند براساس آیه دوم سوره طلاق «وَ مَنْ یتَّقِ اللَّهَ یجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ یرْزُقْهُ مِنْ حیثُ لا یحْتَسِبْ؛ و هر کس تقوای الهی پیشه کند خداوند راه نجاتی برای او فراهم کند، و او را از جایی که گمان ندارد روزی می دهد»، روزی را برای همه تضمین کرده است، پس چرا افراد زیادی، هر روز حرص مال دنیا را می‌خورند و افرادی هم سعی می‌کنند ثروتشان را از راه حرام افزایش دهند؟
مشکل تعداد زیادی از خانواده‌های امروزی این است که بسیاری از جوانان به خدا توکل دارند ولی به دنبال کار نمی‌روند. چرا که باید پدر خانواده و بستگانشان برایشان کار مناسب و به قول معروف پشت میزی پیدا کنند و بر داشته‌های خود بی‌اعتمادند، با آموخته‌های خود توکل بر خدا نمی‌کنند و قدم برنمی‌دارند و شاید بتوان گفت گاهی به تنبلی و راحت‌طلبی عادت کرده‌ایم.
رؤیاپردازی و عدم اعتماد به خدا
مشکل امروز خانواده‌ها نداشتن ایمان واقعی و عملی است، در زبان توکل بر خدا می‌گویند ولی بسیاری از آن‌ها سرجایشان نشسته‌اند و توقعاتشان از خدا را می‌شمرند و حاضر نیستند به کمتر از آنچه که در رؤیا می‌پرورانند را از خدا قبول کنند.
متأسفانه ما به خدا اعتماد نمی‌کنیم و دوست داریم از راه غیر حلال و عجولانه روزی‌مان زیاد شود این در حالی است که خداوند در آیه 30 سوره اسراء فرموده است: «إِنَّ رَبَّکَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَقْدِرُ إِنَّهُ کانَ بِعِبادِهِ خَبيراً بَصيراً، به یقین، پروردگارت روزی را برای هر کس بخواهد، گشاده یا تنگ می‌دارد او نسبت به بندگانش، آگاه و بیناست».
اعتماد به خدا؛ اولین درجه توکل
شخصی از امام رضا(ع) درباره سخن خدای متعال در آیه سه سوره طلاق که می‌فرماید: «وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ، و هر كس بر خدا اعتماد كند او براى وى بس است‏»، سؤال کرد، حضرت(ع) فرمودند: «توکل درجاتی دارد که یکی از آن‌ها این است که در هرکاری که به تو مربوط است به خداوند اعتماد کنی و از آنچه که نسبت به تو انجام می‌دهد، خشنود باشی و بدانی که او جز خیر برای تو نمی‌خواهد و بدانی که حکمت در این است که کارت را به او واگذار کنی و دیگر اینکه به این امر ایمان داشته باشی که خدا چیزهایی می‌داند که تو از آن‌ها بی‌اطلاعی و باید علم آن‌ها را به خدا واگذار نمایی و به غیر اعتماد نداشته باشی».