مردم به پیام‌رسان‌های داخلی اعتماد ندارند

مهرداد خرسندی، روزنامه‌نگار و کارشناس رسانه در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان، با بیان اینکه دو نوع رویکرد نسبت به فیلترینگ وجود دارد، اظهار کرد: کشورهایی که از نظر تکنولوژی و زیرساخت‌ها در سطح پایین‌تری قرار دارند، طرفدار جریان متعادل اطلاعات بوده و معتقدند در جریان تبادل اطلاعات میان کشورها، باید میان کشورهای توسعه یافته و کمتر توسعه یافته تعادل رعایت شود و این‌گونه نباشد که جریان اطلاعات همواره از کشورهای شمال به سمت جنوب جریان یابد؛ ولی کشورهای پیشرفته چون صاحب زیرساخت هستند و محتوا نیز تولید می‌کنند، معتقد به جریان آزاد اطلاعات هستند که کسی نباید مانع آن شود.
وی افزود: زمانی که امنیت ملی یا امنیت اطلاعات طبقه‌بندی شده و حتی اطلاعات شخصی به خطر بیفتد، بسیاری از کشورها از فیلترینگ استفاده کرده، یا حداقل یک‌سری قوانین بازدارنده و سخت وضع می‌کنند تا هر کس آنها را نقض کرد، با او برخورد کنند.
این روزنامه‌نگار و کارشناس رسانه با اشاره به واکنش افکار عمومی نسبت به فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی، گفت: امروز دیگر دوره اینکه مخاطب در انتهای فرایند اطلاع‌رسانی قرار گرفته باشد، گذشته است و مخاطب با استفاده از امکاناتی که رسانه‌های تعاملی ایجاد کرده‌اند، نه تنها گیرنده، بلکه فرستنده نیز محسوب شده و دائما اطلاعات را به اشتراک می‌گذارد و تولید محتوا می‌کند؛ بنابراین، امروز در مقایسه با گذشته، فیلترینگ نتیجه‌بخش نیست و مخاطب با راه‌های دور زدن فیلترها و دروازه‌های خبری آشنایی دارد و می‌تواند به اطلاعات مدنظر خود دست یابد؛ لذا سرمایه‌گذاری روی فیلترینگ زیاد نتیجه‌بخش نیست.

مسئولان از تجربه برخورد با ماهواره درس بگیرند
خرسندی با اشاره به تجربه برخورد با ماهواره در کشور، افزود: استفاده از ماهواره هنوز نیز طبق قانون ممنوع است، ولی می‌توان بررسی کرد که چند درصد از مردم در حال استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای هستند. متأسفانه وضع قوانین و اجرای نادرست آنها باعث می‌شود که قبح قانون‌شکنی ریخته شود. ما شاهد چندگانگی تصمیم‌گیری در برخورد با ماهواره بودیم و در زمینه فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی نیز وضعیت همین‌گونه است، به این صورت که قانونی تصویب می‌شود، ولی چون راجع به آن اتفاق نظر وجود ندارد و درست اجرا نمی‌شود، مخاطب نیز به دور زدن فیلترینگ رو آورده و بعد از مدتی با ریخته شدن قبح قانون‌شکنی، این کار برایش به امری عادی تبدیل می‌شود. به نظر من، مسئولان باید از تجربه برخورد با ماهواره درس گرفته و سازوکارهای جدیدی اتخاذ کنند، منع ساختن و محدودیت ایجاد کردن به تنهایی پاسخگو نیست.
وی در پاسخ به این سؤال که راهکار برخورد با محتوای نادرست در شبکه‌های اجتماعی چیست، گفت: افراد جامعه باید از سنین کودکی به لحاظ اخلاقی و اجتماعی واکسینه شده و سواد اطلاعاتی و رسانه‌ای آنها افزایش یابد، یعنی با آگاهی قبلی از اطلاعات استفاده کنند و توانایی تجزیه و تحلیل اطلاعات دریافتی به آنها آموزش داده شود؛ ضمن اینکه فیلترینگ هوشمند نیز می‌تواند موثر باشد، یا اینکه برای سنین مختلف نرم‌افزارهای مخصوص طراحی شود تا مطالب مورد نیاز را در اختیار آنان قرار داده و دسترسی آنها را به محتوای نامناسب محدود سازد.

مردم به پیام‌رسان‌های خارجی عادت کرده‌اند
این روزنامه‌نگار و کارشناس رسانه خاطرنشان کرد: امکانات شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های داخلی مشابه نمونه‌های خارجی آنها است، ولی ما زمانی برای پیام‌رسان‌های داخلی تبلیغ و سرمایه‌گذاری کردیم که بخش عمده‌ای از مردم به استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی عادت کرده‌اند و خیلی سخت است که آنها را به پیام‌رسان دیگری کوچ دهیم. باید از ابتدا در این زمینه کار می‌کردیم، نه اینکه چند سال بگذرد و بعد بخواهیم به اجبار مردم را به استفاده از یک پیام‌رسان دیگر سوق دهیم. وقتی اجبار در کار باشد، بحث اعتماد نیز مطرح می‌شود و مخاطب با خود فکر می‌کند که قرار است اطلاعات او را مورد سوءاستفاده قرار دهند، آن وقت دیگر اعتماد نمی‌کند؛ ولی اگر از ابتدا برنامه‌ریزی کرده و مخاطب را به تدریج به سمت دیگر کوچ داده، یا آنها را هدایت می‌کردیم که از ابتدا از پیام‌رسان‌های داخلی استفاده کنند، هم اعتماد به وجود می‌آمد و هم عادت به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی شکل می‌گرفت، این در حالی است که ما می‌خواهیم عادت شکل گرفته را به هم بزنیم که خود به خود بحث اعتماد نیز مطرح می‌شود.
انتهای پیام