دینداری بدون ثمره اجتماعی ارزش چندانی ندارد

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین ناصر نقویان، شامگاه سه‌شنبه، در  جلسه علمی «میوه دینداری» در مؤسسه فهیم قم گفت: دین آمده اول دنیای ما را آباد کند؛ قرآن کریم از زبان پیامبر(ص) در آیه 201 سوره بقره فرموده است: «رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ» یعنی اول دنیای زیبا درست کند و بعد از آن آخرت زیبا بدهد و اگر دین نتواند دنیا را درست کند حتما آخرت را هم نمی‌تواند درست کند.

وی با بیان اینکه مراد از درست کردن دنیا توسط دین چیست؟ افزود: بعد از کرونا در همه جای دنیا بلوا شد؛ مسیحیان و یهودیان و بودائیان و ... در اقصی نقاط عالم و در قم و مشهد هم برخی ریختند و به اینکه مراکز مذهبی تعطیل شده، معترض شدند؛ ثمره این کار یعنی اینکه آیا دین آمده تا بیمار شفا دهد؟

نقویان با اشاره به آیه 24 سوره ابراهیم، «أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ» گفت: قرآن کلمه طیبه را به درخت پاکیزه تشبیه می‌کند؛ مراد از کلمه، انسان و فرهنگ خوب است؛ قرآن فرموده که میوه درخت دینداری دائم است؛ ثمره دینداری در سه وقت معلوم می‌شود وقتی انسان قدرت دارد؛ خشمگین می‌شود و عداوت می‌ورزد، اگر در این سه مقطع از مسیر حق و عدالت خارج نشود، معلوم است کارش درست است.

دعواهای دینی و مذهبی را به سمت میوه‌ دینداری ببریم

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: امروز دعوا میان پیروان فرق مختلف و ادیان در این است که چون من شیعه هستم بهشت می‌روم و تو سنی هستی جهنم می‌روی؛ مسیحی بقیه را باطل و یهودی همه را جهنمی می‌داند و وهابی کلاً جز خودشان بقیه را جهنمی می‌دانند؛ دعواها بر سر ریشه است، در حالی که اگر درختی فقط ریشه داشت و به میوه نرسید بر و نتیجه نخواهد داشت؛ لذا ریشه‌ای مهم است که به ثمر برسد.

وی اظهار کرد: گاهی به این مسائل افتخار می‌کنیم که فلانی چنان ولایتی است که اسم امام حسین(ع) می‌آید اشکش جاری می‌شود، فلانی نافله 51 رکعت می‌خواند، به اینها امتیاز می‌دهیم؛ در همین قم فردی را می‌شناسم که در مرحله اجتهاد است و از کسی تقلید نمی‌کند؛ شبی مهمان منزلش بودم وقتی ما را بدرقه کرد؛ رفتگر محل از جلوی منرل ایشان عبور کرد؛ او چنان با وی برخورد و پرخاش کرد که چرا آشغال‌های ما را نبردی. ایشان به نوافل مقید بود، ولی در برخورد با رفتگر نازنین و زحمتکش این طور رفتار و او را متهم به لجبازی می‌کرد.

نقویان تأکید کرد:  امام علی(ع) فرمود که اگر برادر دینی تو کاری کرد و عذر آورد، عذرش را بپذیر و بگو من بد شنیدم و بد دیدم، ولی وی اصرار می‌کرد که تو از قصد آشغال‌های ما را نبردی. بنابراین اگر نماز در تقوای عملی اثر نگذارد میوه آن دیده نخواهد شد. این نمونه‌ها هم زیاد است؛ لذا اگر ما دعواها و اختلافات را به جای ریشه سر میوه می‌بردیم خیلی از مشکلات ما حل می‌شد. چند شب در یکی از شهرهای سنی‌نشین منبر می‌رفتم یک روز رئیس دادگستری آن شهر از من برای سخنرانی دعوت کرد و بعد از آن به اتاق وی رفتم و گفت که ما شیعیان در اینجا اقلیت هستیم، ولی بیشترین پرونده‌ها مربوط به شیعیان است؛ بنابراین میوه دینداری مهم است؛ امروز باید کاری کنیم که از آن ریشه به میوه برسیم.

قرآن به ثمره دینداری بهای زیادی داده است

نقویان بیان کرد: به همین دلیل تمام تأکید قرآن بر تقواست و همه امتیازات را به تقوا می‌دهد؛ در آیات متعدد فرموده که «ان المتقین فی جنات و عیون» «ان المتقین فی جنات و نهر»، «ان الله یحب المتقین»، «ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا» و «و سیق الذین اتقوا ربهم الی الجنة زمرا»؛ حتی قرآن به کافر هم سفارش تقوا می‌کند و به مسلمین می‌گوید در جنگ از مرز تقوا عبور نکنید. همه این تأکیدات بر میوه دینداری است.

این خطیب مشهور با بیان اینکه قرآن در جایی از اهل کتاب هم تعریف کرده و فرموده است: «وَمِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطَارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَمِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لَا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا ...»(آل عمران/75) افزود: قرآن فرموده: «إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ؛ آن کسی اکرم است که با تقواتر است، نفرمود اکثر عملکم یعنی عملش بیشتر است»؛ یا در سوره ملک فرمود که ما شما را خلق کردیم تا بدانیم که کدام عملتان، احسن است؛ یعنی زیباتر عمل می‌کنید، نفرموده کدام یک عملتان بیشتر است. به تعبیر مرحوم بابایی، ما دینی را به رسمیت می‌شناسیم که بتواند موجب کاهش رنج بشر شود و اگر قرار باشد رنج بشر را افزایش دهد آن را قبول نداریم؛ «هل الدین الا الحب»؛ ثمره دینداری در دو ناحیه ظاهر می‌شود یکی در ناحیه افکار و اندیشه بشری و دیگری در عمل؛ صادق هدایت مشکل اندیشه‌ای داشت و در اندیشه به بن بست رسید.

وی در پایان گفت: کسانی که در غرب خودکشی می‌کنند در اندیشه به بن‌بست می‌رسند زیرا نمی‌توانند فلسفه زندگی و رنج را دریابند و پاسخ درستی به آن بدهند. لذا وقتی سقف لذات کوتاه آنان به سر آمد و اصطبلشان زیبایی خود را از داست داد، دچار بن‌بست می‌شوند. کسانی که وصل به آسمان بی‌نهایت اندیشه الهی هستند، بن‌بست‌ها را در ناحیه اندیشه برمی‌دارند و به سؤالات گزنده انسان در قضا، قدر و ... پاسخ می‌دهند و همین مایه آرامش آنان است.

نقویان با بیان اینکه مشکل دیگر مشکل عملی است، اظهار کرد: یعنی کسی که از نظر اعتقادی و فکری دنیا را بالاتر می‌بیند باید در مرحله بالاتر عمل صالحی هم داشته باشد، همان طور که قرآن در هر جایی که سخن از ایمان دارد به دنبال آن عمل صالح هم آورده است. عملی ممکن است در زمانی شایسته باشد و در جای دیگر شایسته نباشد؛ حتی نماز اول وقت بستگی به شرایط دارد مثلاً اگر متخصص زنان و زایمان در لحظه نماز بچه به دنیا نیاورد و آن بچه بمیرد نماز اول وقت او ارزش ندارد. امروز کرونا زندگی برخی افراد را فلج کرده است و برخی بیکار شده‌اند و رسیدگی به آنان عمل صالح است؛ بنابراین باید ببینیم که عمل صالح در هر زمانی چیست و ثمره و میوه دینداری را که تقوا است در عرصه فکری و عملی محقق کنیم.