استغفار، کاستی‌ها را جبران نمی‌کند

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام‌ ناصر رفیعی، عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمیه، شامگاه 25 اردیبهشت‌ماه، مصادف با شب 21 ماه مبارک رمضان و دومین شب قدر در حرم مطهر رضوی، اظهار کرد: امشب شب 21 ماه رمضان و شب قدر است، شب «سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ»، شب سلامت، شبی که شیطان امشب دستش کوتاه بوده، شب لیله المبارکه، ظهور فرشتگان، رسیدن پرونده‌های اعمال به حضور امام زمان(عج) و شبی مهم، شب نزول و صعود قرآن ناطق امیرالمؤمنین(ع) است.

وی بیان کرد: من به سختی صحبت می‌کنم، زیرا نزدیک 10 سال است که شب 21 ماه مبارک رمضان را در حرم رضوی احیا می‌گیرم، غربت امشب را ندیده بودم، تمام صحن‌های حرم خالی است. خدایا ما راضی به رضای تو هستیم، آنچه تو می‌پسندی را می‌پسندیم و دعا می‌کنیم با ریشه‌کن شدن این بیماری و ویروس، حرم‌ها، مساجد و مراکز دینی مملو از جمعیت باشد.

رفیعی افزود: خدایا ضعفمان را فهمیدیم، قدرت تو را دانستیم، بشر از منیت و مرکب غرور پایین آمد، بزرگ‌ترین ابرقدرت‌ها در مقابل یک ویروس ناچیز که در مقابل طیر ابابیل بسیار کوچک‌تر است، قرار گرفتند. خدایا قدرت تو برای عالم مشخص شد و نیاز بشر به وصل، خالق، دعا، استغفار و اینکه هیچ نبوده و فقر محض است، تجلی پیدا کرد.

این کارشناس مسائل مذهبی با بیان اینکه عالَم، عالَم تغییر است، بیان کرد: سال‌ها و روزها عوض می‌شود، بشر تغییر می‌کند، جوان، میانسال و پیر شده و سلول‌های بدن ما عوض می‌شوند. همه چیز در حال تغییر است، ما نمی‌توانیم به‌عنوان یک موجود در این عالم جدای از اصل تغییر باشیم، باید تغییر کنیم، نمی‌توانیم ثابت بمانیم، باید در ما تحول ایجاد شود. در قرآن دو بار کلمه تغییر، یک بار در سوره انفال آیه 53 و دیگری در سوره رعد آیه 11 به کار رفته است.

عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمیه ادامه داد: در آیه 11 سوره رعد آمده که خدا یک‌سری معقبات یعنی فرشته‌های محافظ پشت سر و جلوی شما دارد که مواظب شما هستند. امام صادق(ع) فرمود وقتی می‌خواهید بیفتید و وقتی قرار است حادثه‌ای پیش بیاید، مواظب شما هستند تا خطری نبینید اینها فرشتگان هستند، مگر تقدیر حتمی باشد، مقدر است کسی با ماشین از بین رود، والا در طول زندگی خدا فرشته‌هایی برای انسان دارد، فرشتگانی از جلو و پشت سر هستند که انسان را از حوادث مختلف حفظ می‌کنند.

منتظر شانس و اقبال برای تغییر نباشیم

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: هیچ تغییری در جامعه پیدا نمی‌شود، تا زمانی که انسان‌ها تغییر نکنند. یک تغییر فردی و یک تغییر اجتماعی وجود دارد. انقلاب ما یک تغییر اجتماعی بود، حکومتی عوض شد، اما وقتی عوض شد که امام(ره) در جوان‌ها تغییر فردی ایجاد کرد. اگر در تک تک این افراد تغییر ایجاد نمی‌شد، انقلاب صورت نمی‎گرفت. در آیه 11 سوره رعد که خداوند می‌فرماید: «إِنَّ اللهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ، خدا حال هیچ قومی را دگرگون نخواهد کرد تا زمانی که خود آن قوم حالشان را تغییر دهند»، منتظر شانس، تصادف، بخت و اقبال نباشید، فرافکنی نکنید که ان‌شاءالله امام زمان(عج) می‌آید، درست می‌شود، امام زمان(عج) بیش از هزار سال است که در پس پرده غیبت هستند و نمی‌دانیم چقدر طول می‌کشد، دست روی دست بگذاریم که جامعه به سوی فساد رود؟ باید از درون تغییر کنیم تا جامعه تغییر کند.

وی با اشاره به اینکه گناه‌ها با یکدیگر تفاوت دارند، تصریح کرد: برخی اجازه نمی‌دهد دعا بالا رود، برخی مانند قوم عاد و ثمود بلا می‌آورد و برخی گناه‌ها نعمت‌ها را تغییر می‌دهد. امام سجاد(ع) فرمودند پنج گناه است که نعمت‌ها را از شما می‌گیرد. ممکن است نعمت مادی را بگیرد، مانند قوم سبا. گاه نعمت معنوی را می ‌گیرد، به طور مثال نماز شب بیدار نمی‌شوید، حال عبادت ندارید و توفیق زیارت پیدا نمی‌کنید.

پنج گناهی که نعمت‌ها را از انسان می‌گیرد

رفیعی بیان کرد: امام سجاد(ع) به ابوخالد کالبی فرمود پنج گناه نعمت‌ها را تغییر می‌دهد و امنیت، سلامت و رزق را می‌گیرد، اولین گناه ظلم به مردم است. ما به خودمان هم ظلم می‌کنیم، این همه ثواب جمع می‌کنیم، اما با یک غیبت، نگاه حرام، فیلم مبتذل، فحاشی و بداخلاقی آن را از بین می‌بریم، این ظلم نیست؟ کاسبی که گران‌فروشی و کم‌فروشی می‌کند، فردی که در اداره مردم را به نظام بدبین می‌کند و مردی که در خانه همسر و فرزندانش را آزار می‌دهد، ظلم است. ظلم اقسام و شاخه‎های فراوانی دارد.

این کارشناس مسائل مذهبی افزود: دومین گناه این است که مردم دست از کار خیر بردارند. وقتی به برخی می‌گویند انفاق کنید، بیان می‌کنند که خدا خودش انفاق کند، خدا بلد است انفاق کند، اما می‌خواهد مردم ثواب ببرند. کسانی که کار خیر را کنار بگذارند، نعمت از آن‌ها سلب می‌شود. سوم کسانی که معروف را در جامعه ترک کنند. به امر به معروف و نهی از منکر بی‌توجه شده بودیم، در حال حاضر نیز بی‎توجه شدیم، برای ما، مذهبی و غیرمذهبی، اهمیت نداشت، با اتفاقات جامعه مثل ربا، بدحجابی و فساد به راحتی کنار می‌آمدیم.

عضو هیئت علمی جامعة‌المصطفی(ص) العالمیه ادامه داد: چهارم کفران نعمت است. در تالارها و عروسی‎ها اسراف‌های زیادی انجام شد. خداوند می‌فرماید مسرف برادر شیطان است. اسراف از گناهان کبیره است. گناه پنجم ترک شُکر است. با هرکسی که صحبت کنی شکوه می‌کند. ترک شکر، کفران نعمت، ترک امر به معروف و نهی از منکر، ترک کار خیر و ظلم، پنج گناهی است که امام سجاد(ع) به ابوخالد کابلی فرمودند نعمت‌ها را تغییر می‌دهد. ما باید تغییر کنیم و در ما تحول ایجاد شود، امشب شب این تغییر و تحول است.

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: توبه لفظ نیست. فردی استغفار کرد، امیرالمؤمنین(ع) فرمود مادرت به عزایت بنشیند می‌دانی چه کلمه‌ای گفتی؟ آن فرد گفت فحش که ندادم گفتم «استغفرالله ربی و اتوب الیه»، حضرت فرمودند: استغفار 6 شرط دارد. امام رضا(ع) نیز فرمود: «هرکس با زبانش استغفار کند، اما با قلبش پشیمان نشود، خود را مسخره کرده است». استغفار یک لفظ نیست، باید تغییر ایجاد شود و در این خصوص همیشه در قرآن بعد از تاب، اصلح آمده است.

وی اضافه کرد: ما تنها به مردم می‌گوییم توبه کن، مگر حق‌الناس استغفار دارد؟ باید مال مردم را بدهید. اگر کسی عمداً روزه خود را خورده باید 60 روز روزه بگیرد و اگر مریض بوده و سالم شده، روزه او قضا دارد. اگر فردی نماز نخوانده باید قضای آن را به جا بیاورد. استغفار کاستی‌‌ها را جبران نمی‌کند. روز قیامت کنار پل صراط، پلی به نام مرصاد وجود دارد که کمینگاه است، تمام افرادی که حق‌الناس بدهکار هستند، در مرصاد گیر می‌افتند. اگر بخواهیم یک معادله ریاضی بنویسیم، قرآن می‌فرماید تغییرات اجتماعی منوط به تغییرات فردی است، تا زمانی که تک تک افراد تغییر نکنند، جامعه عوض نمی‌شود.

رفیعی با بیان اینکه اگر می‌خواهید در خودتان تغییر ایجاد کنید، باید به چند نکته توجه کنید، گفت: اولین نکته باور به تغییر است، نگویید دیگر نمی‌شود، آب از سرمان گذشته و دیر شده است. نباید مأیوس شوید و باید باور داشته باشید. این مَثَل در اسلام نیست که آب از سر گذشت چه یک وجب چه چند وجب. حر اگر باور به تغییر نداشت، حر نمی‌شد. دوم ارزیابی گذشته است. باید به گذشته برگشت و دید که مشکلات چیست. اگر گیر کار خود را نشناسی بسیار بد است. امام سجاد(ع) فرمودند کسی که دردش را نشناسد، دارو را هدر می‌دهد. شب بیست و یکم رمضان، دارو است، اما برای کسی که دردش را بشناسد.

این کارشناس مسائل مذهبی بیان کرد: سوم جبران است. آخرین نکته که در بحث تغییر بسیار مهم بوده، بهره‌گیری از فرصت‌های ویژه است. شب قدر، 100 هزار بودن نماز در خانه خدا، استجابت دعا زیر قبه حضرت اباعبدالله(ع)، روز عرفه و مناسبت‌هایی که خدا حراج می‌زند، بهشت را بسیار ارزان می‌کند. خداوند می‌فرماید در خانه غسل کن و به زیارت علی ابن موسی الرضا(ع) برو، مانند روزی می‌شوی که از مادر متولد شدی. اگر برای حضرت اباعبدالله(ع) اشک بریزی، گناهان بزرگ از بین می‎رود. این موارد فرصت‌هایی ویژه است.