قرآن؛ یار همیشگی رزمندگان / باید مراقب لاله‌ها بود

نور قرآن از پشت چهره خاکیشان نمایان بود. دایره لغات توان ترسیم اوج اقتدار‌آفرینی رزمندگان در طول 8 سال رشادت و ایثار را ندارند، با چه واژه‌ای بخوانم شما را تا شرمسار نباشم. واژه‌هایم تنها گریستن در فراغ را می‌دانند. آری! تو رزمنده‌ای هستی که قرآن و اهل‌بیت(ع) را از خود جدا نکرده و مسیر چگونه بودنم را یادآور شده است.

تمام سرزمین ایران لاله‌زارست و باید مراقب لاله‌ها بود، در جای جای این مرز و بوم خون پاک شهدایی بر زمین ریخته که برای حفظ ایران، قرآن، اسلام، زنده نگاه داشتن یاد اهل بیت(ع) و نظام جنگیدند، اما در طول جنگ دست از آموزش قرآن برنداشتند و گواه این ادعا سخنان شاهدان عینی، پژوهشگران، نویسندگان و خبرنگاران مستندسازان است.

ایکنا استان مرکزی در مصاحبه‌ای با حجت‌الاسلام حسین عسگری، آزاده و دبیر بازنشسته، یحیی نیازی، نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس و فرشید بخشی، آزاده گوشه‌ای از این ادعا را به اثبات می‌رساند که در ادامه می‌خوانید:   

ایکنا ـ خودتان را معرفی کنید و درباره نحوه اسارت توضیح دهید.

حسین عسگری، بازنشسته آموزش و پرورش هستم. اوایل شهریور سال 61 هنگام شناسایی در منطقه سرپل ذهاب دستگیر شدم. در آن زمان متأهل بودم و 4 فرزند داشتم. اوایل اسارت در زندان بغداد بودیم و پس از بازجویی ما را به اردوگاه موصل شماره 2 منتقل کردند و پس از مدتی به اردوگاه شماره 4 بردند. در آن مکان حجت‌الاسلام ابوترابی نیز در بین اسرای اردوگاه بودند.

ایکنا ـ از خصوصیات اخلاقی حاج آقا ابوترابی بگویید.

مرحوم ابوترابی انسانی شریف، با اخلاق، با ایمان و دارای مناعت طبع خاصی بودند. زندان برای ابوترابی مکان تازه‌ای نبود؛ چراکه تجربه برخورد با دشمن را از زمان پیش از انقلاب در زندان‌های پهلوی در کارنامه خود دارد. ایشان با وجود اینکه عراقی‌ها اجازه هیچ‌گونه فعالیت نمی‌دادند، اما با گماردن نگهبان اصرار بر استفاده بهینه از اوقات داشت و اکثر وقت اسرا نیز با ورزش و نرمش، کلاس و بحث در خصوص مباحث دینی  و قرآنی می‌گذشت.

ایکنا ـ در مورد فعالیت‌های قرآنی اردوگاه توضیح دهید.

تشویق حاج‌آقا ابوترابی به حفظ قرآن بسیار مورد توجه بود، پاداش حفظ قرآن دیدار خصوصی با امام(ره) بود و اسرا به عشق دیدن یار، قرآن را با کمک این مربی نمونه آموخته و حفظ می‌کردند. حفظ قرآن در شرایط عادی هم سخت است و در آن شرایط خاص سخت‌تر. پس از اعلام پاداش نزدیک به 2 هزار اسیر مشغول یادگیری قرآن شدند حتی افراد بی‌سواد. 40 نفر از اسرا حافظ کل شدند و مابقی متناسب با ظرفیت و توان خود در رشته‌های تجوید، روخوانی، حفظ سوره‌های کوچک فعالیت داشتند. متأسفانه چون در دوران اسارت عربی، نهج‌البلاغه و دروس اخلاق آموزش می‌دادم نتوانستم قرآن را کامل حفظ کنم.

بین اسرا دانش‌آموز کلاس سوم راهنمایی به نام علیرضا کرمی‌خراط بود که حافظ کل شد و امروز به عنوان متخصص قلب در حال خدمت‌رسانی است، این دانش‌آموز در زمان اسارت خود علاوه بر قرآن، بخش بسیاری از نهج‌البلاغه را حفظ و به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی مسلط شد. در اردوگاه‌ها افراد با تخصص‌های لازم جمع شده بودند و هریک به علاقه‌مندان مهارتی را آموزش می‌داد، گویا خدا افرادی را برای این اردوگاه گزینش کرده بود.

در اردوگاه کتاب قرآن به اندازه کافی وجود نداشت و ما مجبور بودیم این کتاب الهی را برای استفاده بهینه حزب‌بندی کرده و بین خودمان تقسیم کنیم. مأنوس بودن با قرآن رمز موفقیت رزمندگان در جبهه و اسرا در اردوگاه بعثیان بود. اخلاق دینی و قرآنی در بین اسرا جریان داشت به گونه‌ای که با وجود فرصت فرار اما به دلیل اینکه فرار آنان زمینه اعمال فشار و شکنجه‌های بسیار را برای سایر اسرا ایجاد می‌کرد از انجام این اقدام صرف نظر می‌کردند. اسرا خدمت به دیگران را وظیفه دانسته و هیچ‌گاه از این وظیفه کوتاه نمی‌آمدند.

ایکنا ـ از آرزوی اسرا در اردوگاه‌های بعث عراق بگویید.

سهم اسرا از مکان استراحت دو وجب و چهار انگشت بود و اگر فردی اندام درشت‌تر داشت مجبور بود به پهلو بخوابد تا کنار دستی او مشکل نداشته باشد. 10 سال اسرا آب خنک نخوردند، حتی در زمان سرما به زور چراغ علاالدینی داده بودند که ساعت 8 شب روشن می‌کردیم و صبح خاموش می‌کردیم. تنها غذای ما برای ناهار برنج با کمی لوبیا و یا خورش از پوست بادمجان بود که ساعت 3 یا 4 عصر توزیع می‌شد اوایل حتی صبحانه هم نداشتیم که به اصرار ما آشپزها از برنج ظهر کم می‌کردند، با آب و کمی رب‌گوجه مخلوط و به عنوان صبحانه توزیع می‌کردند. ظرف غذا برای همه اسرا وجود نداشت هر 12 نفر در یک ظرف غذا می‌خوردند که آرزو می‌کردند بار دیگر در ظرفی جدا غذا بخورند.

ایکنا ـ فعالیت‌های قرآنی جبهه را تشریح کنید.

قرآن با فطرت انسان سازگار است و زمینه رشد و تعالی را فراهم می‌کند، حضرت علی(ع) فرمودند: ظاهر قرآن زیبا و باطن آن عمیق است. اگر مفسر قرآن اهل‌بیت(ع) باشد، انسان را به سعادت می‌رساند. جبهه، پایگاهی جامع‌الاطراف بود، جوانان و نوجوانان تنها برای نبرد نمی‌آمدند؛ چراکه به محض ایجاد فرصت کلاسی با مضامین مختلف همچون دینی، اعتقادی، قرآنی، اخلاقی، فیزیک، شیمی، ریاضی و ... برپا شده و اساتیدی که داوطلبانه در جبهه حضور داشتند وظیفه آموزش را برعهده داشتند. کلاس قرآن از جمله کلاس‌های مهم و مورد استقبال رزمندگان بود. باید قبول کنیم قرآن جامعه، روح و روان مردم را متحول کرده و از تاریکی مطلق به نور رساند.

تأثیر قرآن بر روحیه رزمندگان و پیروزی در عملیات‌ها حائز اهمیت است. انقلاب ما ریشه قرآنی و دینی دارد و تأثیرات و برکات قرآن در همه حال فراوان است. در دوران دفاع مقدس قرآن، یکی از لوازم اصلی رزمندگان بود و کمتر رزمنده‌ای پیدا می‌شد که قرآن همراه نداشته باشد و پیدا شدن قرآن خونی در جیب لباس شهدای گمنام تازه تفحص شده گواهی براین ادعاست. قرآن حدفاصل رزمندگان و خدا بود.

همیشه اساتید، قاریان و حافظان قرآن به عنوان عناصر مؤثر جامعه فرهنگی و قرآنی معرفی شده و نقش بسزایی در موفقیت‌ها داشتند. عطر قرآن باید فضا را خوشبو کند حال این فضا منزل باشد یا جبهه یا اردوگاه بعث عراق هیچ تفاوتی نمی‌کند. فضاسازی قرآنی در جامعه بسیار ضروری است و با استفاده از ابزار چهره به چهره و رسانه باید روح کلام وحی را در جامعه جاری کرد. تربیت نوجوانان و جوانان قرآنی عامل به آموزه‌های قرآنی تکلیف است و هیچ فردی حق کوتاهی ندارد.

ایکنا ـ آیا حق مطلب در مورد اسرا در جامعه امروزی بیان شده است؟

در اردوگاه‌های صدام زندگی بسیار مشکل بود، اما متأسفانه کمتر به مباحث مربوط به اسرا پرداخته شده است. کتابی تحت عنوان «بازگشت پرستوها» نوشتم که حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس قول چاپ داده، اما هنوز این اقدام صورت نگرفته است.

فرشید بخشی، از سربازان نیروهای مسلح(ارتش) نیز در گفت‌وگویی تلفنی با خبرنگار ایکنا اظهار کرد: در سال 59 اسیر و در اول شهریور ماه سال 69 آزاد شده است. قریب به 4 سال اردوگاه موصل، 3 سال اردوگاه رُمادیّه و 3 سال اردوگاه عنبر بودم.

وی ادامه داد: شکنجه‌های بسیار سختی را اسرا در زمان اسارت تحمل می‌کردند، تعطیلی فعالیت‌ها مخصوصاً فعالیت‌های قرآنی معنایی نداشت، اما اگر متوجه می‌شدند ما را با ابزار مختلف کتک می‌زدند. حتی اجازه نوحه‌سرایی در ماه محرم را نداشتیم و این کار را خیلی مخفیانه انجام می‌دادیم، فردی با آینه وظیفه نگهبانی را برعهده داشت و دیگران عزاداری، تلاوت قرآن و یا مراسم لیالی‌ قدر را برپا می‌کردند.

بخشی اضافه کرد: در آسایشگاه ما 120 اسیر بود و تنها 5 قرآن داشتیم و مجبور بودیم از این کتاب مقدس نوبتی استفاده کنیم تا به همه برسد یا اینکه گروه‌بندی شده بودیم و هر گروه قرآنی را دسته‌جمعی تلاوت می‌کرد و افرادی بودند که ترجمه آیات را برایمان بازگو می‌کردند. رحلت امام خمینی(ره) بدترین شب و دردناک‌ترین خاطره آن زمان است. اسرا خیلی ناراحت بودند و عراقی‌ها برای اینکه اسرا اقدامی انجام ندهند آن شب 3 بار همه ما را بسیار کتک زدند که حتی چشم یکی از اسرا از شدت ضربات بر زمین افتاد.

یحیی نیازی، نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس نیز به خبرنگار ایکنا، گفت: همه ما به ایثارگرانی همچون شهدا، خانواده معظم شهدا، جانبازان، شهدای مدافع حرم، مدافع وطن و شهدای سلامت مدیون هستیم، اما دین ما از جنبه‌هایی به آزادگان بیشتر است؛ چراکه آنان در غربت، تحمل شرایط سخت و قرار داشتن در محیط دشمن پرچم صداقت، شرف، عزت و سربلندی ایران را برافراشته نگاه داشته و حاضر شدند با تحمل همه شکنجه‌ها پرچم اسلام برای همیشه سرافراز باقی بماند.

وی با بیان اینکه جایگاه آزادگان ویژه است و متأسفانه کمتر به آن توجه می‌شود، اظهار کرد: رسم بر این است از تلاش قهرمان ملی که در مسابقات ورزشی پرچم ایران را در جهان برافراشته می‌کند قدردانی شده و تقریباً همه درصدد رفع مشکلاتش هستند، اما جایگاه آزادگانی که پرچم نظام را با تأسی از امام حسین(ع) و شهدای کربلا با عزت برای همیشه جاودان نگه داشتند، آن گونه نیست که باید باشد.  

نیازی ضرورت رفع مشکلات معیشتی و آموزشی آزادگان را مورد تأکید قرار داد و بیان کرد: مشکلات این قشر از افراد جامعه علی‌رغم خدمات و تلاش‌های خوبی که صورت گرفته است باید به صورت ساختاری حل شود. با وجود ارائه خدمات مطلوب، اما مطالبات و گلایه‌های به حقی دارند که باید رسیدگی شود، هرچند این افراد با صبری مثال زدنی مشکلات را فریاد نزده و در کمال عزت صبوری می‌کنند.

وی بیان کرد: تحقیقات نشان می‌دهد رمز پیروزی رزمندگانی که با دست خالی در برابر دشمن ایستادند سلاحی جز ایمان، توکل به خدا، عمل به فرامین الهی در قرآن و تأسی به اهل‌ بیت(ع) و گوش به فرمان امامی مقتدر و شجاع  نیست. همه دنیا حتی ژنرال‌های امریکایی به نابرابر بودن جنگ ایران و عراق معترف بودند و همواره در برابر پیروزی رزمندگان اسلام انگشت حیرت بر دهان گزیدند.

ابعاد مختلف زندگی اسرا در اردوگاه‌های عراق باید بیش از این مورد تحقیق نویسندگان و پژوهشگران قرار گیرد؛ چرا که هر یک از اردوگاه‌ها دارای فضایی خاص و منحصر به خود بوده است که اگر به قلمی روان به رشته تحریر درآید مورد استقبال قشر جوان و نوجوان قرار خواهد گرفت.