«زیارت اربعین»؛ کارگشا و انسان‌ساز
زیارت اربعین بازخوانی جریان نهضت امام حسین(ع) در عاشورا و یک نقشه جامع و کاملی است برای انسان آزاده‌‌ای است که در مقابل ظلم ایستادگی می‌کند، زیارت اربعین را می‌توان یک فکر و فرهنگ عنوان کرد که در همه زمان‌ها کارگشا و در عرصه های فردی و اجتماعی انسان ساز است.
به گزارش ایکنا از همدان، گرچه نام کربلا و یاد عاشورای محرّم سال 61 هجری بعد از شهادت امام حسین(ع) و یارانش، مرزهای جغرافیایی و تاریخی را درنوردید، اما پیامبر خدا(ص) از همان هنگامه تولّد نواده معصومش حادثه عاشورا را برای امّت اسلامی بیان فرموده بود، لذا افرادی چون «جابر‌بن‌عبدالله انصاری» با آغاز سفر تاریخی امام حسین(ع) از مدینه به مکّه و از آنجا به عراق تحقّق این پیش گویی را مدّ نظر داشتند.
جابر و یارانش برای اعلام وفاداری به ساحت مقدّس نبوّت و امامت، انزجار از رژیم ستمگر اموی، اطلاع رسانی و تبلیغ آرمان‌های عاشورائیان و بیدار ساختن افکار عمومی، در فرصتی مناسب، اوّلین «کاروان زیارتی» را به حرکت درآوردند.
از آنجا که دفن سر مطهر در کربلا قطعا به دست مبارک امام سجاد (ع) انجام شد و ورود ایشان به همراه سرهای مطهر شهدا به کربلا نیز فقط در بیستم صفر بود و هیچ یک از مورخان شیعه و سنی قائل نشده‌اند که سرهای مطهر، مخصوصا سر مطهر امام حسین(ع) به وسیله کسی غیر از امام سجاد (ع) دفن شده و یا این که امام سجاد (ع) در غیر بیستم صفر سال 61 برای دفن سرهای مقدس به کربلا آمده باشد، از این رو اعتراف و تصدیق به دفن سر مطهر امام حسین (ع) در کربلا توسط امام سجاد (ع) در روز بیستم صفر خود گواه و شاهدی است صادق و عالی بر آمدن اهل بیت (ع) در روز اربعین به کربلا.
البته سید بن‌طاووس، می‌گوید شیخ طوسی معتقد است امام سجاد (ع) با اهل بیت (ع) در روز اربعین (بیستم صفر) وارد مدینه شدند (نه کربلا) و سید بن طاووس این نظر را بعید می‌شمرد از این جهت که چگونه ممکن است در مدت 40 روز به مدینه برسند؟ سید بن طاووس معتقد است مدت زمانی که برای رفتن قاصد ابن زیاد به شام، برای کسب تکلیف در باره اعلام پایان یافتن جنگ و انجام ماموریت محوله و کسب تکلیف از یزید در باره سرهای مطهر و اسیران، صرف شد با ورود اهل بیت در روز بیستم صفر به کربلا سازگار نیست.
اربعین حسینی، نمادی از حق‌طلبی و نیل به تمدن نوین اسلامی
اربعین حسینی نیز به عنوان جزئی از تاریخ بزرگ اسلام نمادی از خداجویی و حق‌طلبی و تقرب به سوی بارگاه الهی پذیرش سختی‌ها و رنج‌ها برای دست یافتن آرمان‌های بزرگ اسلامی بستری برای حمایت از مظلومان جهان است که در راستای تمدن نوین اسلامی همگان را مقهور عظمت خود کرده است چند سالی است که پیاده روی اربعین حسینی به میزبانی شیعیان عراقی برگزار می‌شود که مبنای انسجام و اتحاد اجتماع حسینی است این اتحاد برگرفته از برکات عظیم پیاده روی اربعین حسینی موجب پیوند خوردن قلوب و دل‌های مردم حق باور جهان در نهایت موجب زمینه سازی دولت مهدوی در عصر ظهور خواهد شد.
اعمال روز اربعین
خواندن زیارت اربعین و زیارت امام حسین (ع) در٢٠ صفر فضیلت بسیاری دارد، بنابر روایات جابر انصاری از یاران پیامبر(ص) نخستین زائر اربعین امام حسین (ع) بود و پس از وی هر ساله بر تعداد زیارت کنندگان سید الشهداء(ع) افزوده شد، زیارت اربعین از زبان امام صادق (ع) بیان شده و معانی بزرگی را در خود جای داده است.
جایگاه زیارت اربعین در فرهنگ شیعه
روایتی از امام حسن عسکری (ع) داریم که در آن علایم مومن را برمی‌شمارد و یکی از مصادیق و علایم پنج گانه مومن را زیارت اربعین عنوان می‌کند، در احادیث فراوانی از امامان معصوم(ع) به زیارت اربعین سفارش و به زمان و مکان استحباب بیشتر این زیارت، اشاره شده است، به طوریکه در مناسبت‌های گوناگون به آن ترغیب و در حدیثی، یکی از نشانه‌های مؤمن شمرده شده است. این سفارش‌های مؤکد ازآنروست که پیش از شهادت امام حسین(ع) به هیچ روی اربعین جلوه ای نداشته و اهل بیت(ع) خواسته اند به بهانه های گوناگون، از جمله با تأکید بر زیارت اربعین، نام و یاد آن حضرت زنده نگه داشته شود. در بحث اربعین، اصل زیارت سیدالشهدا(ع) در این روز و مفاد زیارت اربعین اهمیت دارد و باید با نگاه معرفت شناسانه همراه باشد.
زیارت اربعین که در روایات هم به آن اشاره شده بازخوانی جریان نهضت امام حسین (ع) در عاشورا است، نهضت امام حسین (ع) یک سبک زندگی برای آن است که انسان در مقابل ظلم بایستد و پایبند ارزش‌های الهی باشد، زیارت اربعین یک نقشه جامع و کاملی است برای انسان آزاده که در مقابل ظلم ایستادگی می‌کند یعنی هم عارف، عاشق و هم مبارز است.
بنابراین زیارت اربعین را می‌توان یک فکر و فرهنگ عنوان کرد که در همه زمان‌ها کارگشا و در عرصه‌های فردی و اجتماعی انسان ساز است.
فضلیت قرائت دعای «یا شَدیدَ الْقُوی وَیا شَدیدَ الْمِحالِ...» در اربعین
دعایی از سوی بزرگان دین مطرح شده که خواندن آن مستحب است، قرائت ۱۰ مرتبه‌ای این دعا برای روزهای ماه صفر به ویژه در اربعین حسینی فضیلت بسیار برای مومن دارد، «یا شَدیدَ الْقُوی وَیا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِکَ جَمیعُ خَلْقِکَ فَاکْفِنی شَرَّ خَلْقِکَ یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَصَلَّی اللّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ»، ای سخت نیرو و‌ای سخت عقوبت!ای عزیز،ای عزیز،ای عزیز! در برابر عظمت تو همه آفریدگانت خوار شدند، پس کفایت کن از من شر خلقت را.ای نیکو ده،ای زیبایی بخش،ای نعمت بخش،ای فزون بخش،ای که معبودی جز تو نیست! منزهی تو و من از ستمکاران هستم. پس دعای او یونس را اجابت کردیم و از اندوه نجاتش دادیم و این چنین نجات دهیم مؤمنان را و درود خدا بر محمد و آل پاک و پاکیزه اش.
بهترین مناجات برای اربعین حسینی خواندن دعای چهل و سوم «صحیفه سجادیه» است که از زبان «امام سجاد (ع)» بیان شده و فضیلت‌های فراوانی را برای مومنان و اندیشمندان به همراه دارد.
فضلیت غسل در روز اربعین
غسل کردن در روز اربعین برای زائران و به نیت زیارت «امام حسین (ع)» بسیار مهم است، مهمترین و ارزشمند‌ترین دعا در روز اربعین «زیارت اربعین» بشمار می‌رود، این مناجات مقوله‌های ارزشمندی را در خود جای داده است و در آن به زائر یاد آوری می‌شود که هدف «امام حسین (ع)» چه بوده و در چه مسیری حرکت کرده و چگونه راضی به رضای خدا شده است و در عین حال چگونه با خون خود اسلام را از نابودی نجات داده است، پس از قرائت زیارت اربعین و به نیت برآورده شدن حاجت دو رکعت نماز باید در روز اربعین خوانده شود.
اربعین و کرونا
بر هیچ کس پوشیده نیست که ایثار اصحاب امام حسین (ع) در شب عاشورا بالاترین ایثار است چرا که ایثار جان بالاترین ایثار محسوب می‌شود و نمونه عینی آن را امروز در کادر درمانی، پزشکان، پرستاران و همه فعالان برای مبارزه با ویروس کرونا و همچنین کمک‌های مومنانه مردم مشاهده می‌کنیم، ایثار جان برای نجات جان دیگران و کمک‌های مومنانه نوعی ایثار است.
