بررسی مذاکره سیاسی در سیره پیامبر اکرم(ص) در «پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی»

به گزارش ایکنا؛ صد و دهمین شماره فصلنامه علمی «پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی» به صاحب‌امتیازی دانشگاه تهران منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «مذاکره سیاسی در بازخوانی سیره پیامبر اکرم(ص)؛ اصول و اهداف (مطالعه موردی: صلح حدیبیه)»، «تاریخ اقتصادی طبرستان در دوره اسلامی تا پایان سده چهارم هجری: مزیت‌های اقلیمی و چندوچون مشاغل»، «مواضع یهودیان عراق و شامات در مواجهه با حمله اعراب مسلمان»، «بررسی انعکاس گرایش‌های قومی، دینی و سیاسی در متون جغرافیایی: بررسی موردی المسالک و الممالک اصطخری و احسن التقاسیم مقدسی»، «نگرشی تحلیلی انتقادی بر اسناد تاریخی «نمایش سایه» در سرزمین‌های اسلامی؛ مطالعه موردی: مصر و شام»، «جایگاه و کارکرد مدرسه بیهقیه در نظام آموزشی دوران اسلامی»، «تشیع و فرق آن در الانساب سمعانی»، «کتاب تاریخ عالم یوحنا بن فنکی».

مذاکره سیاسی در بازخوانی سیره پیامبر اکرم

در چکیده مقاله «مذاکره سیاسی در بازخوانی سیره پیامبر اکرم(ص)؛ اصول و اهداف (مطالعه موردی: صلح حدیبیه)» می‌خوانیم: «مذاکره سیاسی، ابزاری کارآمد از طریق گفت‌و‌گو برای حل مسالمت‌آمیز اختلافات است و نقشی اساسی در دستیابی به اهداف، مصالح و منافع حکومت‌ها یا دو جریان متخاصم دارد. با این وجود، اختلاف نظرهایی در خصوص مذاکره و حدود آن به دلیل تفاوت برداشت‌های جریان‌های فکری سیاسی از متون و منابع دینی از جمله سیره پیامبر(ص) وجود داشته است. یکی از مهم‌ترین نمونه‌ها در سیره پیامبر اکرم‌(ص)، مذاکراتی است که به صلح حدیبیه انجامید. در این پژوهش با توجه به منابع معتبر تاریخی و روایی در ارتباط با سیره پیامبر(ص) و از طریق روش تحلیل محتوا، مهم‌ترین اصول ایشان در مذاکرات، به صورت دستورالعمل‌های سه گانه پنداری، رفتاری و گفتاری بررسی می‌شود و در ادامه، مهم‌ترین اهداف این مذاکرات در قالب: تامین منافع طرفین با جلوگیری از منازعه، فراهم آوردن زمینه برای تحقق آرمان‌های الهی و به رسمیت شناخته شدن حکومت اسلامی، شناسایی و تبیین شده است.»

مواضع یهودیان عراق و شامات در مواجهه با حمله اعراب

در طلیعه مقاله «مواضع یهودیان عراق و شامات در مواجهه با حمله اعراب مسلمان» آمده است: «با آغاز فتوحات اعراب در منطقه عراق و شامات، زرتشتیان، مسیحیان و یهودیان ساکن در این سرزمین‌ها، واکنش‌های متفاوتی نشان دادند. در این پژوهش وضعیت جامعه یهودیان و مواضع ایشان در موقعیت حمله اعراب بررسی شود. براساس یافته‌های این پژوهش که مبتنی بر رویکرد توصیفی تحلیلی است، یهودیان در زمان فتوحات مسلمانان در مناطق مختلف با توجه به شرایط و موقعیت مکانی، میزان جمعیت مدافع در برابر اعراب و استحکاماتی که در آن سکونت داشته‌اند، واکنش‌های مختلفی نشان داده‌اند، از جمله جنگ، مقاومت در مقابل محاصره طولانی مدت، صلح و همکاری با اعراب. یهودیان در جامعه مسلمانان از نظر موقعیت اجتماعی، کمابیش وضعیت مشابهی همچون مسیحیان داشتند و با پرداخت جزیه به دولت اسلامی به حیات اجتماعی خود ادامه می‌دادند.»