دستاورد سال 99، تکیه بر توانمندی‌های داخلی است
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان گفت: مهم‌ترین دستاورد سال 99، باور به این موضوع بود که باید به توانمندی‌های داخلی تکیه کنیم و به دیگران امید نداشته باشیم، در غیر این صورت، با لطمات جبران‌ناپذیری مواجه می‌شویم.
علی امیدی، عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، درباره دستاوردها و نقاط قوت و ضعف سال 99، اظهار کرد: مهم‌ترین دستاورد فرهنگی و سیاسی در سال جاری، باور ما به این بود که باید به خودمان تکیه کنیم و به دیگران امید نداشته باشیم، چون اگر سرنوشت ما به‌گونه‌ای با منافع و سیاست‌های دیگران گره بخورد، ممکن است لطمات جبران‌ناپذیری برای‌مان به‌همراه داشته باشد. در واقع وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای ناشی از صادرات نفت و تحریم‌ها نشان داد که این دو مسئله، نقطه‌ای آسیب‌پذیر برای امنیت و سرنوشت کشور محسوب می‌شود؛ بنابراین باید اقتصاد غیرنفتی را در راستای اقتصاد مقاومتی پایه‌ریزی کنیم.
وی افزود: درس دیگری که از سال 99 و سال‌های قبل از آن گرفتیم، این است که به کشورهای به‌ظاهر دوست نیز نباید تکیه کنیم. ما در دوره پاندمی کرونا، در شدیدترین فشارها قرار داشتیم و حتی دوستان‌مان از مبادله تجاری با ما اکراه داشتند، یا در حداقل ممکن این کار را انجام دادند. برای مثال، عراق پس از صدام به‌عنوان کشور دوست قلمداد می‌شود، ولی همین کشور نیز از آزاد کردن دارایی‌های مسدود شده ایران در بانک‌های خودش، به‌بهانه تحریم‌ها و با وجود قول‌های مکرر، خودداری کرد. روسیه و چین نیز داستان خاص خودشان را دارند، بنابراین پایه‌های اقتصادمان را باید به‌گونه‌ای طراحی کنیم که آسیب‌پذیر واقع نشویم.
کشور توانایی غلبه بر مشکلات را دارد
عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان اضافه کرد: دستاورد دیگری که با وجود فشارهای سنگین مالی و اقتصادی می‌توان به آن اشاره کرد، افتتاح پروژه‌های اقتصادی امیدبخش بود و این پیام را می‌داد که ما می‌توانیم بر مشکلات فائق شویم، از جمله پروژه آبرسانی امید یا پروژه‌های نفتی در پارس جنوبی یا بهسازی پالایشگاه‌های کشور. از طرف دیگر، رئیس کل بانک مرکزی نیز اعلام کرد که نرخ رشد اقتصادی از منفی پنج به مثبت سه درصد رسیده است که دستاورد قابل توجهی محسوب می‌شود و نشان می‌دهد کشور ما این پتانسیل را دارد که تحولات بزرگی رقم بزند. به هر حال، ما حداقلی از نفت را با هزاران ترفند صادر می‌کنیم و چون نمی‌توانیم پول آن را دریافت کنیم، به‌صورت تهاتری، کالا وارد می‌کنیم.
امیدی در خصوص نقاط ضعف سال 99، گفت: تقابل‌هایی که میان گروه‌های سیاسی وجود دارد و نیز تخریب قوه مجریه از سوی قوای دیگر یا گروه‌های سیاسی، انرژی کشور را سلب و آن را از مسیر سازندگی خارج می‌کند. نکته دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، عقب‌گرد سیاسی است. احساس می‌شود ما از نظر شور انتخاباتی و آزادی انتخابات، در مقایسه با دهه اول انقلاب، در حال عقب‌گرد هستیم. اکنون در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری قرار داریم، ولی تنها چیزی که دیده نمی‌شود، شور انتخابات است. وقتی جامعه از صندوق‌های رأی قهر کند، نمی‌توان سرنوشت خوبی را برای کشور پیش‌بینی کرد. در نتیجه، توسعه سیاسی که انتخابات پرشور و آزاد یکی از جنبه‌های آن محسوب می‌شود، در کشور ما کمرنگ شده است.
وی ادامه داد: عدم قانونمندی در برخورد با جرایم سیاسی بالقوه و قلت تسامح می‌تواند چهره کشور را از نظر کارنامه حقوق بشر، در عرصه بین‌المللی مخدوش کند. من به‌عنوان یک استاد علوم سیاسی هنوز نمی‌دانم چرا یک فرد وکیل که عمل مجرمانه‌ای مرتکب نشده و فقط دیدگاه سیاسی منتقدانه‌ای دارد، باید در زندان به سر ببرد؟ از نظر سیاسی، تسامح لازم وجود ندارد و دیگریِ متفاوت تحمل نمی‌شود. این در حالی است که عملاً عرصه عمومی با این نوع برخوردها نابود می‌شود و سرنوشت خوبی برای کشور رقم نمی‌خورد.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان درباره عملکرد دولت و نیز میزان مشارکت و همراهی مردم در مهار ویروس کرونا، بیان کرد: دولت از یک طرف با ویروس کرونا مبارزه می‌کرد و از طرف دیگر، در برابر فشارهای حداکثری ترامپ می‌ایستاد. به نظر من، بضاعت دولت بیشتر از این نیست و به هر حال، چرخ اقتصاد نیز باید بچرخد. منابع مالی کشور به‌دلیل فشار تحریم‌ها محدود است و دولت نمی‌تواند کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از شیوع کرونا را پوشش مالی بدهد. در واقع نمی‌توان بابت رعایت پروتکل‌های بهداشتی، کسب‌وکارها را متوقف کرد و این کار امکان‌پذیر نیست.
وی افزود: تنها اشکالی که به نظر من به سیاست دولت و سیاست‌گذاران نسبت به مهار ویروس کرونا می‌توان وارد کرد، بحث خرید واکسن از یک کشور و عدم خرید آن از کشورهای دیگر است. معتقدم در شرایط پاندمی، تعصبات را باید کنار گذاشت و برای تأمین سلامت مردم، نباید خودمان را به کشور خاصی محدود کنیم. البته باید توانایی خودمان در ساخت واکسن را نیز افزایش دهیم و بیشتر متکی به توانمندی‌های داخلی باشیم. از طرف دیگر، فرهنگ عمومی نیز در این زمینه حائز اهمیت است، ولی علی‌رغم اینکه مسئولان در رسانه‌های عمومی و شبکه‌های اجتماعی بر استفاده از ماسک، رعایت پروتکل‌های بهداشتی و محدود ساختن ارتباطات تأکید می‌کردند، مردم به این توصیه‌ها توجه کامل نداشتند.
انتهای پیام
